Κανείς δεν κοιτά στα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ
Είναι απολύτως κατανοητό μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι η διεθνής κοινή γνώμη να επικεντρώνεται στην καταδίωξη των δραστών και την καταπολέμηση του «Ισλαμικού Κράτους». Στη σκιά όμως της τρομοκρατίας η προσφυγική κρίση διογκώνεται ολοένα και περισσότερο. Δεν επιτρέπεται συνεπώς να στρέφουμε το βλέμμα μας αλλού. Τα προβλήματα στα βαλκανικά σύνορα εντείνονται αντί να επιλύονται. Οι προσπάθειες αναζήτησης μιας ευρωπαϊκής επίλυση του προσφυγικού δράματος καταλήγουν σε αδιέξοδο. Παρά τις πολλές έκτακτες Συνόδους Κορυφής ο στόχος περιορισμού των προσφυγικών ροών από την Τουρκία μέσω Ελλάδας και Βαλκανίων προς τη Γερμανία απέτυχαν.
Θα έπρεπε να είναι σαφές εξ αρχής στους πρωθυπουργούς και αρχηγούς κρατών ότι οι συνταγές τους δεν θα αποδώσουν. Αποτελεσματικός έλεγχος στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν υφίσταται. Η Ελλάδα δεν έχει δυνατότητες φιλοξενίας μεγάλου αριθμού προσφύγων. Η ΕΕ δεν διαθέτει ένα σύστημα δίκαιης κατανομής προσφύγων στην επικράτειά της. Όποια χώρα μπορεί, κατασκευάζει φράχτες και ελπίζει οι πρόσφυγες να συνεχίσουν προς τη Γερμανία.
Πόσο ακόμα μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση;
Μετά τη «συνθηκολόγηση» της Σουηδίας μπροστά στις προσφυγικές ροές έχει απομείνει μόνο η Γερμανία ως χώρα υποδοχής. Καθημερινά περνούν τα γερμανικά σύνορα περί τους 6.000 ανθρώπους. Τα ομόσπονδα κρατίδια αντιδρούν και οι πιέσεις που ασκούνται στην καγκελάριο εντείνονται. Μέχρι τα Χριστούγεννα υπολογίζεται ότι οι πρόσφυγες θα ξεπεράσουν το ένα εκατομμύριο. Και θα συνεχίσουν να έρχονται.
Μερικές χώρες τράνζιτ άρχισαν να απαγορεύουν τη διέλευση προσφύγων από το Πακιστάν, το Αφγανιστάν ή από αφρικανικές χώρες. Χιλιάδες πρόσφυγες βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ υπό απάνθρωπες συνθήκες. Η απελπισία ωθεί ορισμένους ακόμα και να ράβουν τα στόματά τους ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Την ίδια στιγμή η αστυνομία εκφράζει φόβους για βίαια επεισόδια μεταξύ διαφόρων εθνοτικών ομάδων. Όμως όλα αυτά είναι μόνο μια πρώτη γεύση για το τι θα συμβεί αν και η Γερμανία κάνει πράξη τα σχέδιά της και ξεκινήσει να απελαύνει άτομα που δεν δικαιούνται ασύλου.
Χιλιάδες, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι θα βρεθούν εγκλωβισμένοι σε Αυστρία, Σλοβενία, Κροατία, Σερβία, ΠΓΔΜ και Ελλάδα. Το επιχείρημα των πολιτικών ότι το πρόβλημα θα ελεγχθεί με τη δημιουργία hot spot είναι ψευδές, διότι προϋποθέτει κλείσιμο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, το οποίο δεν είναι ούτε εφικτό αλλά ούτε και λογικό μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Ξεπερνά τις δυνατότητές της η Τουρκία
Την ίδια στιγμή είναι ανόητο να θεωρούμε ότι με χρήματα και καλές προθέσεις η Τουρκία είναι σε θέση να κρατήσει όλους τους σύρους πρόσφυγες στο έδαφός της. Από τη μια η χώρα δεν θα ήταν σε θέση να το καταφέρει ακόμα κι αν το επεδίωκε, διότι θα έπρεπε να αποκλείσει τις ακτές της και να βελτιώσει θεαματικά τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων. Από την άλλη οι πρόσφυγες που περνούν στην Τουρκία δεν είναι μόνο Σύροι ή Ιρακινοί. Είναι όλο και συχνότερα Αφγανοί, Πακιστανοί ή Ιρανοί. Πώς να τους σταματήσεις όλους; Σε αυτό προστίθεται και το μήνυμα που λαμβάνουν όλοι οι εν δυνάμει πρόσφυγες από την Ευρώπη: «Φύγετε τώρα όσο μπορείτε να περάσετε τα σύνορα!» Το μήνυμα αυτό αυξάνει ακόμα περισσότερο τον αριθμό των προσφύγων.
Οι άνδρες, οι γυναίκες και τα παιδιά στα σύνορα ΠΓΔΜ-Ελλάδας αδιαφορούν για τα μικροπολιτικά παιχνίδια των Ευρωπαίων με αφορμή την προσφυγική κρίση. Είναι όμως εκείνοι που πληρώνουν το τίμημα χωρίς να γνωρίζουν το γιατί. Η κατάσταση αυτή είναι ντροπιαστική για την Ευρώπη. Και εμείς πρέπει να δούμε κατάματα την αλήθεια.
Μπερντ Ρίγκερτ