Η Ιταλία υπό πίεση

Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες, καθώς οι πληροφορίες από την Ιταλία είναι αντιφατικές. Πριν από μερικές ημέρες ένας σύνδεσμος επιχειρηματιών, σε έρευνά του κατέδειξε ότι φέτος το καλοκαίρι το ποσοστό των Ιταλών που θα πραγματοποιήσουν ένα μεγάλης ή μικρής διάρκειας ταξίδι δεν υπερβαίνει το 58%. Στην περσινή έρευνα του ιδίου συνδέσμου, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 66%. Η λιτότητα πλήττει τους Ιταλούς. Ωστόσο οι τιμές των ξενοδοχείων, των εισιτηρίων και των καυσίμων έχουν αυξηθεί από το 2009, οπότε έρχισε η κρίση από 8% έως 20%.

Αρνητική ανάπτυξη και αύξηση της ανεργίας

Τη διάθεση των Ιταλών δεν τη χαλάνε μόνο οι απραγματοποίητες διακοπές, αλλά και οι προγνώσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Σύμφωνα με αυτές, η ανεργία στην Ιταλία θα υπερβεί το 2014 το 12,5%. Το αντίστοιχο ποσοστό στους νέους θα είναι διπλάσιο. Αλλά και τα μηνύματα από το ΔΝΤ δεν είναι καλύτερα. Η οικονομία της χώρας θα συρρικνωθεί φέτος κατά 1,8% και όχι κατά 1,5%, που ήθελε η αρχική πρόβλεψη. Το 2014 η ανάπτυξη θα είναι αναιμική, αλλά τουλάχιστον θα έχει θετικό πρόσημο και θα κινηθεί γύρω στο 0,7%. «Το 2014 θα έχουμε φτάσει στο χαμηλότερο σημείο και στη συνέχεια θα έλθει η ανάκαμψη» εκτιμά ο Νόρμπερτ Πούτζιχ, γενικός διευθυντής του Γερμανοϊταλικού Οικονομικού Επιμελητηρίου στο Μιλάνο.

Στο μεταξύ, όλοι αναμένουν ότι τους επόμενους μήνες θα ενταθούν οι κερδοσκοπικές επιθέσεις σε βάρος της Ιταλίας, η οποία πιθανότατα θα χρειαστεί για πολούς μήνες ακόμη την ασπίδα της ΕΚΤ. Η νέα κυβέρνηση της χώρα υπό τον Ενρίκο Λέτα βιώνει ήδη την πίεση των αγορών. Και εάν πιστέψουμε τον Νόρμπερτ Πούτζιχ η πίεση έχει και θετικές πλευρές. «Θα έχει θετικές επιπτώσεις και θα καταστήσει ουσιαστικότερο το κλίμα των συζητήσεων στο κοινοβούλιο. Όλα αυτά θα οδηγήσουν σε μια διαδικασία μεταρρυθμίσεων, η οποία δεν θα έχει τον ρυθμό που θέλει ο εξωτερικός παράγων, ωστόσο μακροπρόθεσμα θα βελτιωθεί η κατάσταση».

Ο νέος υπουργός Οικονομικών Φαμπρίτσιο Σακομάνι έχει υποσχεθεί πάντως να μην αυξήσει τη φορολογία, ενώ παράλληλα θέλει να διαθέσει πόρους για την αναθέρμανση της οικονομίας. Το «πώς» θα το αποκαλύψει μετά τις διακοπές. Μέχρι τότε η κυβέρνηση Λέτα έχει παγώσει την αύξηση του ΦΠΑ και τον φόρο ακινήτων. Αυτός θα επανέλθει το 2014. Τα προβλήματα της ιταλικής οικονομίας είναι αρχαιότερα από την παρούσα κρίση. Και όπως υπογραμμίζει ο Νόρμπερτ Πούτζιχ: «Έχουμε ένα περίσσευμα γραφειοκρατίας. Τόσο σε περιφερειακό όσο και σε τοπικό επίπεδο έχουμε μια δημόσια διοίκηση, η οποία δυσλειτουργεί. Απαιτούνται νέες κατευθυντήριες γραμμές και διασαφηνίσεις από τη Ρώμη».

Τόσο το κράτος όσο και οι επιχειρηματίες χαρακτηρίζονται «κακοπληρωτές»

Οι ιταλοί επιχειρηματίες υποστηρίζουν ότι η φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων είναι μεγάλη. Το φορολογικό σύστημα είναι πολύπλοκο και δεν χαρακτηρίζεται από διαφάνεια. Ακόμη κι αν μια επιχείρηση τηρεί το γράμμα του νόμου δεν είναι βέβαιο ότι τα κάνει όλα σωστά, επισημαίνει ο γενικός διευθυντής του Γερμανοϊταλικού Οικονομικού Επιμελητηρίου.

Τόσο το κράτος όσο και οι επιχειρηματίες χαρακτηρίζονται «κακοπληρωτές». Πληρώνουν τους λογαριασμούς τους με μεγάλη καθυστέρηση. Τουλάχιστον αυτό το πρόβλημα φιλοδοξεί να επιλύσει εδώ και τώρα ο Σακομάνι, ο οποίος ανακοίνωσε ήδη ότι στο εξής το κράτος θα ανταποκρίνεται άμεσα στις οικονομικές του υποχρεώσεις έναντι των πολιτών και κυρίως έναντι των επιχειρήσεων. Ο ιταλός υπουργός φιλοδοξεί να διοχετεύσει χρήμα στην αγορά προκειμένου να αυξηθεί η ζήτηση.

Στο μεταξύ, η Κομισιόν εμφανίζεται αισιόδοξη και εκτιμά ότι είναι στο χέρι της Ρώμης να διατηρήσει το έλλειμμα του 2013 κάτω από το όριο του 3%. Ωστόσο, το δημόσιο χρέος εξακολουθεί να αυξάνεται και αγγίζει ήδη το 130% του ΑΕΠ, την ώρα που ο μέσος όρος στην ΕΕ δεν υπερβαίνει το 90%. Παρά τις διαψεύσεις, ο κίνδυνος νέων μέτρων λιτότητας είναι εδώ.

Bernd Riegert / Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη