Μία πρωτάρα στο τιμόνι της ΕΕ

Η Λιθουανία θα κρατά από σήμερα και για τους επόμενους έξι μήνες το τιμόνι της ΕΕ. Η μικρή χώρα της Βαλτικής αναλαμβάνει για πρώτη φορά την ευρωπαϊκή προεδρία παίρνοντας τη σκυτάλη από την Ιρλανδία. Η δημοσιογράφος Έγκελ Μέρκιτε, μία εκ των τριών ανταποκριτών της Λιθουανίας στις Βρυξέλλες, λέει ότι μέχρι πρόσφατα η Λιθουανία ήταν η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που δεν είχε κανένα διαπιστευμένο δημοσιογράφο στην ΕΕ. Όπως σχολιάζει, «πολλοί άνθρωποι -και μάλιστα δημοσιογράφοι και επικεφαλής μέσων ενημέρωσης- πιστεύουν ακόμη ότι η ΕΕ δεν τους αφορά. Απέχουμε ακόμη πολύ από το να δούμε την ΕΕ ως δικό μας οργανισμό».

Η μόλις τριών εκατομμυρίων κατοίκων χώρα αποτελεί τα τελευταία 10 χρόνια μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, διατηρεί όμως ακόμη το εθνικό της νόμισμα. Κατά την εξάμηνη προεδρία της σχεδιάζει να επικεντρωθεί σε ενεργειακά ζητήματα, στις εξελίξεις στο χώρο της Βαλτικής, καθώς και στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Βασική πτυχή θα αποτελέσει επίσης το αίτημα για στενότερη συνεργασία της ΕΕ με τους ανατολικούς της γείτονες.

Καθοριστικός ο ρόλος της ΕΕ στη διαδικασία εκδημοκρατισμού

Η ανάληψη της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αξιολογείται από μερίδα αναλυτών ως ιδιαίτερα δύσκολη αποστολή για τη Λιθουανία. Στους σκεπτικιστές ανήκει και ο Ραμούνας Βιλπισάουσκας, διευθυντής του Ινστιτούτου Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους. Ο λιθουανός επιστήμονας θεωρεί ότι η χώρα του θα αντιμετωπίσει σημαντικές δυσκολίες στο συντονισμό των περίπλοκων διαπραγματεύσεων που θα κληθεί να αναλάβει και εκτιμά: «Η επιτυχία μας εξαρτάται πολύ από την κατάσταση σε χώρες όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία ή η Γεωργία και από τους ηγέτες τους. Από το αν θα κάνουν μεταρρυθμίσεις ή όχι. Οι δυνατότητες της Λιθουανίας να επηρεάσει ουσιαστικά τις εξελίξεις σε αυτό το πεδίο είναι πολύ περιορισμένες».

Η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε θεωρεί καθήκον της ΕΕ να συνοδεύσει τους ανατολικούς της γείτονες στη διαδικασία εκδημοκρατισμού. Σχολιάζοντας την ανάληψη της προεδρίας, επισήμανε στη DW ότι «περίπου το 85% της ατζέντας κληρονομείται από τους προκατόχους μας. Δηλαδή τα οικονομικά προβλήματα, η τραπεζική ένωση, η ενέργεια, η ψηφιακή ατζέντα».

Όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο η λιθουανική προεδρία συμπίπτει με μία περίοδο «ιδιαίτερα σκληρής δουλειάς στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο».

Monika Griebeler / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης