Διαμάχη για την ανεξαρτησία

Στο προοίμιο της ψηφοφορίας, ο πρόεδρος της Αυτόνομης Περιοχής της Καταλωνίας Άρτουρ Μας είχε απειλήσει με την διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια «μονομερή κήρυξη της ανεξαρτησίας». Το σενάριο αυτό δεν θεωρεί ιδιαίτερα πιθανό ο Κάι-Όλαφ Λανγκ, ερευνητής στο γερμανικό «Ίδρυμα Επιστήμη και Πολιτική» που εδρεύει στο Βερολίνο. «Θεωρώ απίθανη μια τέτοια εξέλιξη. Εάν προέκυπτε κάτι τέτοιο θα ήταν το αποτέλεσμα μιας σειράς ενδιάμεσων βημάτων. Θεωρώ πιο πιθανό το ενδεχόμενο να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις η Βαρκελώνη, προκειμένου οι πολίτες της να εκφράσουν την άποψή τους με συντεταγμένο, όμως, τρόπο», εκτιμά ο γερμανός πολιτικός επιστήμονας.

«Θα είναι μια μακροχρόνια διαδικασία»

Ο Κάι-Όλαφ Λανγκ εκτιμά ότι το καταλανικό κοινοβούλιο θα ψηφίσει, μετά το καλοκαίρι, έναν νόμο για τη διεξαγωγή μιας ψηφοφορίας προκειμένου να τοποθετηθεί ο λαός. Μια τέτοια διαδικασία δεν θα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, αλλά θα αναδείξει τη βούληση των Καταλανών για ανεξαρτησία. Στη συνέχεια θα αποφανθεί –φυσικά- το Συνταγματικό Δικαστήριο ότι αυτή η διαδικασία δεν είναι συμβατή με το Σύνταγμα της χώρας. Όπως επισημαίνει ο γερμανός ερευνητής: «Θα είναι μια μακροχρόνια διαδικασία και δεν θεωρώ ότι φέτος θα διεξαχθεί δημοψήφισμα στην Καταλωνία».

Το πιο πιθανό σενάριο είναι ένας συμβιβασμός με τη Μαδρίτη, για παράδειγμα μια συμφωνία για τη διανομή των δημοσιονομικών εσόδων. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να συμβάλει στην αποκλιμάκωση της έντασης, λέει ο Κάι-Όλαφ Λανγκ.
Η όποια αποκλιμάκωση θα είναι προσωρινή. Η διαμάχη της Μαδρίτης με τη Βαρκελώνη κορυφώθηκε πριν από δύο χρόνια με τις μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας. Με σύνθημα «Καταλωνία, ένα νέο κράτος στην Ευρώπη», ένα εκατομμύριο άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους. Πέρυσι οι οπαδοί του αποσχιστικού κινήματος σχημάτισαν μια ανθρώπινη αλυσίδα μήκους 400 χιλιομέτρων. Μαζί τους συντάχθηκε και η πλειονότητα των βουλευτών της Αυτόνομης Περιοχής.

Σχεδόν το 70% των Καταλανών θέλει ανεξαρτησία

Στο μεταξύ το ποσοστό των οπαδών της ανεξαρτησίας είναι πλέον σαφώς πλειοψηφικό. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Δημοσκοπήσεων CEO, το 49% των κατοίκων της Καταλωνίας τάσσονται υπέρ της ανεξαρτητοποίησης της περιοχής τους εντός των επομένων ετών. Ένα 19% είναι «μάλλον υπέρ της ανεξαρτησίας». Πάνω από το 50% των πολιτών δηλώνει ότι αισθάνεται Καταλανός (-νη), ενώ μόνο το 38% δηλώνει ότι αισθάνεται Καταλανός (-νη) και Ισπανός (-νίδα).
Σύμφωνα με τον Γιοργκ Μόζε από το Πανεπιστήμιο του Μίνστερ, «αυτό που εντυπωσιάζει είναι το γεγονός ότι και πολλοί μετανάστες της δεύτερης γενεάς θεωρούν εαυτούς Καταλανούς. Κατά τη δεκαετία του '70 σημειώθηκαν μεταναστευτικά ρεύματα από διάφορες περιοχές της Ισπανίας προς την Καταλωνία που ευημερούσε οικονομικά. Μιλώντας με παιδιά μεταναστών διαπιστώνει κανείς ότι αισθάνονται ως τμήμα του καταλανικού έθνους. Και αυτό οφείλεται προφανώς στη σχολική εκπαίδευση».

Η καταλανική οικονομία συνεχίζει να είναι πιο επιτυχημένη από άλλες περιοχές της Ισπανίας. Ωστόσο η διανομή των δημοσιονομικών πόρων προς άλλες φτωχότερες περιοχές της Ισπανίας στερεί από την Καταλωνία περίπου το 7-9% των εσόδων της. Αλλά ο οικονομικός παράγοντας δεν είναι κυρίαρχος. «Για πολλούς, σημαντική είναι η εθνική ταυτότητα και όχι το χρήμα», αποφαίνεται ο Γιοργκ Μόζε.

Stefanie Höppner/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης