Η δυστοκία του Βερολίνου να δεχτεί προσφυγόπουλα

Με μάσκες στο πρόσωπο και σακίδια στους ώμους αναμένεται να αποβιβαστούν το Σάββατο ως και 58 προσφυγόπουλα από αεροπλάνο της Aegean Airlines στο αεροδρόμιο του Αννοβέρου. Πρόκειται για ασυνόδευτα παιδιά κάτω των 14 ετών από ελληνικούς καταυλισμούς. Η καταγωγή τους είναι από εστίες κρίσης στη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Από το αεροδρόμιο τα παιδιά θα μεταφερθούν με λεωφορείο σε ίδρυμα στην ευρύτερη περιοχή της πόλης Όσναμπρυκ που βρίσκεται 140 χλμ. δυτικά του Αννοβέρου. Παρά το μεγάλο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης οι αρμόδιες αρχές δεν πρόκειται να ανακοινώσουν τον τόπο διαμονής των προσφυγόπουλων. Όπως επισημαίνουν, πρόκειται για παιδιά που έχουν τραυματικές εμπειρίες και θα πρέπει να προστατευτούν. 

Στο ίδρυμα θα τους παρέχεται ψυχολογική υποστήριξη και ιατρική περίθαλψη. Μετά από μια περίοδο καραντίνας 14 ημερών λόγω του κορωνοϊού ορισμένα από τα παιδιά θα μεταφερθούν σε άλλους δήμους της χώρας, τα περισσότερα όμως θα παραμείνουν στην Κάτω Σαξονία. Όπως δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών του κρατιδίου Μπόρις Πιστόριους «πρόκειται για μια αρχή. Η επόμενη ομάδα παιδιών θα πρέπει να ακολουθήσει.» 

«Ευρωπαϊκή λύση»

Ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός ήταν αυτός που ξεκίνησε αυτή την πρωτοβουλία. Επιστρέφοντας από ένα ταξίδι του στη Μόρια το περασμένο φθινόπωρο είχε ζητήσει την υποδοχή 1000 ασυνόδευτων προσφυγόπουλων από την Ελλάδα. Το αίτημά του βρήκε μεγάλη ανταπόκριση. Έξι ομόσπονδα κρατίδια και πάνω από 140 δήμοι έχουν δηλώσει στο μεταξύ την πρόθεση να φιλοξενήσουν αυτά τα παιδιά. Για αρκετό διάστημα η γερμανική κυβέρνηση παρέπεμπε στην ΕΕ ως αρμόδια επί του θέματος. Η ειδησεογραφία για τη θλιβερή κατάσταση στους προσφυγικούς καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά προκάλεσε το ενδιαφέρον της γερμανικής κοινής γνώμης. Τόσο στα ΜΜΕ όσο και στα περισσότερα κόμματα πλήθαιναν οι φωνές που ζητούσαν την υποδοχή προσφυγόπουλων.

Η γραμμή πίσω από την οποία οχυρώθηκε η γερμανική κυβέρνηση ήταν ότι θα πρέπει να δοθεί «ευρωπαϊκή λύση» στο πρόβλημα. Επειδή ή άρνηση κρατών όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Τσεχία να υποδεχτούν προσφυγόπουλα ήταν δεδομένη, το Βερολίνο αρκέστηκε στο να θεωρεί ως «ευρωπαϊκή λύση» τη συμμετοχή ενός σεβαστού αριθμού κρατών μελών της ΕΕ σε αυτή την προσπάθεια. Τελικά στην πορεία του Μαρτίου και κατόπιν επίμονων γερμανικών προσπαθειών άλλες εννέα χώρες εκτός από τη Γερμανία εξέφρασαν την πρόθεση να υποδεχτούν συνολικά 1600 παιδιά: Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Ιρλανδία, Κροατία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία και Φινλανδία. 

Παρά τη δέσμευσή τους καμίας από αυτές τις χώρες δεν έδειχνε τη διάθεση να υλοποίηση δέσμευση που ανέλαβε. Στις επίμονες  ερωτήσεις των δημοσιογράφων στα κυβερνητικά μπρίφινκγκ στο Βερολίνο οι εκπρόσωποι των υπουργείων Εσωτερικών και Εξωτερικών δήλωναν κατ΄ επανάληψη ότι το όλο ζήτημα συζητείται σε επίπεδο ΕΕ. Στην πραγματικότητα όμως η γερμανική κυβέρνηση ήθελε να αποφύγει να δώσει την εντύπωση ότι τελικά είναι η μόνη που δέχεται όπως και το 2015 πρόσφυγες από την Ελλάδα. Κυρίως τα χριστιανικά κόμματα διακατέχονταν από το φόβο ότι μονομερείς γερμανικοί χειρισμοί στο προσφυγικό θα έδιναν τροφή στο εθνολαϊκιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Πως προέκυψε η υποδοχή

Δύο παράγοντες προκάλεσαν τελικά την αλλαγή στάσης της. Ο πρώτος είναι η επιστολή 50 βουλευτών των Χριστιανοδημοκρατών πριν 11 ημέρες προς την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με την οποία ζητούσαν τα κράτη-μέλη της ΕΕ να υποδεχτούν τα προσφυγόπουλα από τους ελληνικούς προσφυγικούς καταυλισμούς. Ανάμεσα σε αυτούς που υπέγραφαν ήταν η αντιπρόεδρος του κόμματος Σίλβια Μπρέχερ, ο πρώην πρόεδρος της Κ.Ο. Φόλκερ Κάουντερ, νυν αντιπρόεδροι της Κ.Ο., ο πρόεδρος τη Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της βουλής Νόρμπερτ Ρέτγκεν και οι υφυπουργοί Μόνικα Γκρύτερς και Τόμας Ράχελ. Η ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών αντιμετώπιζε τον κίνδυνο να χάσει τον έλεγχο. 

Ένας δεύτερος παράγοντας βοήθησε ουσιαστικά τη γερμανική κυβέρνηση να ξεπεράσει τη δύσκολη κατάσταση, στην οποία βρισκόταν: η ανακοίνωση του Λουξεμβούργου ότι υποδέχεται άμεσα 12 προσφυγόπουλα. Η Γερμανία δεν ήταν η πλέον ούτε η πρώτη και ούτε η μόνη χώρα που θα δεχόταν παιδιά από την Ελλάδα. Βέβαια, τα προσφυγόπουλα που θα έρθουν το Σάββατο στο Αννόβερο συνιστούν μόλις το ένα δέκατο των παιδιών, που έχει δεσμευτεί να υποδεχτεί η γερμανική κυβέρνηση. Πάντως, ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας δήλωσε ότι στόχος της γερμανικής κυβέρνησης είναι να δεχτεί σταδιακά 300-500 προσφυγόπουλα από την Ελλάδα.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο