Βόσνιοι στη Γερμανία: μια δεύτερη πατρίδα

Ήταν η αγάπη που την έφερε στη Γερμανία. Μια φορά που η Βόσνια μάνατζερ Ίρμα Στόκιγκτ επισκέφθηκε τον αδελφό της στη Γερμανία, γνώρισε τον σημερινό της άντρα. «Ο αδερφός μου ζει στη Γερμανία εδώ και μια εικοσαετία. Τον είχα επισκεφθεί πολλές φορές, η Γερμανία μου άρεσε πάντα, αλλά δεν πίστευα πως κάποια μέρα θα ζούσα εδώ», θυμάται η Ίρμα. Στις αρχές του 2006 ήρθε στη Γερμανία και σήμερα ζει έξω από το Βούπερταλ.

Η Ίρμα Στόκιγκτ γεννήθηκε το 1970 στο Τράβνικ της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ. Στη συνέχεια δούλεψε στο Σεράγεβο, σε μια εταιρεία με διεθνείς συνεργασίες: «Ήμουν επικεφαλής μιας ομάδας 50 ανθρώπων. Η καριέρα ήταν για μένα κάτι σημαντικό.» Και όμως εγκατέλειψε τη θέση της για να ζήσει στη Γερμανία με τον μέλλοντα σύζυγό της.

Οι περισσότεροι άνθρωποι από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη πάντως που έρχονται στη Γερμανία έχουν εντελώς άλλα κίνητρα. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου (1992-1995) 350.000 πρόσφυγες αναζήτησαν καταφύγιο στη Γερμανία. Πολλοί απ’ αυτούς επέστρεψαν αργότερα ή εγκαταστάθηκαν σε άλλες χώρες. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία στο Σεράγεβο ήδη πριν από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας (1991) περίπου 113.000 πολίτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ζούσαν στη Γερμανία.

Μετανάστες για διάφορους λόγους

Το υπουργείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Προσφύγων στο Σεράγεβο δεν διαθέτει ακριβή στοιχεία για τους πολίτες που ήρθαν στη Γερμανία μετά τον πόλεμο. Η αναπληρώτρια υπουργός Ρουζμίρα Τίχιτς-Κάντριτς τονίζει ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη διαθέτει στοιχεία για τους πολίτες που δήλωσαν τη μετοίκηση τους: «Επειδή όμως στη χώρα μας η δήλωση αυτή δεν είναι υποχρεωτική, προσφεύγουμε κι εμείς στα στοιχεία της γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας που είναι εξαιρετικά αξιόπιστα.»

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά στη Γερμανία ζουν περίπου 240.000 άνθρωποι από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Περίπου 80.000 έχουν αποκτήσει τη γερμανική υπηκοότητα. «Μετά τον πόλεμο η μετανάστευση συνεχίστηκε, κυρίως για οικονομικούς λόγους, αλλά υπήρχαν και πολλές συνενώσεις οικογενειών. Εξάλλου τα τελευταία χρόνια πολλοί νέοι άνθρωποι πήγαν στη Γερμανία για σπουδές», συνεχίζει η Ρουζμίρα Τίχιτς-Κάντριτς. Και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη χάνει εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, κυρίως γιατρούς, επειδή η Γερμανία και η ΕΕ συνολικά ζητά νέους, καλά εκπαιδευμένους μετανάστες.

Τις καλές σπουδές της θέλει να αξιοποιήσει στη Γερμανία και η Ίρμα Στόκιγκτ. Έχει κάνει στο μεταξύ δυο παιδιά και εργάζεται σε ένα δημοτικό σχολείο βοηθώντας την ένταξη των παιδιών ξένων οικογενειών. Κυρίως βοηθά μικρούς μαθητές που δεν τα καταφέρνουν με τα μαθήματά τους. Πάντως μέχρι στιγμής δεν κατάφερε να ασκήσει το παλιό της επάγγελμα: «Στην αρχή αφοσιώθηκα εντελώς στην οικογένειά μου και δεν με ένοιαζε καθόλου αν θα συνέχιζα ή όχι την καριέρα. Όταν όμως αργότερα προσπάθησα να ξαναμπώ στην επαγγελματική ζωή, βρήκα πολλές δυσκολίες.»

Οικογένεια και επάγγελμα – μια δύσκολη αποστολή

Μια από τις δυσκολίες είναι ο σκληρός ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας: «Εξάλλου σχεδόν όλες οι θέσεις στον τομέα της οικονομίας βασίζονται σε πλήρες ωράριο. Θα ήθελα οι επιχειρήσεις να δείχνουν λίγο περισσότερη κατανόηση για τις μητέρες με μικρά παιδιά, να μπορούν να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στο ωράριό τους.» Έγραψε πολλές αιτήσεις για να βρει δουλειά και υπέβαλε τα χαρτιά της για θέσεις που είχαν προκηρυχθεί ακόμα και με λιγότερα προσόντα απ’ αυτά που διαθέτει. Μάταια: «Ήθελα να βρω μια δουλειά τη μισή μέρα και δεν με καλούσαν ούτε καν για τη στοιχειώδη συνέντευξη.»

Η Ίρμα, 42 χρονών σήμερα, πιστεύει ότι στη Γερμανία είναι πολύ δύσκολο να συνδυάσει μια γυναίκα επάγγελμα και οικογένεια. «Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη τα πράγματα είναι διαφορετικά. Πολλές νεαρές μητέρες δουλεύουν με πλήρες ωράριο, αλλά έχουν περισσότερη υποστήριξη από το κοινωνικό τους περιβάλλον.» Γιαγιάδες, θείες, αδέλφια κλέβουν πάντα μερικές ώρες για να κρατήσουν τα παιδιά.

Παρ’ όλα αυτά η Ίρμα δεν εγκαταλείπει το όνειρο να δουλέψει μια μέρα σαν μάνατζερ στη Γερμανία – κατά προτίμηση σε μια εταιρεία με διεθνείς συνεργασίες.