«Η κατάσταση είναι εκρηκτική»

Ο αιγύπτιος πρόεδρος απέρριψε το τελεσίγραφο του στρατού που του έδινε διορία 48 ωρών για να συνεννοηθεί με την κοσμική αντιπολίτευση. Χθες ήταν η σειρά των ισλαμιστών υποστηρικτών του Μούρσι να διαδηλώσουν υπέρ της «νόμιμης κυβέρνησης» και να δώσουν τη δική τους ηχηρή απάντηση στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων. Σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ των δύο στρατοπέδων στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια. Το αραβικό ειδησεογραφικό δίκτυο Αλ Τζαζίρα έκανε το πρωί της Τετάρτης λόγο για 22 νεκρούς, επικαλούμενο πηγές του αιγυπτιακού υπουργείου Υγείας.

Ο στρατός προτιμά το παρασκήνιο

Τα βλέμματα, ωστόσο, είναι στραμμένα στις ένοπλες δυνάμεις και τη στάση που θα τηρήσει η ηγεσία του στρατού. Όπως υπογραμμίζει ο Ρόναλντ Μαϊνάρντους, διευθυντής του γερμανικού πολιτικού Ιδρύματος Friedrich Naumann (FNS) στο Κάιρο, «το ερώτημα που ζητά απάντηση είναι ποιος θα είναι ο ρόλος του στρατού; Η ηγεσία του στρατού θέλει τη σταθερότητα και την υπεράσπιση των οικονομικών της συμφερόντων». Πριν από περίπου έναν χρόνο είχαν επιτύχει έναν συμβιβασμό με τους ισλαμιστές, δυστυχώς όμως για τους τελευταίους δεν προσέφεραν τη σταθερότητα που ζητούσε ο στρατός. Η στρατιωτική ηγεσία ζητά τώρα από την κυβέρνηση να βιαστεί.

«Αυτός είναι και ο κύριος λόγος του τελεσιγράφου, με το οποίο ζητείται από την κυβέρνηση να συνεννοηθεί με την αντιπολίτευση. Εάν αυτό δεν επιτευχθεί ο στρατός προειδοποιεί πως έχει το δικό του σχέδιο, το οποίο και θα εφαρμοσθεί. Αυτός είναι ο κύριος λόγος της παρέμβασης του στρατού», υποστηρίζει ο κ. Μαϊνάρντους.
Το τελεσίγραφο των ενόπλων δυνάμεων εκπνέει σήμερα το απόγευμα και κανείς δεν γνωρίζει τη συνέχεια.

Πάντως ο επικεφαλής του Ιδρύματος FNS που πρόσκειται στο Κόμμα των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP), δεν θεωρεί πιθανή την εκδήλωση ενός «κλασικού» πραξικοπήματος. «Δεν θεωρείται πιθανό ενδεχόμενο πραξικόπημα στα πρότυπα της Τουρκίας, της Αλγερίας ή του Πακιστάν. Στην Αίγυπτο ο στρατός είναι πιο έξυπνος. Δεν θέλει να μπει εκείνος μπροστά. Θέλει από το παρασκήνιο να κυριαρχήσει και να δώσει κατευθύνσεις στην πολιτική. Υπό την έννοια αυτή δεν θεωρώ πιθανό ένα πραξικόπημα όπως το γνωρίζουμε από άλλα μέρη του κόσμου», επισημαίνει ο Ρόναλντ Μαϊνάρντους.

Φοβούνται τις παγίδες οι φιλελεύθεροι

Χθες το απόγευμα ο πρόεδρος Μοχάμεντ Μούρσι συναντήθηκε με τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων και υπουργό Άμυνας Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι καθώς και τον πρωθυπουργό Χισάμ Καντίλ, προκειμένου να αξιολογήσουν τις τελευταίες εξελίξεις. Λίγο πριν είχαν υποβάλει την παραίτησή τους ο εκπρόσωπος του Μούρσι και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Η κατάσταση είναι κάτι περισσότερο από έκρυθμη και οι προοπτικές συνεννόησης κυβέρνησης και αντιπολίτευσης τείνουν στο μηδέν. Ο Ρόναλντ Μαϊνάρντους δεν είναι αισιόδοξος. «Ούτε η αντιπολίτευση θέλει τη συνεννόηση. Ο πρόεδρος Μούρσι έχει ζητήσει πολλές φορές τη συνεννόηση και το διάλογο, αλλά οι «φιλελεύθεροι» δεν δέχθηκαν φοβούμενοι το ενδεχόμενο να πέσουν σε παγίδα. Εκεί στοχεύει η πρωτοβουλία του στρατού: να προκύψει μια συναίνεση, να καθίσουν όλοι σε ένα τραπέζι και να βρουν μια εθνική λύση. Αυτό είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί με δεδομένο ότι η πόλωση είναι πολύ έντονη. Η κατάσταση είναι εκρηκτική και άκρως επικίνδυνη», εκτιμά ο γερμανός πολιτικός επιστήμονας.

Την ίδια ώρα εντείνεται η οικονομική κρίση που μαστίζει την χώρα. Όπως επισημαίνει ο Ρόναλντ Μαϊνάρντους, «η οικονομική κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο». Η πλειοψηφία των Αιγυπτίων υποστηρίζει σήμερα ότι η κατάσταση της οικονομίας ήταν καλύτερη επί εποχής Μουμπάρακ. Σημειώνονται ελλείψεις αγαθών και διακοπές ρεύματος. Η κατάσταση έχει απογοητεύσει ακόμη και τους ανθρώπους που υποστήριξαν τον Μούρσι. Πολλοί από αυτούς έχουν κατέβει τώρα στους δρόμους.

Οι Αμερικανοί στηρίζουν τον Μούρσι

Στην σύγκρουση αυτή ρόλο διαμεσολαβητή έχει αναλάβει ο στρατός, προφανώς λόγω της ισχύος του. Οι εξωτερικοί παράγοντες και οι διεθνείς οργανισμοί μάλλον δεν παίζουν ουσιαστικό ρόλο ή δεν γίνονται αποδεκτοί και από τις δύο πλευρές. «Η ΕΕ δεν παίζει κανέναν ουσιαστικό ρόλο, σε αντίθεση με τους Αμερικανούς. Η πρεσβεία των ΗΠΑ διαδραματίζει έντονο ρόλο, αλλά έχει ταχθεί με την πλευρά των Αδελφών Μουσουλμάνων. Για τον λόγο αυτόν δεν είναι δημοφιλής στους διαδηλωτές. Στις διαδηλώσεις που γίνονται στο Ταχρίρ και σε άλλες περιοχές ακούγονται και αντιαμερικανικά συνθήματα. Είναι πάντως περίεργο ότι οι φιλελεύθεροι στην Αίγυπτο επικρίνουν τις ΗΠΑ και δεν αναγνωρίζουν τον διαμεσολαβητικό τους ρόλο, υποστηρίζοντας ότι οι Αμερικανοί είναι υπέρ των ισλαμιστών», καταλήγει ο επικεφαλής του γερμανικού Ιδρύματος Friedrich Naumann.

Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής