Δημοσιογραφία και «νέα ΜΜΕ»: μία ευρωπαϊκή ματιά

Σε όλα αυτά τα θέματα αναζητεί απαντήσεις ο Δανός ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων Morten Løkkegaard σε έκθεσή του προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρώην δημοσιογράφος της εφημερίδας Jyllans Posten και γνωστός παρουσιαστής ενημερωτικών εκπομπών στην τηλεόραση της Δανίας, ο Løkkegaard υποστηρίζει ότι, τουλάχιστον στις επόμενες δεκαετίες, τα νέα μέσα θα λειτουργούν συμπληρωματικά με την παραδοσιακή δημοσιογραφία, χωρίς να υποκαταστήσουν τα συμβατικά μέσα ενημέρωσης.

«Θα μπορούσαν, αλλά σίγουρα δεν θα τα υποκαταστήσουν πλήρως. Πάντα θα υπάρχουν κάποιες μορφές παραδοσιακών μέσων» λέει ο Morten Løkkegaard στην Deutsche Welle. «Εγώ είμαι δημοσιογράφος της παλιάς σχολής και πιστεύω ότι πάντοτε θα χρειάζεσαι τον παραδοσιακό δημοσιογράφο ως gatekeeper, ως διαχειριστή περιεχομένου, ο οποίος θα ταξινομεί τις πληροφορίες και θα ελέγχει την αξιοπιστία τους. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι τα παραδοσιακά μέσα αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα λόγω της κρίσης, αλλά και λόγω των νέων μέσων που ενθουσιάζουν κυρίως τους νέους. Δεν έχω γνωρίσει ούτε έναν νέο 15-20 ετών που να διαβάζει εφημερίδα...»

Αναζητώντας μία ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα

Σε μία προσπάθεια να αξιοποιήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκαινιάζει στις 22 Σεπτεμβρίου την ιστοσελίδα www.tweetyyourmep.eu στην οποία οι πολίτες θα μπορούν να επικοινωνούν απευθείας με τους ευρωβουλευτές ή τουλάχιστον με τους συνεργάτες τους μέσω της πλατφόρμας tweeter. Οι tweeters αποκαλούνται και «microbloggers» και θεωρούν εαυτούς ως την βελτιωμένη εκδοχή των μπλόγκερς, με πιο άμεση και διαδραστική επικοινωνία. Αλλά η επικοινωνία είναι επιλεκτική και προφανώς δεν προσφέρει μία «ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα», παρακάμπτοντας την παραδοσιακή δημοσιογραφία.

«Θα ήθελα να υπάρχει μία ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα, αλλά είναι απλώς ένα όνειρο που ίσως πραγματοποιηθεί στο μέλλον. Προς το παρόν έχουμε 27 διαφορετικά κράτη-μέλη με διαφορετικές γλώσσες, άρα ουσιαστικά έχουμε 27 διαφορετικές δημόσιες σφαίρες. Γι αυτό άλλωστε, αν θέλουμε να καλύψουμε τα ευρωπαϊκά θέματα, θα πρέπει να αρχίσουμε από το εθνικό επίπεδο, από τα ίδια τα κράτη-μέλη».

Ο Morten Løkkegaard δεν αρνείται τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στα μέσα ενημέρωσης. Πιστεύει όμως ότι οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς πρέπει να πρωτοστατούν στην παρουσίαση των περίπλοκων ευρωπαϊκών θεμάτων και ότι αναμφίβολα μπορούν να τα καταφέρουν, παρά την κριτική που δέχονται κατά καιρούς για ανιαρή, άνευρη ή και μεροληπτική δημοσιογραφία...

«Αν δείτε χώρες όπως η πατρίδα μου η Δανία, αλλά κυρίως η Βρετανία και η Γερμανία, νομίζω ότι έχουν εξαιρετική παράδοση στους δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, αλλά και στην κάλυψη ευρωπαϊκών θεμάτων. Ειδικά το ΒΒC και η γερμανική τηλεόραση κάνουν πολύ καλή δουλειά...» τονίζει ο έμπειρος δημοσιογράφος.

Συμπαραγωγές με προβλήματα...

Συμπαραγωγές και διακρατικές συνεργασίες βοηθούν τα μέσα ενημέρωσης να μειώσουν το κόστος τους. «Όμως προσοχή» προειδοποιεί ο Morten Løkkegaard, «ευρωπαϊκές συνεργασίες με κεντρικό σχεδιασμό, όπως ο τηλεοπτικός σταθμός Euronews, έχουν και τα προβλήματά τους...»

«Προσωπικά δεν είμαι θερμός υποστηρικτής του Euronews. Θυμάμαι ότι όταν εργαζόμουν στην τηλεόραση της Δανίας μας έστελναν υλικό από το Euronews, το οποίο δεν μας ικανοποιούσε, γιατί δεν είχαμε το δικαίωμα να κάνουμε αλλαγές και να το προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα. Τελικά, στη Δανία τουλάχιστον, η συνεργασία δεν λειτούργησε. Είχαμε συνηθίσει να παράγουμε με τις δικές μας προδιαγραφές το περιεχόμενο που μας ενδιαφέρει...»

Στην έκθεσή του ο Δανός ευρωβουλευτής και πρώην δημοσιογράφος εκφράζει την ανησυχία του για τη μείωση του αριθμού των διαπιστευμένων δημοσιογράφων στην Ε.Ε. - κάτι που ακούγεται απίστευτο αν αναλογιστεί κανείς ότι πριν από λίγα χρόνια η υπηρεσία Τύπου της Ε.Ε. ανησυχούσε για τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό των δημοσιογράφων, οι οποίοι δεν χωρούσαν πουθενά στις Βρυξέλλες...

«Νομίζω ότι αυτό οφείλεται κυρίως στην οικονομική κρίση. Όταν τα διευθυντικά στελέχη των μέσων ενημέρωσης κάνουν περικοπές, αρχίζουν πάντα από τις Βρυξέλλες ή από άλλους ανταποκριτές. Πάντως η αλήθεια είναι ότι ακόμα δεν υπάρχει δραματική μείωση, απλά έχουμε περίπου εκατό λιγότερους διαπιστευμένους δημοσιογράφους σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Οπωσδήποτε μας απασχολεί αυτή η εξέλιξη, αλλά προς το παρόν δεν θα τη χαρακτήριζα ιδιαίτερα ανησυχητική...»

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου