Η πρώτη Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέλεξε την Τετάρτη την Έμιλι Ο' Ράιλι στη θέση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. Η ιρλανδή δημοσιογράφος και συγγραφέας εξελέγη τελικά μετά από τρεις εκλογικούς γύρους μεταξύ έξι υποψηφίων. Η πρώην Εθνική Διαμεσολαβήτρια της Ιρλανδίας αναλαμβάνει τα νέα της καθήκοντα, όπου θα εξετάζει στο εξής καταγγελίες πολιτών, επιχειρήσεων και οργανισμών της ΕΕ, προκειμένου να εντοπίζει περιπτώσεις όπου τα όργανα, οι υπηρεσίες ή οι οργανισμοί της ΕΕ παραβαίνουν τη νομοθεσία, δεν σέβονται τις αρχές της χρηστής διοίκησης ή τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Έμιλι Ο' Ράιλι είχε υποσχεθεί, σε περίπτωση εκλογής της, «να κάνει το αξίωμα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή πιο ορατό». Η Ιρλανδή είναι η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει αυτή τη θέση διαδεχόμενη τον Νικηφόρο Διαμαντούρο, ο οποίος αποφάσισε να συνταξιοδοτηθεί μετά από δύο επανεκλογές την 1η Οκτωβρίου. Ο Ν. Διαμαντούρος έμεινε περισσότερα από 10 χρόνια στη θέση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, αξίωμα που δημιουργήθηκε το 1992 στο πλαίσιο της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Η υπηρεσία που ξεκίνησε τότε μόλις με μία γραμματέα, διαθέτει σήμερα σχεδόν 90 υπαλλήλους, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι νομικοί.

Αναβάθμιση συνεπεία της κρίσης

Όποιος αντιμετωπίζει προβλήματα με την ΕΕ μπορεί να κάνει επώνυμα την καταγγελία του στη σελίδα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή στο διαδίκτυο ή μέσω αλληλογραφίας και φαξ. Οι περισσότερες υποθέσεις ξεκαθαρίζονται στο διάστημα ενός έτους, σύμφωνα με στοιχεία του Νικηφόρου Διαμαντούρου. Ωστόσο οι αρμοδιότητες της συγκεκριμένης υπηρεσίας είναι περιορισμένες. Ναι μεν όλες οι υπηρεσίες και οι οργανισμοί οφείλουν να θέτουν στη διάθεση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή τις πληροφορίες που ζητά, ωστόσο ο ίδιος δεν μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις, αλλά περιορίζεται σε δημόσιες επιπλήξεις, συστάσεις, καθώς και στη δημοσίευση μίας ετήσιας έκθεσης. Η θέση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή φαίνεται πάντως να έχει αναβαθμιστεί κάπως στα συμφραζόμενα της χρηματοοικονομικής κρίσης, που έχει φέρει αρκετούς ευρωπαίους αξιωματούχους σε θέση άμυνας.

Σε κάθε περίπτωση ο παρεμβατικός ρόλος του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή τον καθιστά μάλλον ενοχλητικό «επισκέπτη» για τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών οργάνων και υπηρεσιών. Ο απερχόμενος Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής θεωρεί ότι τα προηγούμενα 10 χρόνια «η διοίκηση της ΕΕ έγινε πολύ πιο διαφανής και φιλική προς τον πολίτη». Παράλληλα όμως, εκτιμά ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, κυρίως στο πεδίο της παροχής υπηρεσιών προς τους ευρωπαίους πολίτες. Σε αυτό το πεδίο θα πρέπει να επικεντρώσει τις προσπάθειές της και η νέα Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια Έμιλι Ο' Ράιλι, εκτιμούν πολλοί αναλυτές. Σε καιρούς οικονομικής κρίσης, οι απαιτήσεις των πολιτών για ενημέρωση και διαφάνεια στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων εντός της ΕΕ δείχνουν να αυξάνονται δραστικά.

Ralf Bosen / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη