Η ώρα των εθνικιστών σε Σερβία και Αλβανία

Ο Αλεξάντερ Σέκουλιτς έχει γνωρίσει και πιο ήσυχες μέρες στην επαγγελματική του ζωή. Από την περασμένη εβδομάδα ο νεαρός ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα ταξιδεύει σε ολόκληρη τη Σερβία, στις περιοχές όπου μαγαζιά Αλβανόφωνων δέχθηκαν επιθέσεις. Στη βόρεια Σερβία πολλοί φούρνοι και εστιατόρια έγιναν στόχοι επιθέσεων. Ένα τζαμί έγινε επίσης στόχος Σέρβων εθνικιστών. «Είναι πραγματική τύχη που δεν σκοτώθηκε κανείς σε αυτά τα επεισόδια», λέει ο Σέκουλιτς.

Αφορμή για την νέα ένταση μεταξύ Σέρβων και Αλβανόφωνων στάθηκε ο αγώνας ποδοσφαίρου για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος που έγινε την περασμένη εβδομάδα στο Βελιγράδι. Προκλήθηκε χάος όταν από ένα τηλεκατευθυνόμενο αεροπλανάκι κρεμόταν μια σημαία με την «Μεγάλη Αλβανία», η οποία περιελάμβανε το Κοσσυφοπέδιο, τμήματα της Σερβίας, της ΦΥΡΟΜ, του Μαυροβουνίου και της Ελλάδας.

Μια μεγάλη πρόκληση στα μάτια φανατικών Σέρβων, οι οποίοι άρχισαν να χτυπούν, να φωνάζουν, να βρίζουν, να καίνε σημαίες και να εξαπολύουν απειλές μέσω διαδικτύου.

Όπως πάρα πολλές φορές έχει συμβεί στο παρελθόν, η μια πλευρά επιρρίπτει στην άλλη την ευθύνη για τα έκτροπα. Λάδι στη φωτιά ρίχνουν πάντως και οι πολιτικοί από τις δυο πλευρές. Ο σέρβος πρόεδρος Τόμισλαβ Νίκολιτς δήλωσε πως οι Αλβανοί γενικά μισούν τους Σέρβους και από την άλλη πλευρά, ο αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα δήλωσε πως οι Σέρβοι αποδείχθηκαν για άλλη μια φορά ρατσιστές.

Δεν υπάρχει πάντως ουσιαστικό πρόβλημα

Το πόσο φορτισμένο είναι το κλίμα αυτή την περίοδο φαίνεται και από το γεγονός ότι ο αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα μετέθεσε την προγραμματισμένη για την Τετάρτη επίσημη επίσκεψη στο Βελιγράδι για τις 10 Νοεμβρίου. Πρόκειται για την πρώτη απευθείας διμερή συνάντηση μετά από 68 ολόκληρα χρόνια και είχε αρχικά θεωρηθεί ως ένα σημαντικό βήμα για την προσέγγιση των δυο πλευρών.

Την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή μεταξύ Σερβίας και Αλβανίας, επικρίνουν, αν και συγκρατημένα, και οι Βρυξέλλες. Οι δυο χώρες πάντως δεν αντιμετωπίζουν επί της ουσίας κάποιο σοβαρό πρόβλημα. «Αγκάθι» στις σχέσεις Αλβανίας και Σερβίας είναι το θέμα του Κοσσυφοπεδίου. Το Κοσσυφοπέδιο κήρυξε την ανεξαρτησία του το 2008 και έκτοτε το έχουν αναγνωρίσει πάνω από εκατό χώρες ανάμεσά τους και 23 χώρες μέλη της ΕΕ. Η Σερβία, αν και εξακολουθεί να θεωρεί το Κοσσυφοπέδιο επαρχία της, έχει αποδεχθεί «την πραγματικότητα», όπως λένε Σέρβοι πολιτικοί.

Ο Σέρβος ακτιβιστής Σέκουλιτς δηλώνει πως «οι Βρυξέλλες είναι ικανοποιημένες αυτή τη στιγμή που Σέρβοι και Αλβανοί δεν σκοτώνονται». Ωστόσο επισημαίνει πως δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε μια αναγέννηση του εθνικισμού στα Βαλκάνια. Τα Βαλκάνια πλήρωσαν πολύ ακριβά στην ιστορία τους μέχρι τώρα τον εθνικισμό. «Είναι χρέος μας να τον πολεμήσουμε», δηλώνει ο Σέκουλιτς.

Nemanja Rujevic / Μαρία Ρηγούτσου