Κακοί καιροί για κακούς μάνατζερ;

Ο Τόμας Μίντελχοφ θεωρούνταν σωτήρας της αλυσίδας καταστημάτων Karstadt. Τώρα όμως πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό τους σε μια σειρά από δικαστικές διαμάχες. Επί 4 χρόνια επικεφαλής της μητρικής εταιρείας Κarstadt, που λειτουργούσε καταρχήν ως Karstadt Quelle και στη συνέχει ως Arcandor AG, έκανε μεγάλες προσπάθειες να εξυγιάνει την επιχείρηση, πούλησε ωστόσο στη συνέχεια το κομμάτι των ακινήτων για να διασώσει την μητρική. Το 2009 αναγκάστηκε να φύγει κι αμέσως μετά η Arcandor κήρυξε πτώχευση. Παρόλα αυτά ο Μίντλεχοφ εισέπραξε και μπόνους και αποζημίωση.

Η απιστία δεν είναι πάντα απιστία

Το δικαιούνταν; Το δικαστήριο αποφάσισε «και ναι και όχι». Ένα τμήμα των χρημάτων ο Μίντλεχοφ τα επέστρεψε. Όμως η νομιμότητα του μπόνους και της αποζημίωσης είναι μια πτυχή της δικαστικής επεξεργασίας της πτώχευσης της εταιρείας. Υπάρχουν κι άλλα ερωτήματα: έκανε ο μάνατζερ λάθη στη διαδικασία της εξυγίανσης για τα οποία ευθύνεται; Πρωτοβάθμιο δικαστήριο απάντησε σχεδόν θετικά σε αυτό το ερώτημα. Τον λόγο έχει τώρα το εφετείο της πόλης Χαμ. Η περίπτωση Μίντλεχοφ δεν είναι η μοναδική.

Αυτήν την περίοδο τρέχουν αντίστοιχες δίκες σε βάρος πρώην μελών διοικητικών συμβουλίων της τράπεζας HSH-Nordbank και διοικητικών στελεχών της Sal. Oppenheim. Η λέξη που συνεχώς κάνει την εμφάνισή της είναι «απιστία», ένας ευρύς όρος που δυσκολεύει την απόδοση δικαίου. Απιστία υπάρχει όταν κάποιος δεν διαχειρίζεται με υπευθυνότητα ξένη περιούσια, δηλαδή χρήματα της επιχείρησης ή των μετόχων για ανώνυμη εταιρεία. Μέχρις ενός σημείου είναι υπόθεση ερμηνείας, γιατί στην άσκηση επιχειρηματικότητας ενυπάρχει και η έννοια ανάληψης ρίσκου, κάτι που δεν είναι κατακριτέο. Όταν μάλιστα ο υπεύθυνος θεωρεί ότι κάποια στιγμή η δραστηριότητά του θα αποφέρει οικονομικά οφέλη στην επιχείρηση, η ανάληψη ρίσκου είναι επιβεβλημένη.

Ταξική δικαιοσύνη;

«Οι νομικές διατάξεις για την ευθύνη των μάνατζερ δεν έχουν αλλάξει ουσιαστικά από τη δίκη Μάνεσμαν», υποστηρίζει ο Μάρτιν Σόκενχοφ, δικηγόρος στην εταιρεία Gleiss Lutz. «Εκείνο που άλλαξε είναι το περιβάλλον, η ατμόσφαιρα που έχει οδηγήσει στην ενίσχυση της ευθύνης των μάνατζερ. Γενικά έχει ενταθεί η προσοχή , τα ΜΜΕ παρατηρούν τις κινήσεις των μάνατζερ με μεγαλύτερη προσοχή».

Μια από τις πρώτες μεγάλες οικονομικές δίκες είναι η λεγόμενη δίκη Μάνεσμαν. Κατηγορούμενοι για απιστία ήταν τότε μεταξύ άλλων το τότε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Deutsche Bank Γιόζεφ Άκερμαν και ο τότε επικεφαλής της Μάνεσμαν Κλάους 'Εσερ. Επρόκειτο για την καταβολή ποσού 60 δισ. ευρώ ως μπόνους μετά την εξαγορά της εταιρείας από την Vodafone. Η δίκη ανεστάλη έναντι χρηματικού ποσού, ενώ στη μνήμη έχει μείνει το σήμα της νίκης που έκανε ο Άκερμαν έξω από την δικαστική αίθουσα καθώς και η φράση «αυτή είναι η μόνη χώρα που στέλνει στη δικαιοσύνη τους επιτυχημένους και όσους δημιουργούν υπεραξία». Και οι δύο έγιναν το σύμβολο αλαζονείας των κορυφαίων μάνατζερ. Η δίκη έγινε αντικείμενο κριτικής, ορισμένοι έκαναν λόγο για ταξική δικαιοσύνη που κλείνει το μάτι στους μάνατζερ αλλά όχι στον υπόλοιπους.

«Η αίσθηση της κοινωνίας ότι δεν πρέπει να μένουν ατιμώρητοι οι 'μεγαλομάνατζερ', όταν διακυβεύονται υψηλά ποσά, παίζει οπωσδήποτε για τη δικαιοσύνη κάποιο ρόλο», λέει ο Γιεργκ Εϊζέλε, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Τύμπιγκεν. «Κανείς δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι αντιμετωπίζει σημαντικές προσωπικότητες της οικονομίας ή της πολιτικής με λιγότερη αυστηρότητα από τους καθημερινούς ανθρώπους ή τους μικρομεσαίους».

Jennifer Fracyek / Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπεύθ. Σύνταξης Δήμητρα Κυρανούδη