Η Σερβία ψηφίζει

Πρόκειται για μια προσφυγή στις κάλπες με πολλές αναγνώσεις, προεκτάσεις και προσδοκίες. Ζητούμενο είναι ο προσανατολισμός της χώρας με τελικό σταθμό την Ε.Ε. αλλά και φόντο το οριστικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου. Το περασμένο φθινόπωρο η κυβέρνηση του Βόισλαβ Κοστούνιστα τόλμησε τη φυγή προς τα μπρος. Παρουσίασε ένα νέο σχέδιο Συντάγματος, το προοίμιο του οποίου διακήρυττε ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι αδιάσπαστο κομμάτι της σερβικής επικράτειας. Στο δημοψήφισμα που ακολούθησε ένα ποσοστό του 54% των σέρβων πήγε να ψηφίσει κι από αυτούς το 52% ενέκρινε το Σύνταγμα.

Στην προεκλογική εκστρατεία ο Κοστούνιτσα επέλεξε υψηλούς, κατά ορισμένους παρατηρητές, εθνικιστικούς τόνους. «Δεν έχει γεννηθεί Σέρβος που να προδώσει το Κοσσυφοπέδιο. Δεν πρόκειται να δώσουμε το Κοσσυφοπέδιο», είχε υποσχεθεί.

Βέβαια όλοι γνωρίζουν στη Σερβία ότι μετά τις εκλογές ο ειδικός εντεταλμένος των ΗΕ Μάρτιν Αχτισάρι πρόκειται να ανακοινώσει το σχέδιό του για το μελλοντικό καθεστώς της οιονεί σερβικής επαρχίας. Και σύμφωνα με όσα έχουν διαρρεύσει, δεν πρόκειται να αργήσει η ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου έστω κι αν είναι περιορισμένης έκτασης.

Η ΕΕ και οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το Δημοκρατικό Κόμμα του προέδρου Μπόριτς Ταντιτς. Όμως τα προγνωστικά δίνουν προβάδισμα στο Σερβικό Ριζοσπαστκό κόμμα του Βόισλαβ Σέσελι, ο οποίος λογοδοτεί στην Χάγη, ενώπιον του δικαστηρίου των ΗΕ για τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Ανάμεσα στις δύο παρατάξεις βρίσκεται το κόμμα του Κοστούνιτσα , το Δημοκρατικό Κόμμα Σερβίας, το οποίο διεκδικούν τα άλλα δύο κόμματα ως κυβερνητικό εταίρο σε περίπτωση που χρειαστεί. Για λόγους τακτικής ο Κοστούνιστα δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά για το με ποιο από τα δύο θα ήθελε να συνεργαστεί μετεκλογικά.

Το προφίλ της προεκλογικής εκστρατείας του Μπόρις Τάντιτς είναι πιο ευρωπαϊκό. Ο Τάντιτς στηρίζει την είσοδο της χώρας στην ΕΕ, προοπτική που έχει παγώσει, επειδή σύμφωνα με την Γενική Κατήγορο του δικαστηρίου της Χάγης, Κάρλα ντελ Πόντε, η Σερβία δεν συνεργάζεται για τη σύλληψη του Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντιτς, που κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου. Στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου ο Μπόρις Τάντιτς υποστηρίζει ότι η Σερβία δεν μπορεί να διακινδυνεύσει ένα νέο πόλεμο, έστω και την απομόνωση.

«Η Σερβία θα κάνει πόλεμο σε διπλωματικό και νομικό επίπεδο για το Κοσσυφοπέδιο, αλλά όχι κανονικό πόλεμο. Οι πολίτες της χώρες δεν αντέχουν άλλους πολέμους. Δεν μπορούμε να αντέξουμε την καταστροφή της οικονομίας μας, γιατί θα ήταν σαν να καταστρέφουμε το μέλλον μιας ολόκληρης γενιάς», είχε πρόσφατα δηλώσει.

Σε ότι αφορά τώρα το Ριζοσπαστικό Κόμμα του φυλακισμένου στη Χάγη Βόισλαβ Σέσελι, ο προεκλογικός αγώνας δεν άφησε και τις καλύτερες εντυπώσεις. Το κόμμα αυτό εμφανίστηκε περισσότερο ως παραλήπτης της κοινωνικής δυσφορίας και υποσχέθηκε την πάταξη της διαφθοράς και της ανεργίας. Ο πρόεδρός του Σέσελι από το κελί της φυλακής δημοσίευσε την πολιτική του διαθήκη με στόχο μια «Μεγάλη Σερβία», στόχος που υλοποιείται μόνο με τη προσφυγή στα όπλα. Το κόμμα του Μιλόσεβιτς, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Σερβίας, θα πρέπει να δώσει μάχη για να εκπροσωπηθεί στη Βουλή, καθώς μόλις και με τα βίας συγκεντρώνει το απαραίτητο όριο του 5%. Και τέλος μια αναφορά στα μικρότερα δημοκρατικά κόμματα που έχουν συνασπιστεί γύρω από τον Τσεντομίρ Γιοβάνοβιτς. Αν περάσουν το όριο του 5% ίσως να αποτελέσουν εταίρο μιας φιλοευρωπαϊκής κυβέρνησης. Τον λόγο έχει τώρα η κάλπη.