Με στόχο την ένωση της Ευρώπης

Ειδικά σήμερα που η Ευρώπη ερίζει αν και με ποιό τρόπο θα αντιμετωπίσει τις επιθέσεις που δέχεται το σημαντικότερο εγχείρημά της, το κοινό νόμισμα, η παρακαταθήκη του Χέλμουτ Κολ είναι περισσότερο από ποτέ επίκαιρη. Ο Χέλμουτ Κολ ήταν άνθρωπος της εξουσίας, αλλά σημαντικότερο και από την εξουσία ήταν για αυτόν η ένωση της Ευρώπης. Ανήκε στη γενιά που βγήκε από τα συντρίμμια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και στην πρώτη του εμφάνιση ως καγκελάριος στη γερμανική βουλή τον Οκτώβριο του 1982 τόνιζε: "Η ευρωπαϊκή ιδέα έφερε τη συμφιλίωση πέρα από τα σύνορα και έβαλε τα θεμέλια για τη διαρκή τάξη ειρήνης στην Ευρώπη. Ευρωπαϊκή πολιτική ήταν και θα είναι πάντα κατ΄ αρχήν πολιτική για την ειρήνη με ελευθερία".

Από την ΕΟΚ στην ΕΕ

Μόλις ένα χρόνο πριν ο προκάτοχός του, Χέλμουτ Σμιτ, είχε αναλάβει με την Ιταλία κοινή πρωτοβουλία για την εξέλιξη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σε πολιτική ένωση. Ένα δρόμο που ακολούθησε αταλάντευτα και ο Κολ. "Ο στόχος μας παραμένει η πολιτική Ένωση της Ευρώπης" είπε ο Κολ, που παρά τις ενστάσεις πολλών χάραξε από κοινού με το Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν το δρόμο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό άνοιξε το δρόμο για τη σύνοδο κορυφής του Μιλάνου το 1985 που οδήγησε στην ΕΕ και την ενιαία εσωτερική αγορά.

Το ευρώ δεν είναι απλά νόμισμα

Ο Χέλμουτ Κολ δεν ξέχασε την Ευρώπη ακόμη και όταν έπεσε το Τείχος και ήταν πλέον ο καγκελάριος της ενοποίησης της Γερμανίας. "Αγαπητοί φίλοι, αυτή την ιστορική στιγμή θα ήμασταν κατώτεροι των περιστάσεων, αν δεν αδράχναμε την ευκαιρία για την Ένωση της Γερμανίας και την Ένωσης της Ευρώπης, να γίνουμε Γερμανοί Ευρωπαίοι και Ευρωπαίοι Γερμανοί. Αυτό είναι και το μήνυμα που στέλνουμε".

Μετά την ενοποίηση της Γερμανίας ιδιαίτερο βάρος στους στόχους του Χέλμουτ Κολ έπεσε στη θέσπιση του κοινού νομίσματος. "Το νόμισμα ήταν πάντα πολύ περισσότερα πράγματα από απλό χρήμα και μέσο συναλλαγών. Ήταν και είναι ένα κομμάτι πολιτισμικής ταυτότητας, και μέτρο πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας".

H πολιτική παρακαταθήκη

Τον Οκτώβριο του 1998 ο Χέλμουτ Κολ πήρε για τελευταία φορά μέρος σε σύνοδο κορυφής της ΕΕ έχοντας ήδη ηττηθεί από τον Γκέρχαρτ Σρέντερ. Στη σύνοδο εκείνη του αποδόθηκε και ο τίτλος του επίτιμου πολίτη της Ευρώπης που είχε αποδοθεί μόνο στο Ζαν Μονέ. Ήταν και η ευκαιρία για το Χέλμουτ Κολ να αφήσει την πολιτική παρακαταθήκη στους διαδόχους του. "Η βαθύτατη επιθυμία μου είναι αυτό που για πολλούς εδώ στην Ευρώπη έχει γίνει τόσο αυτονόητο, και το οποίο δεν είναι αυτονόητο. Θα πρέπει να γίνει κοινός τόπος: Αυτό είναι ένα πολύτιμο αγαθό, ένα αγαθό που δεν προήλθε συμπτωματικά, αλλά για το οποίο πολλοί έχουν εργαστεί για να το διαμορφώσουν".

Peter Stützle / Γιώργος Παππάς

Υπεύθ. σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος