Ιδιωτικά και δημόσια κεφάλαια για τους δήμους

Σε μια τάξη σχολείου οι σοβάδες έχουν ξεφτίσει και οι τοίχοι έχουν μουχλιάσει. Θα νόμιζε κανείς πως βρίσκεται σε σχολείο στη Γουατεμάλα αλλά το σχολείο είναι στο ανατολικό Βερολίνο. Στην περιοχή πολλά σχολεία είναι έτσι. Πολλοί δήμοι και κοινότητες δεν έχουν χρήματα να προχωρήσουν σε βελτιωτικά έργα των υποδομών.

Ο δήμος του Λεβερκούζεν στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία είναι και αυτός χρεωμένος και το έλλειμμα του για φέτος ανέρχεται στα 44 εκατομμύρια ευρώ. Παρόλα αυτά κτίζει δύο νηπιαγωγεία για τον επόμενο χρόνο. Τα νηπιαγωγεία στάθηκε δυνατόν να κατασκευαστούν μέσα από κονδυλια που προέρχονται από τα λεγόμενα προγράμματα PPP. Προγράμματα συνεργασίας ιδιωτικών και δημόσιων κεφαλαίων. Και αυτό γίνεται ως εξής: η ιδιωτική εταιρεία υλοποιεί το έργο και ο δήμος πληρώνει για περίπου 25 χρόνια.

Πολλοί επικρίνουν όμως τέτοιου είδους συνεργασίες ισχυριζόμενοι πως οι επιχειρήσεις έχουν στόχο το κέρδος ενώ το δημόσιο έχει στόχο το κοινό όφελος. Ασυμβίβαστες αξίες. Άλλοι πάλι ισχυρίζονται το αντίθετο:

«Το δημόσιο δεν έχει παρά ένα συνεργάτη από τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη για όλους τους τομείς» πιστεύει ο Πάτρικ Ομπντενχέβελ από το υπουργείο Οικονομικών της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας.

Εξανεμίστηκε ο αρχικός ενθουσιασμός

Από την άλλη πλευρά όμως, η Ρενάτε Στέρνατζ από το συνδικάτο Verdi πιστεύει πως το πρόβλημα δεν έγκειται στο ότι κάποιος επιχειρηματίας αναλαμβάνει το σχεδιασμό και την υλοποίηση, αλλά στο ότι τα συμβόλαια που κλείνονται έχουν μακρά διάρκεια, ακόμη και 30 χρόνων και συχνά μένουν μυστικά.

Για παράδειγμα στο Βερολίνο, την ύδρευση ανέλαβε μια ιδιωτική εταιρεία. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι βάσει των κερδών που θα αποκόμιζε η εταιρεία το νερό για τους καταναλωτές θα γινόταν κατά ένα τρίτο πιο ακριβό. Οι πολίτες ζήτησαν να δημοσιευθούν τα μυστικά συμβόλαια και στο τέλος το πέτυχαν. Το Δεκέμβριο του 2011 η Υπηρεσία για τον Έλεγχο του Ανταγωνισμού ζήτησε από τη συγκεκριμένη εταιρεία να μειώσει τις τιμές της. Την ιδέα είχε η ομάδα πρωτοβουλίας πολιτών του Ντιρκ Κραμ:

«Είμαστε της άποψης πως τα περισσότερα από αυτά τα σχέδια δεν θα υλοποιούνταν εάν δημοσιοποιούνταν ο προϋπολογισμός τους. Διότι θα γινόταν αμέσως σαφές πως προσπαθούν να κάνουν περικοπές και ότι τελικά πολλά γίνονται εις βάρος των πολιτών».

Η ιδέα του συνδυασμού ιδιωτικών και δημόσιων μέσων είχε αρχικά ενθουσιάσει πολλούς δήμους και κοινότητες. Η πρακτική όμως απέδειξε πως χρειάζεται μεγαλύτερος έλεγχος.

Nikolaus Steiner / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής