Η μειονότητα της δυτικής Θράκης υπό τουρκικό πρίσμα

Με 20 εισηγήσεις και προσκεκλημένους από την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν μέχρι τη Βόρεια Κύπρο και τη Γερμανία έγινε στο Μόναχο (31.01-01.02.09)το 3ο συνέδριο του «Κέντρου Σπουδών Τούρκων της Δυτικής Θράκης» («ΒΑΤΤΑΜ») παρουσία 70 περίπου συνέδρων και του Τούρκου Γενικού Προξένου στο Μόναχο Αλί Ριφάτ Κοκσάλ. Το συνέδριο διεξήχθη αποκλειστικά στα τουρκικά. Ο πρόεδρος του «ΒΑΤΤΑΜ» Οζκάν Χουσεΐν, γεννημένος τo 1947 στην Κομοτηνή, ζει επί τρεις και πλέον δεκαετίες στο Μόναχο και εξηγεί στη DW ότι «φέτος με τις 20 εισηγήσεις στόχος είναι να ερευνηθεί, από πού ξεκίνησαν οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης και που ήρθαν».

Πολιτισμική γέφυρα με το Αζερμπαϊτζάν

Η θεματολογία δείχνει τη φιλοδοξία των διοργανωτών να καλύψουν κάθε τομέα δραστηριότητας της μειονότητας με συνεκτικό ιστό τον λανθάνοντα και ενίοτε δεδηλωμένο παντουρκισμό. Το «ΒΑΤΤΑΜ» μέσω των σχέσεών του με το αντίστοιχο κέντρο „Kibatek-Vektör“ είναι η «πολιτισμική γέφυρα ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και τους Τούρκους της δυτικής Θράκης». Αυτό ήταν πχ. το θέμα της εισήγησης του καθηγητή από το Αζερμπαϊτζάν Elcin Isgenderzade. Τούρκοι εισηγητές παρουσίασαν «το ρόλο της γυναίκας από τη συνθήκη της Λοζάννης μέχρι σήμερα» και «τι μπορεί να γίνει για τη διατήρηση της συνοχής του τουρκικού κόσμου στον αγώνα των Τούρκων της δυτ. Θράκης», αλλά και «τα προβλήματα εκπαίδευσης». Εισηγητής από την Ελβετία μίλησε για «τα δικαιώματα των μειονοτήτων στην Ελλάδα». Παρουσιάστηκε «το πρώτο βιβλίο στην ιστορία των Τούρκων της δυτ. Θράκης» και έγινε ειδική εισήγηση για τις «παραδοσιακές ενδυμασίες και νυφικά των Τούρκων στην Κομοτηνή». Εισηγητές από την Ελλάδα παρουσίασαν τα «τουρκικά πολιτιστικά κέντρα», καθώς επίσης τον «τύπο και τα ραδιόφωνα στη δυτ. Θράκη 2002-2008». Εισηγητές από τη Γερμανία παρουσίασαν «έρευνες για τους Τούρκους της δυτ. Θράκης στη Δύση».

«Δεν θέλουμε Θράκη έξω από την Ελλάδα»

Ο πρόεδρος του «ΒΑΤΤΑΜ» Χουσεΐν σημειώνει ότι θέλει να διοργανώσει ανάλογα συνέδρια στην Κομοτηνή, την Ξάνθη, αλλά, όπως εξηγεί, μέχρι τώρα δεν το επιχείρησε. «Εμείς τόσα χρόνια με τον ελληνικό λαό δεν είχαμε προβλήματα. Τα προβλήματα τα δημιουργεί η γραφειοκρατία. Αν έχει πρόβλημα η Ελλάδα με την Τουρκία, τότε αρχίζει η πίεση σε μας», λέει ο Χουσεΐν. Διετέλεσε επί 25 χρόνια πρόεδρος του «Συλλόγου Τούρκων Δυτικής Θράκης» που ιδρύθηκε το 1981. Στην τουρκική παροικία του Μονάχου είναι γνωστή φυσιογνωμία, όχι στους ελληνικούς κύκλους. Αισθάνεται Τούρκος με ελληνική υπηκοότητα: «Εμείς δεν θέλουμε Θράκη χώρια από την Ελλάδα, γιατί η Θράκη είναι μέσα στην Ελλάδα. Αφού ήρθαμε εδώ πριν από 700 χρόνια, θέλουμε να είμαστε εκεί, θέλουμε να πεθάνουμε εκεί, αλλά με ίδια δικαιώματα», λέει ο Χουσεΐν. Αρχικά ο σύλλογος είχε 500 μέλη σε ολόκληρη τη Βαυαρία, αλλά στο μεταξύ έχουν δημιουργηθεί σύλλογοι στη Νυρεμβέργη, το Λίνταου και το Άουγκσμπουργκ. Ο σύλλογος του Μονάχου αριθμεί σήμερα περί τα 100 μέλη. Και οι εισφορές των μελών είναι προφανές ότι δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα τέτοιων διοργανώσεων, όπως ένα τριήμερο συνέδριο στο Μόναχο.

«Τούρκος με ελληνική υπηκοότητα»

Ο σύλλογος δίνει στέγη και σε νέους μετανάστες από τη δυτική Θράκη, όπως τον 28χρονο Μπεκίρ Τανέρ, που ήρθε σε ηλικία 15 χρονών με την οικογένειά του από την Κομοτηνή και εργάζεται στην ΜΑΝ. «Εγώ μεγάλωσα στην Κομοτηνή, την αισθάνομαι σπίτι μου, είναι σπίτι μου. Όπου και να πάω στον κόσμο θα θέλω τουλάχιστον μία φορά το χρόνο να πάω εκεί πέρα», λέει ο Μπεκίρ Τανέρ. Στην ερώτηση αν αισθάνεται Έλληνας ή Τούρκος, απαντάει χωρίς περιστροφές: «Εγώ αισθάνομαι Τούρκος. Έχω ελληνική υπηκοότητα, υπηρέτησα για την πατρίδα - πατρίδα μου λέω - αλλά είμαι μωαμεθανός και Τούρκος. Έχω για όλους τους λαούς σεβασμό. Εμένα με ενδιαφέρουν τα άτομα μόνο. Μπορεί να σε λένε Χανς, Αχμέτ, Χρήστο, με ενδιαφέρει πως είναι η καρδιά σας και πως συνεννοείστε με μένα».

Τους διοργανωτές και εισηγητές όμως ενδιέφεραν σαφώς λιγότερο τα μεμονωμένα άτομα και περισσότερο η εθνικότητά τους.