Ισχυρά μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση από τη Λέσβο

H συναισθηματικά φορτισμένη και με πολιτική χροιά επίσκεψη του Πάπα στη Λέσβο αφήνει πίσω της εκείνες τις εικόνες που είχε ανάγκη ο κόσμος. Ο Προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας βρέθηκε μαζί με τον Ορθόδοξο Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών στην πρώτη γραμμή της προσφυγικής κρίσης. Με λιτή γλώσσα Πάπας Φραγκίσκος μίλησε για τη βαθιά πληγή της ΕΕ, η οποία επιδιώκει να μεταθέσει στην Τουρκία τις ευθύνες της απέναντι στους πρόσφυγες και μετανάστες.

Το κλάμα των προσφύγων, οι απελπισμένες κραυγές για βοήθεια, οι διαμαρτυρίες πολλών ανθρώπων στη Λέσβο κατά της πολιτικής της ΕΕ στο προσφυγικό έδωσαν πάτημα στον Πάπα για να απευθύνει έκκληση προς την Ευρώπη και τον κόσμο. Ο Ποντίφικας μίλησε για την ευθύνη και την συνείδηση της ευθύνης. Δείξτε περισσότερη ανθρωπιά! Αυτό ήταν το μήνυμα που θέλησε να περάσει, αυτό θεωρεί απαραίτητο την ώρα που οι πολιτικοί στην Ευρώπη, στον αραβικό κόσμο, στην Αμερική και αλλού τρέμουν όταν πρόκειται να επιδείξουν αλληλεγγύη στο πλαίσιο της υποδοχής των προσφύγων.

«Οι μετανάστες είναι άνθρωποι και όχι αριθμοί»

Σύμφωνα με ΜΚΟ αλλά και τον ίδιο τον ΟΗΕ, πλέον και οι θρησκευτικοί ηγέτες ασκούν κριτική με δυνατά και καθαρά λόγια για την κατάσταση που επικρατεί όχι μόνο στον καταυλισμό στη Μόρια της Λέσβου αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα καθώς και για τα κλειστά σύνορα της ΕΕ. Οι προειδοποιήσεις και οι παραινέσεις του Πάπα δυστυχώς είναι απαραίτητες διότι μετά την αμφιλεγόμενη συμφωνία επαναπροωθήσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, όχι μόνο πολιτικοί αλλά και απλοί πολίτες ανά την Ευρώπη γυρίζουν την πλάτη στην προσφυγική κρίση. Ακριβώς επειδή στην κεντρική Ευρώπη φτάνουν πλέον λιγότεροι άνθρωποι από τη Συρία, το Ιράν ή το Αφγανιστάν.

Με την απλή φράση ότι «οι μετανάστες είναι άνθρωποι και όχι αριθμοί» ο Πάπας συμπυκνώνει όλο το νόημα της παρέμβασής του: Περισσότερη συμπόνοια! Αυτή την έκκληση κάθε υπεύθυνος πολιτικός οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη του. Θα πρέπει και οι ίδιοι οι πολιτικοί να συμπεριφέρονται καταρχήν σαν άνθρωποι, όχι σαν «αριθμομηχανές».

Από την άλλη πλευρά, ήταν φυσικό η επίσκεψη των τριών εκκλησιαστικών ηγετών να δημιουργήσει ψεύτικες ελπίδες στους μετανάστες που βρίσκονται στη Λέσβο. Ο Πάπας δεν έχει καμία πολιτική εξουσία και δεν μπορεί να λάβει ενεργό μέρος στη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Το να αλλάξει η ΕΕ την πολιτική της περιχαράκωσης των νότιων συνόρων της είναι μάλλον απίθανο. Παρά ταύτα ο Πάπας όφειλε να χρησιμοποιήσει το ηθικό του κύρος και να επισημάνει, τουλάχιστον, τις συνέπειες μιας πολιτικής που δεν έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο.

Το Βατικανό πάντως από την πλευρά του, ως ένδειξη καλής θελήσεως προς την Ελλάδα, συμφώνησε να πάρει 12 σύρους πρόσφυγες. Ο Πάπας με τον τρόπο αυτό θέλει να δείξει ότι τα λόγια μπορούν να γίνουν πράξη και ότι η μετεγκατάσταση των προσφύγων είναι δυνατή εάν πραγματικά υπάρχει τέτοια βούληση. Κι αν σε πολλά άλλα θέματα μπορεί κανείς εύκολα να διαφωνήσει με τις θέσεις της καθολικής εκκλησίας, η σαφήνεια των δηλώσεών του Πάπα στο θέμα της προσφυγικής κρίσης έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Οι πολιτικοί της ΕΕ θα πρέπει, έστω για μια φορά, να δουν στην πράξη τις συνέπειες των επιλογών τους. Την επόμενη εβδομάδα η καγκελάριος Μέρκελ μαζί με κορυφαίους αξιωματούχους της ΕΕ θα μεταβούν στην Τουρκία. Μια ενδιάμεση στάση στη Λέσβο και την Ειδομένη σίγουρα δεν θα έβλαπτε…

Μπερντ Ρίγκερτ