Η Συμφωνική Ορχήστρα της Τεχεράνης στη Γερμανία

Η μουσική γέφυρα, στην οποία στόχευε η διοργάνωση, επετεύχθη ειδικά φέτος με την πρώτη εμφάνιση της Συμφωνικής Ορχήστρας της Τεχεράνης. Την Κυριακή που μας πέρασε η Συμφωνική Ορχήστρα της Τεχεράνης κατάφερε να κερδίσει το κοινό με εκτέλεση κλασικών, αλλά και παραδοσιακών περσικών κομματιών. Ήδη ένα μέρος της Ορχήστρας προσεκλήθη για να παίξει από τον διευθυντή της Κρατικής Όπερας του Βερολίνου Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ. Με δεδομένη την απορριπτική στάση του καθεστώτος των Ιρανών μουλάδων έναντι της δυτικής ή δυτικότροπής μουσικής η εμφάνιση της Συμφωνικής Ορχήστρας της Τεχεράνης αντιμετωπίζεται από τους ειδήμονες ως πραγματικό πολιτιστικό γεγονός.

Έτσι εκτιμά την εμφάνιση της ορχήστρας του στη Γερμανία και ο διευθυντής της Ναντέρ Μασαγεχί, ο οποίος μάλιστα πιστεύει πως η ύπαρξη και μόνον της Συμφωνικής Ορχήστρας της Τεχεράνης στέλνει ένα μήνυμα στη Δύση, διότι αποδεικνύει «ότι ορισμένοι άνθρωποι στην Περσία ασχολούνται και με τον Μότσαρτ ή τον Μπετόβεν. Πρόκειται για έναν ρόλο που ανέλαβε συνειδητά αυτή η ορχήστρα.»

Ο Ναντέρ Μασαγεχί έζησε 30 χρόνια στη Βιέννη ως μουσικός και συνθέτης και ανέλαβε την διεύθυνση της Συμφωνικής Ορχήστρας της Τεχεράνης, η οποία άρχισε τα πρώτα δειλά της βήματα πριν από τέσσερα χρόνια (2002), όταν δόθηκε η πρώτη παράσταση όπερας για τα 1000 χρόνια από τη γέννηση του εθνικού ποιητή της Περσίας Φιρδουσή. Επρόκειτο για το επικό έργο του ποιητή ‘Ροστάμ και Σοχράμπ’ στο οποίο ασφαλώς τους γυναικείους ρόλους έπαιζαν άνδρες.

Ο Μασαγεχί και οι μουσικοί της ορχήστρας του ανήκουν σε μια ασήμαντη μειοψηφία που ασχολείται με τη δυτική μουσική και μάλιστα με την κλασική. Ωστόσο ο Ιρανός συνθέτης εμπλούτισε το πρόγραμμα της Συμφωνικής Ορχήστρας και με σύγχρονα έργα Ιρανών συνθετών που βασίζονται όμως στην περσική μουσική παράδοση δηλαδή στη χρήση της μπαλάντας, τσνιφ, της ωδής, κασίντα, και του λυρικού τραγουδιού, γκαζάλ, διότι όπως λέει «είμαστε μια μοναδική στο είδος της Συμφωνική Ορχήστρα. Καμία άλλη συμφωνική ορχήστρα δεν μπορεί να συνδυάσει τα μουσικά στοιχεία που χρησιμοποιούμε εμείς, καμία άλλη δεν μπορεί να παίξει το ‘μαρόμ’ όπως το παίζουν οι Πέρσες, διότι βλέπουμε το ‘μαρόμ’ όχι απλώς σαν ιδιαίτερη μουσική, αλλά σαν συγκεκριμένη κουλτούρα.»

Είναι αλήθεια ότι ο μουσικός πολιτισμός των Ιρανών έχει μεγάλη παράδοση. Αρκεί να υπενθυμίσουμε πως η μουσική θεωρία αναπτύχθηκε στην αραβοϊσλαμική Περσία ήδη από τον 9ο αιώνα και η μουσική σημειογραφία τον 15ο αιώνα.

Με την χρήση της παραδοσιακής μουσικής η Συμφωνική Ορχήστρα της Τεχεράνης αποκτά ‘νομιμοποιητική βάση’ για την απρόσκοπτη λειτουργία της έναντι των μουλάδων, αλλά θα ξεπεραστούν κάποτε τα καθημερινά προβλήματα της απαγόρευσης της συμμετοχής γυναικών - σολίστ σε μια κλασική όπερα; Ουδείς γνωρίζει, αλλά διευθυντής και μουσικοί, άνδρες και γυναίκες, ελπίζουν.