Καπιταλισμός με ευθύνη για τον άνθρωπο

«Με το κείμενο αυτό εκφράζουμε την αντίθεσή μας σε έναν καπιταλισμό χωρίς όρια, τονίζει ο Γκέρχαρντ Βέγκερ ένας από τους συντάκτες και επικεφαλής του Ινστιτούτου Κοινωνικών Επιστημών της Γερμανικής Ευαγγελικής Εκκλησίας, προσθέτοντας: «Θέλουμε στη Γερμανία μια οικονομία με ευθύνη για τον άνθρωπο».

Το κοινό κείμενο δέκα θέσεων καθολικής και ευαγγελικής εκκλησίας που παρουσιάστηκε σήμερα από τους επικεφαλής της ευαγγελικής εκκλησίας Νίκολαους Σνάιντερ και της καθολικής Ρόμπερτ Τσόλιτς έχει τίτλο «Κοινή ευθύνη για μια δίκαιη κοινωνία». Αναφέρεται για παράδειγμα στο φαινόμενο της φοροδιαφυγής σημειώνοντας: «Η καταβολή φόρων δεν είναι μόνο νομική υποχρέωση, αλλά και ηθική. Εκείνος που προσπαθεί να την αποφύγει ζημιώνει τους συμπολίτες και το κοινωνικό σύνολο».

Περισσότερος συμβολικός ο χαρακτήρας

Δυστυχώς το κείμενο των δύο γερμανικών εκκλησιών δεν καταθέτει τολμηρές προτάσεις. Πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης οι προτάσεις θεωρούνται κοινότοπες. Η πρωτοβουλία ζητά βέβαια αυστηρότερους ελέγχους του χρηματοπιστωτικού τομέα. Σταματά όμως εκεί χωρίς να προχωρά παραπέρα. Για παράδειγμα δεν ζητά την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, όπως ζητά o ομότιμος καθηγητής Ηθικής της Οικονομίας και Iησουίτης Φρίντχελμ Χένγκσμπαχ: «Σε όλες τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές θα πρέπει να επιβληθεί ένας μικρός φόρος, ο οποίος θα ενισχύσει τα δημόσια ταμεία. Έτσι από τη μια πλευρά εκείνοι που προκάλεσαν την κρίση θα συμβάλουν οικονομικά στην αντιμετώπισή της και από την άλλη πλευρά ο φόρος θα λειτουργήσει αποτρεπτικά σε ικανό αριθμό χρηματοπιστωτικών συναλλαγών».

Η πρόταση για την επιβολή φόρου στις συναλλαγές, την οποία στηρίζει η ευαγγελική εκκλησία προσέκρουσε ωστόσο τελικά στην αντίσταση της καθολικής. Το ίδιο συνέβη και με την εισαγωγή ενιαίου κατώτατου μισθού στη Γερμανία. Στο κείμενο οι δύο εκκλησίες ζητούν συνεπώς κατώτατο μισθό, αλλά σε κάθε τομέα της οικονομίας ξεχωριστά. Έτσι το κείμενο παρά τις καλές του προθέσεις έχει περισσότερο συμβολικό παρά πρακτικό χαρακτήρα. Οι συντάκτες του 60σελίδου κειμένου επιδιώκουν πάντως να αποτελέσει τη βάση για μια πλατιά δημόσια συζήτηση στη Γερμανία με στόχο μια νέα τάξη πραγμάτων στην οικονομία και την κοινωνία.

Michael Hollenbach / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπεύθυνος σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη