Μαδρίτη: μια μέρα μετά

Ποιός κρύβεται τελικά πίσω από τις χθεσινές βομβιστικές επιθέσεις στη Μαδρίτη; Η Frankfurter Allgemeine Zeitung προσπαθεί να δώσει απαντήσεις: Στα χρονικά των αποτρόπαιων τρομοκρατικών χτυπημάτων μπαίνει μετά την αμερικανική 11η Σεπτεμβρίου τώρα και η ισπανική 11η Μαρτίου. Η Μαδρίτη, μια εξαιρετικά ζωντανή ευρωπαϊκή πόλη έγινε χθες τόπος δολοφονιών, τρόμου, ακρωτηριασμών και πόνου. Αν και ο εκπρόσωπος του πολιτικού σκέλους της ΕΤΑ του βασκικού κόμματος Χάρι Μπατασούνα, αναφέρθηκε σε μια πιθανή ευθύνη της Αλ Κάιντα, οι περισσότεροι ισπανοί πολιτικοί πιστεύουν ότι πίσω από τις τρομοκρατικές ενέργειες κρύβεται η ΕΤΑ. Ας μην ξεχνάμε ότι η αυτονομιστική οργάνωση των Βάσκων είχε προσπαθήσει τους τελευταίους μήνες ανεπιτυχώς να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις λίγο πριν από τις εκλογές της Κυριακής.

Βλέπουμε τις εικόνες από τη Μαδρίτη, όμως δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε τι ακριβώς έγινε, παρατηρεί η εφημερίδα Handelsblatt. Πρόκειται για μια τρομοκρατική επίθεση με σχεδόν 200 νεκρούς, που δεν έγινε στη Βαγδάτη, αλλά σε μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Πίσω από τις ενέργειες δεν κρύβονται φανατικοί ισλαμιστές, αλλά ισπανοί, μέλη της αυτονομιστικής οργάνωσης ΕΤΑ. Οι συμπαθούντες της ΕΤΑ φθάνουν από ακροαριστερούς μέχρι τους συντηρητικούς καθολικούς. Οι δύο ακραίες αυτές τάσεις έχουν ως στόχο τους μια εθνικά αμιγή χώρα των Βάσκων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ισπανία χρειάζεται υποστήριξη στον αγώνα της κατά της τρομοκρατίας. Όλες οι ευρωπαϊκές κυβέρνήσεις καλούνται τώρα να δείξουν ότι δεν θα ανεχθούν αυτονομιστικές τάσεις στο εσωτερικό μιάς χώρας μέλους της ΕΕ.

Και η Süddeutsche Zeitung πιστεύει ότι η βασκική οργάνωση ΕΤΑ είναι υπεύθυνη για τα τρομοκρατικά χτυπήματα στη Μαδρίτη: Δεν υπάρχουν λογικά επιχειρήματα με τα οποία θα μπορούσε κάποιος να εξηγήσει την τρομοκρατία της ΕΤΑ. Τα κίνητρα για την τραγωδία δεν μπορεί να αναζητηθούν στον θρησκευτικό φανατισμό, όπως γίνεται στην περίπτωση της Βόρειας Ιρλανδίας, για την οποία η αυτονομία των Βάσκων μοιάζει μακρινό όνειρο. 29 χρόνια μετά το θάνατο του Ισπανού δικτάτορα Φράνκο η περιοχή των Βάσκων απολαμβάνει περισσότερα δικαιώματα από το γερμανικό κρατίδιο της Βαυαρίας. Το πολύ ο μισός πληθυσμός των Βάσκων τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας. Μια μικρή μόνο μειονότητα στηρίζει την ΕΤΑ και τις τρομοκρατικές της ενέργειες. Εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλώνουν για την ειρήνη. Παρόλα αυτά υπάρχει μια οριακή πλειοψηφία των Βάσκων που διάκειται ευμενώς προς τον εθνικισμό και θέλει να απομακρυνθεί από το ισπανικό κράτος.

Ας περάσουμε τώρα σ΄ ένα άλλο θέμα: Η Frankfurter Rundschau δημοσιεύει στο σημερινό της φύλλο ένα άρθρο με τίτλο «Ο τουρκικός στρατός παρακολουθεί τους πολίτες της χώρας»: Με ένα απόρρητο έγγραφο η μυστική υπηρεσία του τουρκικού στρατού ζητά από τους κυβερνήτες των επαρχιών πληροφορίες για άτομα που έχουν, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «αυτονομιστικές τάσεις» και δραστηριοποιούνται για την «κατάργηση του κράτους». Με τη βοήθεια ενός ερωτηματολογίου τα αστυνομικά τμήματα αναζητούν υπόπτους και είναι υποχρεωμένα να τους αναφέρουν. Στο στόχαστρο της μυστικής αστυνομίας βρίσκονται σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Χουριέτ κυρίως εκείνοι που τάσσονται υπέρ της ΕΕ. Ενδιαφέρον έχει πως το τουρκικό επιτελείο στρατού παραδέχθηκε εγγράφως ότι ο στρατός έχει το δικαίωμα να συλλέγει τέτοιου είδους πληροφορίες έτσι ώστε να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα με σκοπό την πρόληψη «δυσάρεστων καταστάσεων». Για μια ακόμα φορά ο τουρκικός στρατός δείχνει ποιός έχει το πάνω χέρι στη χώρα. Το ότι ο στρατός δίνει απευθείας εντολές στους κυβερνήτες και την αστυνομία παρακάμπτοντας την κυβέρνηση δεν συνιστά καινοτομία στην Τουρκία. Σύμφωνα ωστόσο με πολιτικούς παρατηρητές είναι αξιοπερίεργο ότι το γενικό επιτελείο παραδέχεται ανοιχτά πως παρακολουθεί τους πολίτες. Χωρίς αμφιβολία η τουρκική κυβέρνηση θα έρθει σε δύσκολη θέση όταν η ΕΕ ζητήσει εξηγήσεις για τέτοιου είδους μεθοδεύσεις στην Τουρκία.