ΗΠΑ: Μετά τις αμβλώσεις στο στόχαστρο το εκλογικό δίκαιο

Στις αρχές Μαΐου γύρω από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο των ΗΠΑ κατασκευάστηκε φράχτης «για την προστασία των μελών του Δικαστηρίου», σύμφωνα με την εφημερίδα Washington Post. O φράχτης έχει πλέον αναχθεί σε σύμβολο διαίρεσης και χαμένης αξιοπιστίας. Η απόφαση που περιστέλλει το δικαίωμα των αμβλώσεων είναι κατά πολλούς μόνο η αρχή.  Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έχει βυθιστεί σε βαθιά κρίση διχάζοντας την κοινωνία. Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα τώρα στο τι θα αποφανθούν οι συντηρητικοί δικαστές και για το εκλογικό δίκαιο της χώρας.

Σύμφωνα με μια ερμηνεία του Αμερικανικού Συντάγματος, τα νομοθετικά σώματα των επιμέρους πολιτειών έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν αυτόνομα για αλλαγές στους εκλογικούς νόμους, ακόμη και για τον καθορισμό των εκλογικών περιφερειών. Βάσει της θεωρίας της αυτονομίας των νομοθετικών σωμάτων των πολιτειών (Independent State Legislature Theory) υποστηρικτές του ΝτόναλντΤραμπ προσπάθησαν να ανατρέψουν το εκλογικό αποτέλεσμα του 2020.

Σε περίπτωση που το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ κρίνει αυτή την αμφιλεγόμενη πρακτική ως συνταγματική, ενέχει ο κίνδυνος πολιτικά κόμματα να προσπαθήσουν να χειραγωγήσουν τα κατά τόπους εκλογικά αποτελέσματα. Θεωρητικά το εκάστοτε κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία σε μια πολιτεία θα μπορούσε έτσι να αγνοήσει περιορισμούς που θέτει το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα ή η νομολογία.

Τι φοβούνται οι ειδικοί

Ειδικοί στις ΗΠΑ φοβούνται ότι το Ανώτατο Δικαστήριο θα μπορούσε ενδεχομένως να λάβει επικίνδυνες για το εκλογικό σύστημα αποφάσεις, ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2024. Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο μια πολιτεία θα μπορούσε να αναδείξει νικητή των εκλογών άλλον υποψήφιο από εκείνον που επικράτησε σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

«Δεν πρόκειται για μια θεωρητική μόνο νομική διαμάχη. Πρόκειται για μια θεωρία που θα μπορούσε να ανατρέψει τη δημοκρατία μας» αναφέρει η νομικός Ελίζα Σβέρεν Μπέκερ από το Κέντρο Μπρέναν για τη Δικαιοσύνη της Νέας Υόρκης. Και η νομικός Σούζαν Λόου Μπλοχ από το Πανεπιστήμιο Τζωρτζτάουν ανέφερει στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ότι υπάρχει βάσιμος λόγος ανησυχίας.

Η περίπτωση της Βόρειας Καρολίνας

Αφορμή για ανησυχία δίνει μια προσφυγή της Βόρειας Καρολίνας, την οποία έκανε δεκτή το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ - αν και είχε τη δυνατότητα να την απορρίψει. Η ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο της Βόρειας Καρολίνας διεκδικεί το δικαίωμα αναδιαμόρφωσης εκλογικών περιφερειών.

Δικαστήριο της Βόρειας Καρολίνας έκρινε αντισυνταγματικό ένα τέτοιο βήμα, γι αυτό και οι προσφεύγοντας αποτάθηκαν στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο των ΗΠΑ. Η νέα δικαστική περίοδος ξεκινά τον Οκτώβριο, ενώ η απόφαση των συνταγματικών δικαστών μπορεί να διαρκέσει έναν χρόνο. Η νυν σύνθεση ωστόσο του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ προκαλεί ήδη έντονο προβληματισμό. «Πρόκειται για ένα δικαστήριο με πολύ συντηρητική σύνθεση που δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να ανατρέψει νομικά προηγούμενα» αναφέρει η Μπλοχ. «Νομίζω ότι τώρα βλέπουμε τις συνέπειες του διορισμού τριών δικαστών από τον Τραμπ».

Οι διορισμοί Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ κατά τη θητεία του διόρισε μια γυναίκα και δύο άνδρες δικαστές, συντηρητικούς και έντονα θρησκευόμενους. Έκτοτε το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ρέπει εμφανώς προς τα δεξιά, με τους συντηρητικούς δικαστές να πλειοψηφούν με 6/3.

Πρόσφατη δημοσκόπηση της Gallup καταδεικνύει ότι η στήριξη των πολιτών προς το Ανώτατο Δικαστήριο είναι η χαμηλότερη από το 1970, έτος κατά το οποίο ξεκίνησαν αντίστοιχες δημοσκοπήσεις. Κατά την Μπλοχ το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ πρέπει επειγόντως να μεταρρυθμιστεί ξεκινώντας πχ. από την άρση της ισοβιότητας των μελών του.

Γιούλια Νάουε, dpa

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη