Δεν είναι παντοδύναμοι οι σκάνερ

Στις Βρυξέλλες, ειδικοί σε θέματα αεροπορικών μεταφορών εξετάζουν νέα μέτρα ασφάλειας στα αεροδρόμια, συμπεριλαμβανομένης και της χρήσης σαρωτών σώματος. Πρόκειται για ένα διαφιλονικούμενο θέμα που εγείρει ερωτήματα για το ενδεχόμενο παραβίασης του δικαιώματος της προσωπικότητας. Προς το παρόν πάντως οι 27 χώρες μέλη της ΕΕ δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία. Το θέμα απασχολεί τους πολίτες σε όλη την Ευρώπη και φυσικά και τους επιστήμονες. Ένας από αυτούς, ο Χέλμουτ Έσσεν, καθηγητής Φυσικής στο ερευνητικό ίδρυμα Fraunfofer της Γερμανίας εξηγεί ποια υλικά μπορεί να εντοπίσει ο σαρωτής σώματος.

«Οι σαρωτές σώματος μπορούν βασικά να καταστήσουν ορατά μεταλλικά και κεραμικά υλικά και βέβαια εκρηκτικές ύλες, που μπορεί να φέρει κάποιος κάτω από τα ρούχα του, αλλά επάνω από το δέρμα του. Ο σκάνερ δεν έχει τη δυνατότητα να «δει» εντός του σώματος, αλλά τον χώρο μεταξύ του δέρματος και των ρούχων», λέει ο Γερμανός καθηγητής.

Πρόβλημα τα πλαστικά υλικά

Πώς μπορεί όμως ο σαρωτής σώματος να διακρίνει την λεγόμενη πλαστική εκρηκτική ύλη από ένα συνθετικό πουκάμισο, που ενδεχομένως να φοράει ένας επιβάτης;

«Υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες σε περιπτώσεις πλαστικών αντικειμένων ή ρούχων, όπως είναι το συνθετικό πουκάμισο», λέει ο κ. Έσσεν και διευκρινίζει: «Και αυτό γιατί η λειτουργία του σκάνερ επικεντρώνεται σε αυτή την αντίθεση. Προσπαθεί να εντοπίσει τι υπάρχει μεταξύ του σώματος και ενός αντικειμένου πάνω από αυτό. Επικεντρώνεται δηλαδή στις ηλεκτρικές ιδιότητες του αντικειμένου. Για παράδειγμα τα μέταλλα εμφανίζονται θαυμάσια στον σαρωτή. Το ίδιο ισχύει και για κεραμικά υλικά. Με τα πλαστικά υπάρχει όμως πρόβλημα. Και αναφέρω το παράδειγμα των πλαστικών φύλλων στις συσκευασίες. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και πολλά αυτοσχέδια υλικά, τα οποία είναι πολύ δύσκολο να εντοπισθούν. Βλέπουμε συνήθως μια ελαφρά αντίθεση στις ακμές του αντικειμένου , αλλά όχι περισσότερα».

Τεχνολογία μικροκυμάτων

Ο Γερμανός ερευνητής επισημαίνει ότι υπάρχουν πολλά είδη σαρωτών με διαφορετική φιλοσοφία και ιδιότητες. Στις ΗΠΑ χρησιμοποιούνται σκάνερ, με τεχνολογία παρόμοια με εκείνη των ακτινολογικών κέντρων, αλλά με σαφώς μικρότερη επιβάρυνση του ανθρώπινου οργανισμού. Τα μηχανήματα αυτά δείχνουν τα πάντα. Υπάρχουν όμως και οι λεγόμενοι terrahertzscanner, υπογραμμίζει ο κ. Έσσεν και εξηγεί: «Πρόκειται για σαρωτές με μικροκύματα εκατοστών και χιλιοστών. Δεν εμφανίζουν λεπτομέρειες εξαιτίας της τεχνολογίας των ραντάρ και της ραδιομετρίας που εφαρμόζεται σε αυτούς. Είναι η λεγόμενη τεχνολογία των μικροκυμάτων, που δεν έχει τη δυνατότητα υψηλής ευκρίνειας, απλά εντοπίζει αντικείμενα, των οποίων η ύπαρξη αναδεικνύεται από την αντίθεση των υλικών».

Η σωματική έρευνα γίνεται στοχευμένα

Όμως εφόσον δεν εμφανίζονται με λεπτομέρειες τα αντικείμενα που ενδεχομένως να φέρει κάτω από τα ρούχα του ένας επιβάτης, ποιο είναι το νόημα της χρήσης σαρωτών σώματος στα αεροδρόμια;

«Ακόμη και ο εντοπισμός ενός ακαθόριστου αντικειμένου συνιστά μια σημαντική πληροφορία για το προσωπικό ασφαλείας. Ζητούμενο είναι να υποπέσει στην αντίληψη των υπαλλήλων του ελέγχου η ύπαρξη κάποιου αντικειμένου. Το επόμενο βήμα είναι ο σωματικός έλεγχος του επιβάτη για την αναγνώριση αυτού του αντικειμένου. Η διαδικασία αυτή συμβάλλει στην ταχεία διεκπεραίωση του ελέγχου. Και αυτό γιατί υπάρχουν ήδη κάποιες υποδείξεις από τον σκάνερ που αξιοποιεί στοχευμένα το προσωπικό ασφαλείας και δεν χρειάζεται να κάνει σωματική έρευνα στα τυφλά. Και αυτό είναι το νόημα των σκάνερ», καταλήγει ο Γερμανός καθηγητής.

Sandra Schulz/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Γιώργος Παππάς