Διχάζει η άφιξη του Aquarius στην Ισπανία

Όταν άρχισαν να διακρίνουν τις ανατολικές ακτές της Ισπανίας από το κατάστρωμα του διασωστικού πλοίο Aquarius, δεκάδες πρόσφυγες άρχισαν να χορεύουν και να τραγουδούν από χαρά. Μετά από οκταήμερη περιπέτεια στην ανοιχτή θάλασσα, κατέπλευσαν επιτέλους την Κυριακή στο ασφαλές λιμάνι της Βαλένθια. Οι μετανάστες –κυρίως άνδρες νεαρής ηλικίας, γυναίκες με παιδιά, αλλά και έγκυες- αποβιβάστηκαν υπό το χειροκρότημα βοηθών που ασχολούνται με τους πρόσφυγες.

«Είναι χαρούμενοι αλλά και ανήσυχοι επειδή δεν ξέρουν τι τους περιμένει», λέει η Σάρα Αλόνσο Εσπάρθα, που βρέθηκε στο κατάστρωμα του Aquarius για λογαριασμό του ισπανικής κρατικής ραδιοφωνίας RNE για μία εβδομάδα, από την ημέρα που οι 629 (τότε) πρόσφυγες δεν έγιναν δεκτοί στην Ιταλία και η Ισπανία προθυμοποιήθηκε να τους δεχθεί στο δικό της έδαφος. Μέχρι την άφιξη του πλοίου στη Βαλένθια ο αριθμός των προσφύγων αυξήθηκε σε 630 –μια γυναίκα έφερε στον κόσμο ένα μωρό. Η ισπανίδα δημοσιογράφος κάνει λόγο για αξέχαστη εμπειρία. Το ίδιο και μια νεαρή εργαζόμενη στον ισπανικό Ερυθρό Σταυρό, που με δάκρυα στα μάτια είπε στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa) ότι «ήταν πολύ συγκινητικό αυτό που συνέβη. Είμαι περήφανη για όλους εδώ και για τη χώρα μου».

Κύμα στήριξης…

«Έτσι είμαστε στην Ισπανία. Όταν κάποιος χρειάζεται βοήθεια, βοηθάμε όπως μπορούμε», τόνισε η Άννα, 24χρονη φοιτήτρια που βρέθηκε στην πλατεία του δημαρχείου της Βαλένθια την Κυριακή. Στο κτήριο είχαν υψωθεί πανό με μηνύματα που καλωσόριζαν τους νεοεισερχόμενους μετανάστες. Το κύμα συμπαράστασης ήταν μεγάλο. Αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσφέρθηκαν να κάνουν δωρεές τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης. Πάνω από 150 δήμοι, μόνο στην περιφέρεια της Βαλένθια, δήλωσαν έτοιμοι να φιλοξενήσουν πρόσφυγες από το Aquarius.

Από τις αρχές Ιουνίου η Ισπανία φαίνεται να αλλάζει προσέγγιση στο πεδίο του προσφυγικού. Ο νέος Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ προανήγγειλε ήδη ότι οι περίπου 800.000 παράτυπα διαμένοντες μετανάστες στην Ισπανία πρόκειται να αποκτήσουν ξανά πρόσβαση στο σύστημα υγείας. Η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι τους είχε αποκλείσει το 2012.

…αλλά και αποδοκιμασίες

Παρά το κύμα υποστήριξης στη νέα κυβερνητική γραμμή στο προσφυγικό, υπάρχουν και πολλοί που δεν την επικροτούν. Κορυφαία συντηρητικά μέσα ενημέρωσης, όπως η εφημερίδα ABC, κάνουν λόγο για «χιονοστιβάδα προσφύγων». Ίδια είναι και η προσέγγιση υψηλόβαθμων στελεχών του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος της Ισπανίας (PP). Πάντως το προηγούμενο Σάββατο, μια μέρα πριν την άφιξη του Aquarius στη Βαλένθια, ξενοφοβικές οργανώσεις είχαν καλέσει σε διαμαρτυρία. Μόλις 30 με 40 άτομα έδωσαν το «παρών». Η συνταξιούχος Μαρία Χεσούς σχολίασε πάντως ότι «πάρα πολλοί άνθρωποι σκέφτονται όπως εμείς, όμως δεν θέλουν να το δείξουν ακόμη. Σύντομα αυτό θα αλλάξει». Η ίδια και οι υπόλοιποι συγκεντρωθέντες διαμαρτύρονται επειδή, όπως είπε, «όταν εμείς οι Ισπανοί έχουμε ανάγκη, δεν παίρνουμε καμία βοήθεια από αυτούς εκεί πάνω. (…) Στους πρόσφυγες όμως προσφέρουν τα πάντα απλόχερα».

Οι πρόσφυγες του Aquarius μπορούν προς το παρόν να είναι πιο αισιόδοξοι για το μέλλον τους. Όμως το μέλλον όσων πρόκειται να διασωθούν το επόμενο διάστημα στη Μεσόγειο μοιάζει αβέβαιο. Το κλείσιμο λιμανιών σε διασωστικά πλοία «θα δυσχεράνει πάρα πολύ τη διάσωση μεταναστών», λέει διαμαρτυρόμενος ο πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ισπανία Ντάβιντ Νογκέρα.

Τα μέλη της ανθρωπιστικής οργάνωσης SOS Mediterranee, που μισθώνει από το 2016 το Aquarius, ελπίζουν ότι η φοβερή περιπέτεια που έζησαν οι 600 και πλέον πρόσφυγες στο κατάστρωμα του διασωστικού θα αφυπνίσει όλη την Ευρώπη.

Εμίλιο Ράπολντ (dpa) / Άρης Καλτιριμτζής