Με στόχο περισσότερη δημοκρατία

Πριν από τρία χρόνια το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έκανε την πρώτη απόπειρα αναθεώρησης του τουρκικού Συντάγματος. Μια απόπειρα που απέτυχε εξαιτίας της σθεναρής αντίστασης των κεμαλιστών. Τώρα, για δεύτερη φορά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται να αναθεωρήσει 23 άρθρα του τουρκικού θεμελιώδους νόμου, που συνέταξαν πριν από πολλά χρόνια οι στρατηγοί. Στόχος, ο εκδημοκρατισμός των θεσμών. Και όπως τόνισε ο κ. Ερντογάν καταθέτοντας τις προτάσεις για την συνταγματική αναθεώρηση: «Αξιότιμοι βουλευτές, το πακέτο αυτό περιλαμβάνει αλλαγές που ανοίγουν το δρόμο για μια ισχυρή Τουρκία. Μια Τουρκία που διεξάγει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και η οποία επιδιώκει να ενταχθεί σε έναν σύγχρονο κόσμο. Κάθε προσπάθεια να μετατεθούν στο μέλλον αυτές οι αλλαγές δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά χάσιμο χρόνου για την πρόοδο της χώρας μας».

Δυσκολότερη η απαγόρευση κομμάτων

Στο επίκεντρο της αναθεώρησης τίθεται η βελτίωση των δημοκρατικών στοιχείων. Έτσι καθίσταται δυσκολότερη πλέον η απαγόρευση κομμάτων, καθώς στο νέο Σύνταγμα προβλέπεται επί παραδείγματι και η σύμφωνη γνώμη του κοινοβουλίου. Στα τελευταία 25 χρόνια περισσότερα από 20 κόμματα τέθηκαν εκτός νόμου με δικαστικές αποφάσεις. Από την πρακτική αυτή επλήγησαν κυρίως τα κουρδικά κόμματα. Επίσης στο αναθεωρημένο Σύντγμα περιορίζονται οι δυνατότητες απαγόρευσης της πολιτικής δραστηριότητας προσώπων. Ενισχύεται η προστασία των δεδομένων και αποδυναμώνεται ο ρόλος του στρατού στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις τα τρία τέταρτα των Τούρκων συμφωνούν με τις αλλαγές.

Θέλουν να αλλάξουν το Σύνταγμα σύμφωνα με την κοσμοθεωρία τους

Αλλά αυτό δεν πτοεί την κεμαλιστική αντιπολίτευση που κάνει ό,τι μπορεί για να φρενάρει την αναθεώρηση. Και όπως δηλώνει ο ηγέτης του CHP Ντενίς Μπαϊκάλ: «Το κυβερνητικό κόμμα λέει ότι θέλει να αξιοποιήσει την αναθεώρηση του Συντάγματος προκειμένου να αναδομήσει το κράτος και την Πολιτεία σύμφωνα με τη δική του κοσμοθεωρία. Αξιότιμοι κύριοι βουλευτές, αυτό δεν μπορεί να γίνει. Δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται ένα κόμμα μόνο του να προχωρήσει σε αυτές τις αλλαγές».

Αυτό που δεν είπε ο κ. Μπαϊκάλ είναι ότι ούτε εκείνος, αλλά ούτε και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν καταθέσει δικές τους προτάσεις για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Την ίδια ώρα πάνω από 200 διανοούμενοι, καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι ζητούν με ανοιχτή επιστολή από τον πολιτικό κόσμο συναίνεση για την προώθηση των αλλαγών. Ζητούν, μεταξύ άλλων, την κατάργηση του ορίου του 10% για την είσοδο ενός κόμματος στην τουρκική εθνοσυνέλευση. Αλλά οι εκκλήσεις τους πέφτουν στο κενό.

Ulrich Pick/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης