Μειώνει τους κινδύνους η τραπεζική μεταρρύθμιση

«Οι προτάσεις του φιλανδού κεντρικού τραπεζίτη Έρκι Λίκανεν που παρουσιάστηκαν προχθές στις Βρυξέλλες συνιστούν μια σημαντική συμβολή για τη σταθεροποίηση των αγορών», ανακοίνωσε το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών. Υπενθυμίζεται ότι βασικό άξονα της έκθεσης αποτελεί η πρόταση για τον διαχωρισμό των πρωτογενών τραπεζικών λειτουργιών από τις επενδυτικές δραστηριότητες, προκειμένου να μην καλούνται οι φορολογούμενοι να πληρώνουν το κόστος της διάσωσης των τραπεζών, όταν οι τελευταίες απειλούνται με κατάρρευση εξαιτίας ριψοκίνδυνων επενδυτικών επιλογών.

Και αυτό ήταν ένα από τα μεγάλα διδάγματα που άντλησε από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 ο Λίκανεν: «Τα κέρδη είναι ιδιωτικά, ενώ οι ζημιές δημόσιες». 
Εάν δηλαδή μια κυβέρνηση ισχυριστεί πώς οι τράπεζες είναι συστημικά σημαντικές και θα πρέπει να διασωθούν όπως και να γίνει με τα χρήματα των φορολογουμένων δίνει ένα εσφαλμένο κίνητρο για ριψοκίνδυνες δραστηριότητες.

«Στόχος των μέτρων είναι να μπορούν οι τράπεζες να αντέχουν στις κρίσεις»

Εάν εφαρμοσθούν οι προτάσεις του Έκι Λίκανεν, θα μπορούσε να διευθετηθεί εύκολα το πρόβλημα του επενδυτικού τμήματος μιας τράπεζας και να διασωθεί εκείνο της εξυπηρέτησης των πελατών. Κάτι παρόμοιο προτείνει και ο υποψήφιος των γερμανών Σοσιαλδημοκρατών για την καγκελαρία Πέερ Στάινμπρουκ. Ο Φιλανδός κεντρικός τραπεζίτης προτείνει επίσης να αυξηθούν τα κεφαλαιακά αποθέματα των τραπεζών προκειμένου αυτές να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν με τις δικές τους δυνάμεις τις κρίσεις. Ο Έρκι Λίκανεν τάσσεται επίσης υπέρ της μείωσης των μπόνους για τους τραπεζικούς μάνατζερ. «Στόχος όλων αυτών των μέτρων είναι να μπορούν οι τράπεζες να αντέχουν ενδεχόμενες απώλειες, να μειωθούν τα κίνητρα για ριψοκίνδυνες επενδύσεις και να ελαχιστοποιηθεί το κοινωνικό κόστος σε περιπτώσεις τραπεζικής χρεοκοπίας και μαζί του η ανάγκη για κρατικές εγγυήσεις».

Ο Λίκανεν θέλει περισσότερη διαφάνεια στον χρηματοπιστωτικό κόσμο. Η διαπλοκή είναι έντονη και δυσδιάκριτη. Οι πολίτες, υποστηρίζει, θα έχουν διπλό όφελος από την εν λόγω μεταρρύθμιση. Κατ` αρχήν μειώνεται ο κίνδυνος να επωμίζονται τις ευθύνες για τα λάθη άλλων, ενώ παράλληλα η διαφάνεια θα οδηγήσει σε περισσότερο ανταγωνισμό για την προσέλκυση πελατών.

«Oι τραπεζικές λειτουργίες μπορούν να παραμείνουν στον ίδιο τραπεζικό όμιλο»

Οι προτάσεις του διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Φιλανδίας προκαλούν ανησυχίες στον χρηματοπιστωτικό κόσμο. Οι τράπεζές αντιδρούν κυρίως στον διαχωρισμό των δραστηριοτήτων τους και κάνουν λόγο για προσπάθεια διάλυσής τους. Ο Λίκανεν απορρίπτει την κριτική και διευκρινίζει: «Το παραδοσιακό ευρωπαϊκό μοντέλο της ενιαίας τράπεζας θα μπορούσε να παραμείνει άθικτο, καθώς οι δύο ξεχωριστές τραπεζικές λειτουργίες θα μπορούσαν να παραμείνουν στον ίδιο τραπεζικό όμιλο».

Τόσο ο κ. Λίκανεν όσο και ο αρμόδιος επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ διαβεβαίωσαν πάντως ότι στόχος της μεταρρύθμισης δεν είναι μόνο η προστασία των φορολογουμένων και των πελατών των τραπεζών αλλά και αυτή των τραπεζών και των οικονομιών της Ευρώπης. Κι αυτό γιατί οι τράπεζες στην Ευρώπη είναι σημαντικότατες για την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.

Christoph Hasselbach / Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου