Ελπίδα για εκατομμύρια ασθενείς οι τεχνητοί κερατοειδείς

Μέσα από ένα γρατζουνισμένο τζάμι μπορεί να δει κανείς με δυσκολία. Το ίδιο ισχύει και για τον κερατοειδή, το τζάμι του ματιού. Όταν η επιφάνεια του διαφανούς αυτού ιστού έχει υποστεί παραμορφώσεις, τότε η όραση χειροτερεύει και οδηγεί συχνά σε τύφλωση. Μοναδική ελπίδα για τα εκατομμύρια των ασθενών σε όλο τον κόσμο είναι η μεταμόσχευση. Ο βιοσυνθετικός κερατοειδής χιτώνας που αναπτύχθηκε από Σουηδούς και Καναδούς επιστήμονες μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική εναλλακτική λύση για μεταμοσχεύσεις, αφού υπάρχει σοβαρή έλλειψη δωρητών κερατοειδούς. Όπως εξηγεί ο Σουηδός επιστήμονας Περ Φάγκερχολμ από την ομάδα των επιστημόνων που ανέπτυξαν τον βιοσυνθετικό κερατοειδή:

"Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν ελάχιστοι δωρητές, υπάρχει τεράστια έλλειψη σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με υπολογισμούς, περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει την όρασή τους επειδή δεν έχει βρεθεί μόσχευμα".

Βελτίωση της όρασης

Ήδη στις πρώτες δοκιμές σε ασθενείς τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αφού υπήρξε σημαντική βελτίωση στην όρασή των 10 ασθενών που συμμετείχαν: "Οι κερατοειδείς αυτοί είναι διαφανείς, μοιάζουν με φακούς επαφής".

Καναδοί επιστήμονες ανέπτυξαν τον τεχνητό κερατοειδή τη δεκαετία του ΄90. Όπως και ο φυσικός κερατοειδής, αποτελείται από κολλαγόνο: "Το κολλαγόνο είναι μια ινώδης πρωτεΐνη. Από αυτό μπορείς να δημιουργήσεις ένα ικρίωμα που εμφυτεύεται στο μάτι".

Επί χρόνια ο κ. Φάγκερχολμ και οι συνεργάτες του χρησιμοποιούσαν στις έρευνές τους πειραματόζωα. Μόλις πριν από τρια χρόνια αποφάσισαν να κάνουν τις πρώτες δοκιμές και σε ασθενείς. Ο τεχνητός κερατοειδής εμφυτεύονταν πάντοτε σε ένα μόνο μάτι:

"Μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη με ειδικά μικροσκόπια. Διαπιστώσαμε την αναγέννηση των νεύρων και των κυττάρων του οφθαλμού. Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε ένας νέος, υγιής κερατοειδής".

Σύντομα στην αγορά;

Δεδομένου ότι τεχνητός κερατοειδής δημιουργείται από συνθετικό ανθρώπινο ιστό του ίδιου του ασθενούς είναι προτιμότερος, σύμφωνα με τους επιστήμονες, καθώς περιορίζει τον κίνδυνο λοιμώξεων και άλλων παρενεργειών. Στους 6 από τους 10 ασθενείς που συμμετείχαν στις δοκιμές υπήρξε σαφέστατη βελτίωση:

"Στον οφθαλμίατρο μπορείτε να κάνετε το τεστ οράσεως κοιτώντας απέναντι σε έναν πίνακα τα ψηφία που γίνονται όλο και πιο μικρά. Πριν την επέμβαση οι ασθενείς δεν μπορούσαν να δουν καν τα μεγάλα γράμματα. Δυο χρόνια μετά μπορούσαν να δουν, με γυαλιά, τη δεύτερη σειρά. Με φακούς επαφής μπορούσαν να δουν μάλιστα μέχρι και τη μέση του πίνακα, αυτό αρκεί στη Σουηδία για να μπορείς να οδηγήσεις αυτοκίνητο!".

Όπως επισημάνθηκε, είναι η πρώτη φορά που τεχνητός κερατοειδής χιτώνας μπόρεσε να ενσωματωθεί ομαλά στο μάτι και να ενεργοποιήσει μηχανισμούς αναγέννησης του ιστού και των κυττάρων.

Ο βιοσυνθετικός κερατοειδής χιτώνας θα μπορούσε να κυκλοφορήσει στην αγορά σε 5 με 6 χρόνια και να δώσει το φως σε εκατομμύρια ασθενείς, σύμφωνα με τους

επιστήμονες.

Marieke Degen / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου