«Ερντογάν, ο νέος Σουλτάνος»

Το Κράτος Ερντογάν, «Erdogan Devleti». Είναι ο τίτλος στα γερμανικά και τα τουρκικά στο εξώφυλλο του περιοδικού Der Spiegel, αφιερωμένο στον τούρκο πρωθυπουργό, που την ερχόμενη Κυριακή διεκδικεί με πολλές ελπίδες το ανώτατο αξίωμα της χώρας του, στις πρώτες άμεσες προεδρικές εκλογές.

«Από εκσυγχρονιστής, πατριάρχης»

Οι γερμανοί αρθρογράφοι κάνουν εκτενή αναφορά σε μερικούς σταθμούς στη ζωή του Ερντογάν, όπως την Κωνσταντινούπολη, από όπου ξεκίνησε η ανέλιξή του στην πολιτική ως δήμαρχος, το Ντιγιάμπακιρ, όπου ως πρώτος τούρκος πρωθυπουργός ζήτησε συγγνώμη από τους Κούρδους για τα εγκλήματα που διέπραξε το κράτος σε βάρος τους και τέλος το πάρκο Γκεζί και την αιματηρή καταστολή των διαδηλώσεων. Το άρθρο δημοσιεύεται και στα τουρκικά για να μπορούν να το διαβάσουν και οι τούρκοι εργαζόμενοι στη χώρα που δεν ξέρουν καλά τη γλώσσα, όπως διευκρινίζεται στο περιοδικό.

Τίτλος του πολυσέλιδου άρθρου: «Ο νέος Σουλτάνος». Επιλέγουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του άρθρου. «Μετά από 11 χρόνια πρωθυπουργός, ο Ερντογάν, 60 χρονών σήμερα, επειδή μετά από τρεις θητείες δεν επιτρέπεται να βάλει και πάλι υποψηφιότητα, επιθυμεί να στεφθεί πρόεδρος τις χώρας στις 10 Αυγούστου. Περισσότερο όμως επιθυμεί να γίνει άρχοντας εφ' όρου ζωής, τουλάχιστον μέχρι το 2023, όταν η Τουρκία θα εορτάσει τα 100 χρόνια από την ίδρυση του τουρκικού κράτους (…).

«Κατά της διάρκεια της πρωθυπουργίας του η Τουρκία μεταμορφώθηκε ριζικά», συνεχίζει το γερμανικό περιοδικό. «Από χώρα σε κρίση έγινε περιφερειακή δύναμη. Αλλά και ο ίδιος ο Ερντογάν άλλαξε. Από θρησκευτικός φονταμενταλιστής έγινε δημοκράτης εκσυγχρονιστής που αποδυνάμωσε την ελίτ, δρομολόγησε ένα οικονομικό 'μπουμ' και απελευθέρωσε τη συντηρητική θεοσεβή πλειοψηφία από τη φτώχεια και την πολιτική αφωνία. Με κάθε εκλογική νίκη, ωστόσο, γινόταν και πιο αυταρχικός. Διέταξε την αιματηρή καταστολή διαδηλώσεων και τη φυλάκιση επικριτών του και καθιέρωσε σταδιακά τις ισλαμικές θέσεις περί ηθικής. Από εκσυγχρονιστής έγινε πατριάρχης, από φέρελπις πολιτικός, παράγων κινδύνου», επισημαίνεται μεταξύ άλλων στο πολυσέλιδο αφιέρωμα.

«Ο ισλαμιστής Αύγουστος»

Η Tagesspiegel του Βερολίνου κάνει έναν απολογισμό των πεπραγμένων Ερντογάν στη διάρκεια των τριών πρωθυπουργικών θητειών του, επισημαίνοντας ότι κανένας άλλος τούρκος πολιτικός μετά τον Κεμάλ Ατατούρκ δεν έχει σφραγίσει το πρόσωπο της σύγχρονης Τουρκίας τόσο όσο ο Ερντογάν. «Το ό,τι η Τουρκία δέχτηκε σχεδόν αγόγγυστα 1,4 εκ. πρόσφυγες από τη Συρία θα πρέπει να κάνει τους Ευρωπαίους που γκρινιάζουν για τους αιτούντες ασύλου από την Αφρική να ντρέπονται», επισημαίνει ο σχολιαστής. «Αυτή η φιλευσπλαχνία του Ερντογάν είναι τμήμα ενός μεγαλεπήβολου στόχου της εξωτερικής πολιτικής του, να γίνει η χώρα του ηγετική δύναμη στον αραβοϊσλαμικό χώρο. Η συνεπαγόμενη απομάκρυνσή του από την Ευρώπη ήταν αναμενόμενη αντίδραση στην άρνηση της ΕΕ να εργαστεί πειστικά για μια προοπτική ένταξης της Άγκυρας στην ΕΕ».

Η εφημερίδα TAZ του Βερολίνου παρομοιάζει τον Ερντογάν με τον ρωμαίο αυτοκράτορα Οκταβιανό Αύγουστο. Στις 14 Αυγούστου συμπληρώνονται 2000 από το θάνατό του. «Όπως και επί Αυγούστου, ο Ερντογάν ως πρόεδρος της χώρας του θα ασκήσει τα προεδρικά του καθήκοντά ως μοναδικός κυρίαρχος σε δημοκρατικό φόντο (…) Εάν εκλεγεί, θα τερματιστεί μια ολόκληρη εποχή τουρκικής δημοκρατίας δυτικού τύπου. Δεν πρόκειται να εγκαθιδρυθεί ένα προεδρικό σύστημα όπως στη Γαλλία ή στις ΗΠΑ, αλλά όπως στο Καζακστάν ή στην Αίγυπτο. Όλοι οι μέχρι σήμερα στόχοι της Τουρκικής Δημοκρατίας θα πεταχτούν στα σκουπίδια της ιστορίας. Ο Ερντογάν δεν κρύβει από καιρό ότι αντιλαμβάνεται τη δική του Τουρκία ως τμήμα του μουσουλμανικού πολιτισμού και όχι του δυτικού (…)Η ρητορική του με αφορμή τον πόλεμο στη Γάζα δεν αφήνει καμιά αμφιβολία. Ο πολιτιστικός και πολιτικός νεο-οθωμανισμός που καλλιεργούν ο Ερντογάν και οι άνθρωποί του δεν συμβιβάζονται με την ένταξη της χώρας στην Ευρώπη και το δυτικό πολιτισμό», υπογραμμίζει ο γερμανός σχολιαστής.

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου