Νέες δραστικές ουσίες από έντομα;

Αναγκαία χαρακτηρίζει την ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών ο Αντρέας Βιλτσίνσκας, βιολόγος στο τμήμα μοριακής βιολογίας και εφαρμοσμένης οικολογίας του ινστιτούτου Fraunhofer. Γι΄ αυτό τον λόγο προώθησε τη στενότερη συνεργασία με τον γαλλικό φαρμακευτικό κολοσσό Sanofi.

Τα αντιβιοτικά θεωρούνται πολύ σημαντικά φάρμακα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση λοιμωδών νοσημάτων, όπως η φυματίωση. Εν τω μεταξύ όμως υπάρχουν όλο και λιγότερα αποτελεσματικά σκευάσματα. Πολλά βακτήρια γίνονται όλο και πιο ανθεκτικά στα αντιβιοτικά που κυκλοφορούν σήμερα. Πρόκειται για ένα τεράστιο πρόβλημα σε όλο τον πλανήτη, σύμφωνα με τον ειδικό.

Να μάθουμε από τη φύση

Όπως εκτιμά ο βιολόγος, η έρευνα θα πρέπει να εκπονήσει μελλοντικά άλλες στρατηγικές προκειμένου να αναπτύξει νέα αποτελεσματικά φάρμακα. Τα τελευταία χρόνια «επενδύονταν όλο και περισσότερα χρήματα στην έρευνα, ωστόσο ανακαλύπτονταν όλο και λιγότερες δραστικές ουσίες». Το κεντρικό σύνθημα τώρα, σύμφωνα με τον Βιλτσίνσκας, είναι να «μαθαίνουμε περισσότερα από τη φύση» και να εξετάζουμε ‘επιτυχημένους’ οργανισμούς «για το πώς αμύνονται έναντι επικίνδυνων παθογόνων μικροοργανισμών».

Μαζί με την τέταρτη μεγαλύτερη φαρμακευτική εταιρία στον κόσμο, τη Sanofi, οι επιστήμονες του Fraunhofer θα προσπαθήσουν να αναπτύξουν στο μέλλον αντιβιοτικά βασισμένα σε φυσικά υλικά, όπως ήταν για παράδειγμα η πενικιλίνη που παράγεται από τη μούχλα.

Το κοινό πρότζεκτ αφορά όμως αποκλειστικά και μόνον δραστικές ουσίες από έντομα, λέει ο Αντρέας Βιλτσίνσκας. Με περισσότερα από ένα εκατομμύρια είδη, τα έντομα είναι η πιο πετυχημένη συνομοταξία ζώων στον πλανήτη. «Μια τεράστια αποθήκη δραστικών ουσιών», λέει χαρακτηριστικά ο ειδικός. Ως παράδειγμα αναφέρει τις προνύμφες που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά και που έχουν την ιδιότητα να επουλώνουν πληγές έως και 18 φορές γρηγορότερα.

Χρονοβόρα και πολυέξοδη διαδικασία

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα έντομα που έπρεπε να προσαρμοστούν σε περιβάλλον με πολλούς και διαφορετικούς παθογόνους μικροοργανισμούς, όπως τα βακτήρια και οι μύκητες. Ορισμένα από τα έντομα αυτά παρουσιάζουν ένα πολύ ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα και σε αυτά ακριβώς εστιάζουν οι επιστήμονες.

Στόχος είναι όχι μόνον να βρεθούν οι ουσίες αυτές, αλλά να μπορούν να παράγονται μαζικά και να διοχετευτούν σύντομα στην αγορά. Αυτό όμως είναι κάθε άλλο παρά εύκολο. «Η ανάπτυξη ενός φαρμάκου σήμερα διαρκεί κατά μέσο όρο 15 χρόνια και κοστίζει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια. Μόνον οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες τολμούν ένα τέτοιο βήμα, «γι΄ αυτό γίνεται και η συνεργασία μας με τη Sanofi», εξηγεί ο βιολόγος.

Judith Hartl / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. Σύνταξης: Γιάννης Παπαδημητρίου