Δημιουργώντας τη νέα Ευρώπη

Ο Μπίνο Ολίβι είχε αρχίσει το 1958 ως υπάλληλος της τότε ΕΟΚ που είχε μόλις ένα χρόνο ζωή, για να γίνει το 1961 ο πρώτος εκπρόσωπος της Κομισιόν. «Όλα ήταν νέα» λέει, «ήταν σαν να δημιουργείς μια οντότητα από την αρχή. Τη νέα Ευρώπη». 13 χρόνια είχαν περάσει μόλις από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι μνήμες ήταν νωπές και ο Μπίνο Ολίβι μετά τις σπουδές του στα νομικά ήθελε να πάψει πλέον η Ευρώπη να είναι πεδίο μαχών για τα εθνικά κράτη της γηραιάς ηπείρου. «Ήταν ένα κλίμα μεγάλου ενθουσιασμού εδώ στις Βρυξέλλες», θυμάται ο Ολίβι, «προσπαθούσαμε να οικοδομήσουμε ένα νέο κόσμο».

Την πρώτη ημέρα που μπήκε στο γραφείο του στην ΕΕ διαπίστωσε ότι έπρεπε να το μοιραστεί με ένα Γερμανό, ο οποίος ήταν ακρωτηριασμένος, το ένα χέρι το είχε χάσει στο μέτωπο της Ρωσίας. Ήταν για τον νεαρό Ιταλό νομικό ο εκπρόσωπος της γενιάς που αντιπροσώπευε την παλιά Γερμανία. Γρήγορα όμως διαπίστωσε και ο Γερμανός ήταν στρατευμένος στην οικοδόμηση της νέας Ευρώπης.

Τα στερεότυπα βεβαίως υπήρχαν, όπως και οι προκαταλήψεις. Γάλλοι, Ιταλοί, Ολλανδοί, Βέλγοι, Λουξεμβουργιανοί και Γερμανοί μαζί σε μια υπηρεσία, ήταν κάτι πρωτόγνωρο. «Η επαφή με ανθρώπους άλλων εθνικοτήτων είναι σήμερα αυτονόητη, είναι εντελώς φυσιολογική η συνεργασία με Σουηδούς, Εσθονούς, ή Ολλανδούς. Αλλά τότε ήταν κάτι καινούριο και η συνεργασία είχε μεγάλο ενδιαφέρον».

Τότε η ευρωπαϊκή οικογένεια των Βρυξελλών είχε 880 υπαλλήλους, σήμερα ο μηχανισμός έχει διογκωθεί στους 25.000. Ο Μπίνο Ολίβι, ως πρώτος εκπρόσωπος τύπου της Κομισιόν, υπηρέτησε και υπό την προεδρεία του πρώτου Γερμανού προέδρου της Κομισιόν Βάλτερ Χάλσταϊν, με τον οποίο έστησαν και όλο το μηχανισμό των συνεντεύξεων τύπου για τους ανταποκριτές, λίγους αρχικά, σήμερα όμως ξεπερνούν κατά πολύ τους χίλιους.

Ο καθηγητής ευρωπαϊκής ιστορίας στο μεταξύ Μπίνο Ολίβι είναι σήμερα 82 χρονών και επιμένει στα ελλείμματα της ΕΕ. «Τότε ονειρευόμασταν μία ευρωπαϊκή ομοσπονδία», λέει, «οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης παραμένουν στόχος, πρέπει ακόμη να ξεπεραστούν πολλοί εθνικοί εγωισμοί και υπάρχουν λίγοι νέοι άνθρωποι που είναι ενθουσιασμένοι με την ιδέα της Ευρώπης. Είναι καιρός καταλήγει, ο Μπίνο Ολίβι, οι 27 της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμφωνήσουν πριν την επόμενη διεύρυνση σε μία ριζική μεταρρύθμιση της Ένωσης και σε ένα ευρωσύνταγμα.

Επ: Γιώργος Παππάς