Κερδίζει έδαφος ο φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών

Εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία αντίπαλοι της παγκοσμιοποίησης και όχι μόνο ζητούν την επιβολή του συγκεκριμένου φόρου. Ανάμεσά τους και ο Πέτερ Βαλ, εκπρόσωπος της μη κυβερνητικής οργάνωσης WEED για την Παγκόσμια Οικονομία, την Οικολογία και την Ανάπτυξη. Όπως λέει ο ίδιος, πριν από δέκα χρόνια οι περισσότεροι τραπεζίτες και πολιτικοί αντιδρούσαν με ειρωνικά σχόλια στο άκουσα της πρότασης. ‘Είναι ουτοπικό να φορολογείς την αγοραπωλησία αξιογράφων, μετοχών, ομολόγων και παραγώγων, καθώς εάν επιβάλεις τον φόρο στη Γερμανία τότε οι δραστηριότητες αυτές θα γίνονται απλά στη Νέα Υόρκη και όχι στη Φρανκφούρτη’, υποστήριζαν τότε οι περισσότεροι. Με απλά λόγια: εάν δεν συμμετέχουν όλοι, ζημιώνεται εκείνος που τον επιβάλει.

 

Ωστόσο το μέτωπο αρχίζει και εξασθενεί. Υπέρ της επιβολής του φόρου είναι στο μεταξύ τόσο η Α. Μέρκελ όσο και ο Ν. Σαρκοζί αλλά και η Κομισιόν. Γιατί αυτή η αλλαγή στάσης;

"Αφενός", σημειώνει ο κ. Βαλ, "διαπιστώθηκε ότι η λύση διεθνών προβλημάτων είναι σχεδόν αδύνατη όταν περιμένεις να πέσει και το τελευταίο κάστρο αντίστασης. Αφετέρου, η οικονομική κρίση επιβεβαίωσε την ορθότητα πολλών θέσεων που διατυπώσαμε στο παρελθόν, κυρίως όσον αφορά τον κίνδυνο της κερδοσκοπίας και την αναγκαιότητα αυστηρότερης ρύθμισης των αγορών".

 

Ο φόρος που φέρεται να προκρίνει η Κομισιόν στις χρηματοπιστωτικές και χρηματιστηριακές συναλλαγές ανέρχεται σε 0,1% στις αγοραπωλησίες μετοχών και ομολόγων και 0,01% στα παράγωγα. Μπορεί οι συντελεστές να είναι μικροί, ωστόσο το προσδοκώμενα έσοδα έχουν υπολογιστεί στα 100 με 150 δις ευρώ ετησίως, εάν επιβληθεί σε διεθνές επίπεδο. Σε περίπτωση που εφαρμοστεί μόνον στην ΕΕ, τότε τα ετήσια έσοδα θα ανέλθουν στα 50 δις ευρώ.

 

Με τον τρόπο αυτό θα συμμετείχε επιτέλους και η "οικονομική βιομηχανία" στο κόστος της οικονομικής κρίσης, σημειώνει ο Πέτερ Βαλ και συμπληρώνει: "Το σύνθημα της εκστρατείας μας είναι 'φόρος εναντίον της φτώχειας'. Γι΄ αυτό προτείνουμε τα έσοδα να κατανεμηθούν ως εξής: Το 1/3 για την καταπολέμηση της εδώ φτώχειας, 1/3 για διεθνή περιβαλλοντικά προγράμματα και 1/3 για την χρηματοδότηση διεθνών αναπτυξιακών προγραμμάτων".

 

Κύριος στόχος όμως, πέρα από την άντληση εσόδων, είναι να επέλθει σταθεροποίηση στις αγορές με το να γίνει ελάχιστα ελκυστική η βραχυπρόθεσμη κερδοσκοπία. Άλλωστε αυτό που συμβαίνει σήμερα στις χρηματαγορές, με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές να εκτελούνται σε κλάσματα δευτερολέπτου, έχει πλέον ελάχιστη σχέση με την πραγματική οικονομία, λέει ο Στέφαν Σουλμάιστερ από το Ινστιτούτο για την Οικονομική Ανάπτυξη της Βιέννης:

 

"Όταν ένας γερμανός έμπορος εξάγει στην Κίνα, μπορεί να πληρώνεται σε δολάρια και έπειτα τα μετατρέπει σε ευρώ. Αυτή η συναλλαγή γίνεται στο πλαίσιο της πραγματικής οικονομίας. Όταν ένας έμπορος παραγώγων αγοράζει 10 εκατομμύρια δολάρια επειδή πιστεύει ότι η ισοτιμία του δολαρίου θα ανέβει τα επόμενα δευτερόλεπτα και τα πουλάει μετά από 1,5 λεπτό, τότε η κερδοσκοπία γίνεται αυτοσκοπός".

 

Και αυτό είναι άκρως επικίνδυνο για τις χρηματαγορές, υποστηρίζει ο ειδικός. Η επιβολή ενός φόρου της τάξης του 0,05 % στις συναλλαγές αυτές , θα μείωνε, σύμφωνα με υπολογισμούς του ίδιου, τον όγκο αυτών των δραστηριοτήτων κατά 70 %.