Μεχμέτ Αλι Ταλάτ: "θα διεκδικήσουμε το δικαίωμα εκμετάλλευσης των φυσικών μας πόρων"

Η ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κυπριακής Δημοκρατίας προσδίδει μια νέα διάσταση στο Κυπριακό με αυτή την ιδιότυπη και εύθραυστη ειρήνη να διαταράσσεται και πάλι. Αν και η αποκάλυψη της ύπαρξης αυτού του «κρυμμένου θησαυρού» δεν είναι πρόσφατη, εν τούτοις η παρούσα πολιτική συγκυρία πρόσφερε στην Τουρκία την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί το γεγονός δημιουργώντας και πάλι έμμεσες ή άμεσες υπόνοιες για δήθεν γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο ή ακόμη και απειλώντας μέσω της ηγεσίας της κατεχόμενης Κύπρου για θερμό επεισόδιο.

Σε μια τέτοια φάση βρέθηκε η Μεγαλόνησος τέλη Φεβρουαρίου, όταν ξαφνικά το τουρκικό κανάλι NTV μετέδωσε πως πολεμικά του τουρκικού στόλου βρίσκονταν κοντά στα χωρικά ύδατα της Κύπρου. Η είδηση πυροδότησε τις σφοδρές αντιδράσεις της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας και ξύπνησε ανακλαστικά Ιουλίου του 1974 στους ελληνοκύπριους. Την εντύπωση αυτή καλλιέργησε ακόμη περισσότερο και ο ίδιος ο τουρκοκύπριος ηγέτης Μεχμέτ Αλί Ταλάτ κάνοντας λόγο ακόμη και για θερμό επεισόδιο, για πόλεμο δηλαδή. Εκείνες τις μέρες αναζητήσαμε τον κύριο Ταλάτ στο προεδρικό μέγαρο της κατεχόμενης Λευκωσίας και κατορθώσαμε να μιλήσουμε μαζί του. Ο τουρκοκύπριος ηγέτης προσπάθησε να μετριάσει κάπως τις εντυπώσεις των δηλώσεών του. «Το πετρέλαιο είναι φυσικός πλούτος», μας είπε. «Τη στιγμή που οι Ε/Κ είναι εταίροι των Τ/Κ. θα πρέπει να μοιράζονται ισότιμα αυτό τον πλούτο. Αυτή είναι η απειλή μου. Και επιμένω. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν εκπροσωπεί όλο το νησί. Ήμασταν εταίροι και μας απέρριψαν από αυτή την συνεργασία. Δεν θα έπρεπε να μας στερούν τις φυσικές μας πηγές. Είναι δικαίωμά μας και επιμένουμε να διεκδικήσουμε αυτό το δικαίωμα. Προειδοποιώ την ελληνοκυπριακή πλευρά και τη διεθνή κοινότητα να το λάβει υπόψη της. Είναι ένα πολύ σαφές και πολύ άμεσο μήνυμα. Δεν απειλώ, όπως ισχυρίζονται, δεν απειλώ με πόλεμο, αυτό είναι ένα διαφορετικό θέμα. Επιμένω όμως ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψουμε τα δικαιώματα μας σε αυτό το ζήτημα».Επιστήμονες που ειδικεύονται σε ενεργειακά θέματα υποστηρίζουν ότι η Κύπρος θα αποτελέσει το νέο Ελντοράντο σε κοιτάσματα πετρελαίου και υδρογονανθράκων. Υπολογίζονται σε 6 ως 8 δισεκατομμύρια βαρέλια αξίας τουλάχιστον 400 δις δολαρίων. Ήδη από το 2001 ο πετρελαϊκός κολοσσός Exxon Mobil έδειξε τεράστιο ενδιαφέρον αν και, όπως υποστηρίζουν ειδικοί, το κόστος της εξόρυξης είναι πολύ υψηλό εξ αιτίας του ότι τα κοιτάσματα βρίσκονται σε πολύ μεγάλο βάθος.

Η τουρκοκυπριακή πλευρά ζητά μερίδιο από αυτή την μελλοντική εκμετάλλευση θεωρώντας πως ο πλούτος αυτός της ανήκει δικαιωματικά. Ζητήσαμε και την άποψη του πρωθυπουργού των τουρκοκυπρίων, του Φερντί Σαμπιτ Σογιέρ, ο οποίος ανήγαγε το θέμα στην εκκρεμότητα επίλυσης του Κυπριακού. «Θέλω να σας πω ότι αυτό το πλοίο, όπως εξήγησε και ο διοικητής του, ήταν ένα κανονικό πλοίο»,είπε στην Ντόιτσε Βέλλε. «Ξέρουμε ότι αυτή η κατάσταση δημιούργησε προβλήματα. Γιατί; Διότι δεν μπορέσαμε να λύσουμε το Κυπριακό. Αν θα μπορούσαμε να το επιλύσουμε, τότε οι σχέσεις Ε/Κ και Τ/Κ θα ήταν διαφορετικές. Αυτή η εκκρεμότητα δηλητηριάζει τις σχέσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Αυτό είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα».Το πετρέλαιο ανήκει στο κύκλο των θεμάτων στις συζητήσεις που έκανε πρόσφατα ο προέδρος Παπαδόπουλο με τον έλληνα πρωθυπουργό. Ένα ζήτημα στο οποίο εμπλέκονται και άλλα, όπως είναι η υφαλοκρηπίδα. Όλα αυτά όμως παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες, αφού και οι τρεις χώρες, η Κύπρος, η Τουρκία και η Ελλάδα μπαίνουν αργά ή γρήγορα σε τροχιά εκλογών και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει από τώρα ποιοι θα είναι οι διαπραγματευτές στο νέο γύρο επίλυσης του Κυπριακού και των παραφυάδων του.