Μικρές προσδοκίες από έναν μεγάλο συνασπισμό

Ο γερμανός καθηγητής εκτιμά καταρχήν ότι οι διαβουλεύσεις για το σχηματισμό της επόμενης γερμανικής κυβέρνησης θα είναι δύσκολες και χρονοβόρες. Η σημερινή κατάσταση, όπως είπε μιλώντας προς τη Deutsche Welle, είναι αρκετά πολύπλοκη:

«Στον έναν δυνητικό εταίρο, στους Σοσιαλδημοκράτες, υπάρχει μια διαμάχη για την πορεία που πρέπει να ακολουθήσει το κόμμα. Υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις, κυρίως στις τάξεις των σοσιαλδημοκρατών πρωθυπουργών, που είναι αντίθετοι σε έναν μεγάλο συνασπισμό ή που, σε κάθε περίπτωση, απαιτούν ένα υψηλό τίμημα από τους Χριστιανοδημοκράτες προκειμένου να περάσουν θέσεις και της δικής τους ατζέντας.

Στους κόλπους των Σοσιαλδημοκρατών πολλοί δεν θέλουν τον μεγάλο συνασπισμό με το επιχείρημα ότι αυτός έβλαπτε πάντα το κόμμα, με αποκορύφωμα τις εκλογές του 2009. Σε αυτό μπορεί να αντιτείνει κανείς ότι μεταξύ του 2009 και 2013 το SPD είχε την ευκαιρία από τα έδρανα της αντιπολίτευσης να προβάλει τις θέσεις του και να κερδίσει ψηφοφόρους. Προφανώς όμως η οριακή αύξηση του ποσοστού τους στις τελευταίες εκλογές δεν είναι η καλύτερη αφετηρία για να αναλάβουν το ρόλο της αντιπολίτευσης. Πιστεύω λοιπόν ότι θα υπάρξει η τάση να αποσπάσουν έναν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τίμημα από τους Χριστιανοδημοκράτες και να συμμετάσχουν πιθανότατα σε έναν μεγάλο συνασπισμό».

Τέλος της πολιτικής άκρας λιτότητας;

Ένας από τους πρώτους που έθεσαν όρους για ενδεχόμενη κυβερνητική συνεργασία ήταν ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο Μάρτιν Σουλτς ζήτησε πριν από λίγες μέρες ουσιαστικά από την Άγκελα Μέρκελ να τερματίσει την πολιτική άκρας λιτότητας στην Ευρώπη. Μπορούν όντως οι χώρες της νότιας Ευρώπης που πλήττονται από την κρίση να ελπίσουν σε αλλαγή πλεύσης του Βερολίνου όσον αφορά τον τρόπο διαχείρισης της ευρωκρίσης;

«Οι υπερχρεωμένες χώρες της Ευρώπης», απαντά ο Χ. Γ. Αξτ, «μπορούν να εξέλθουν από την δύσκολη κατάσταση την οποία βιώνουν, εάν υλοποιήσουν δύο πράγματα. Αφενός θα πρέπει να εξυγιάνουν τα δημοσιονομικά τους. Μέχρι στιγμής αυτό το καταφέρνει η Ελλάδα σε σχετικά μεγάλο βαθμό, το έλλειμμα έχει μειωθεί. Το μεγάλο πρόβλημα όμως, από την άλλη, είναι ότι δεν παίρνει μπρος η ανάπτυξη στην Ελλάδα. Παρουσιάζει μικρή βελτίωση το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, όπως έχει πει ο υπουργός Οικονομικών Στουρνάρας. Η μείωση του ΑΕΠ επιβραδύνεται και ίσως αυτό να είναι ένα θετικό σημάδι».

Προς ένα «λάιτ» κούρεμα

Υπάρχουν δυο δυνατότητες προκειμένου να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη, υπογραμμίζει ο καθηγητής: η μια είναι αυτή που πρεσβεύει και προωθεί η γερμανική κυβέρνηση, σύμφωνα με την οποία οι διαρθρωτικές αλλαγές, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δημοσίου, μπορούν να φέρουν ανάπτυξη. Αυτή η πολιτική όμως, λέει ο ίδιος, χρειάζεται χρόνο για να αποδώσει.

«Η άλλη προσέγγιση είναι πιο γενική και λιγότερη ειδική και προέρχεται από τους Σοσιαλδημοκράτες και τις αριστερές δυνάμεις. Λένε ότι χρειάζεται ένα αναπτυξιακό ταμείο, ότι πρέπει να πάρουμε χρήματα στα χέρια μας προκειμένου να δώσουμε ώθηση στην ανάπτυξη στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες της κρίσης. Αυτό που νομίζω ότι δεν μπορεί να συμβεί είναι να χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη στην Ελλάδα με νέα δάνεια καθώς αυτό απλώς θα διόγκωνε το πρόβλημα του χρέους και θα έθετε εν αμφιβόλω τις μεταρρυθμίσεις. Αυτό όμως που μπορεί να γίνει είναι να στηριχθούν στοχευμένα συγκεκριμένα μέτρα προκειμένου να μπορούν να αποδώσουν τα διαρθρωτικά μέτρα. Ορισμένα από αυτά γίνονται ήδη, για παράδειγμα, στο πλαίσιο της ελληνογερμανικής συνεργασίας με την παροχή τεχνογνωσίας στην Ελλάδα. Πολλά μπορούν να γίνουν και στο πεδίο αντιμετώπισης της νεανικής ανεργίας με τη στήριξη εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών. Η γερμανική κυβέρνηση είναι σε θέση και θέλει να στηρίξει τέτοιες προσπάθειες. Δεν μπορώ όμως να φανταστώ, ακόμη και υπό έναν μεγάλο συνασπισμό, να δώσουμε νέα δάνεια στην Ελλάδα, ανεβάζοντας το χρέος, ελπίζοντας ότι έτσι θα συμβάλουμε στην ανάπτυξη».

Όσον αφορά το ενδεχόμενο ενός νέου κουρέματος του ελληνικού χρέους, ο Χάιντς Γιούργκεν Αξτ εκτιμά ότι αυτό δεν θα γίνει: «Η πολιτική δεν μπορεί να εξηγήσει αυτό στους πολίτες. Γι΄ αυτό είναι πιο πιθανό το ενδεχόμενο ενός ‘λάιτ κουρέματος’, επιμήκυνση δηλαδή του χρόνου αποπληρωμής αλλά και μείωση των επιτοκίων. Αυτό δεν φέρνει κάποια ανατρεπτική και άμεση αλλαγή για την Ελλάδα, εντούτοις εκτιμώ ότι σημαντικό δεν είναι μόνον το ερώτημα τι αποφέρει αυτό σε ευρώ και σεντ. Είναι εξίσου σημαντικό να στηριχθεί η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να μπορεί να παρουσιάσει μια θετική εικόνα. Υπό αυτή την έννοια πιστεύω ότι θα πρέπει να προετοιμαστούμε για το ενδεχόμενο αυτό ενός λάιτ κουρέματος».

Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη