Νέες εκλογές σε κλίμα πόλωσης στην Τουρκία

Ο γερμανικός Τύπος στρέφει το ενδιαφέρον του στην Τουρκία, όπου επισημοποιήθηκε χθες η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών την 1η Νοεμβρίου, με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν να δίνει στον Αχμέτ Νταβούτογλου την εντολή σχηματισμού μεταβατικής κυβέρνησης, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα στις κάλπες.

Η Süddeutsche Zeitung εστιάζει στον Ταγίπ Ερντογάν, χαρακτηρίζοντας τον Τούρκο πρόεδρο «τζογαδόρο» και «προικισμένο λαϊκιστή» που λαμβάνει τις αποφάσεις του με γνώμονα την εκτίμηση για το πόσες ψήφους θα του αποφέρουν αυτές στις εκλογικές αναμετρήσεις. Ωστόσο, μετά τις εκλογές της 7ης Ιουνίου, στις οποίες το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχασε την απόλυτη πλειοψηφία, «ο Τούρκος πρόεδρος βρίσκεται υπό πίεση όσο ποτέ», παρατηρεί η εφημερίδα του Μονάχου και επισημαίνει: «Οι Τούρκοι πρέπει να ψηφίσουν εκ νέου, όπως το επιθυμούσε ο Ερντογάν ελπίζοντας να ξανακερδίσει τις χαμένες ψήφους. Όμως, οι δημοσκοπήσεις προμηνύουν ελάχιστα καλά πράγματα για το AKP. Σύμφωνα με την τωρινή εικόνα, το φιλοκουρδικό HDP θα καταφέρει να εισέλθει και πάλι στο κοινοβούλιο, την ώρα που το AKP εμφανίζεται με τα ίδια ή και ακόμη χειρότερα ποσοστά (σ.σ. σε σχέση με τις εκλογές του Ιουνίου). Σύμφωνα με δημοσκόπηση, το 56% των Τούρκων επιρρίπτουν στον πρόεδρο την κύρια ευθύνη για την κλιμάκωση της βίας στα νοτιοανατολικά της χώρας. Σε αυτό προστίθεται και η αστάθεια που πλήττει την οικονομία. Η ευημερία και η ανάπτυξη ήταν πάντα το ισχυρότερο χαρτί της κυβέρνησης του AKP. Αν δεν είναι θετική η εξέλιξη σε αυτά τα πεδία, θα υπάρξει τιμωρία από τους ψηφοφόρους», εκτιμά η SZ.

Ενισχύονται οι φωνές κατά του Ερντογάν

«Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν παραβιάζει το Σύνταγμα, παρακάμπτοντας την αντιπολίτευση και ορίζοντας τη συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης», σημειώνει η Die Welt σε ανταπόκρισή της από την Κωνσταντινούπολη. Η εφημερίδα του Βερολίνου επισημαίνει ότι ο Ερντογάν «απλά αρνήθηκε να δώσει διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, ηγέτη της αντιπολίτευσης (του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος CHP)», παρότι ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Νταβούτογλου είχε επιστρέψει τη διερευνητική εντολή που είχε λάβει από τον πρόεδρο. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, στην περίπτωση που η βουλή δεν συμφωνήσει για τον σχηματισμό κυβέρνησης, το τουρκικό Σύνταγμα προβλέπει τον σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης. Σε μία τέτοια κυβέρνηση, ωστόσο, αρνούνται να συμμετάσχουν τόσο το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) όσο και το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP).

«Αυτό που συμβαίνει τώρα στην Τουρκία είναι άκρως παράνομο. Και εμείς δεν θέλουμε να νομιμοποιήσουμε αυτήν την παραβίαση του δικαίου συμμετέχοντας σε μια τέτοια κυβέρνηση», δήλωσε στη γερμανική εφημερίδα ο βουλευτής του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Αϊκούτ Ερντογντού. Όπως σημειώνει η Welt, ο Κεμάλ Κιλιντσάρογλου δεν είναι πλέον ο μόνος που κάνει λόγο για «πολιτικό πραξικόπημα» σχολιάζοντας τους χειρισμούς του Τούρκου προέδρου. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται, «αυτό δεν έχει συνέπειες, γι' αυτό και η αριστερή τουρκική εφημερίδα Birgün έφερε τη Δευτέρα τον εξής τίτλο: ‘Όλοι μιλούν για πραξικόπημα, κανείς δεν κάνει τίποτα'».

Πόσο σκληρή θα είναι η κινεζική «προσγείωση»;

Κυρίαρχες στη γερμανική επικαιρότητα παραμένουν οι ανησυχητικές εξελίξεις στις κινεζικές χρηματαγορές, οι οποίες καταγράφουν δραματικές απώλειες από τα μέσα Ιουνίου. Η διαρκής πτωτική πορεία φάνηκε να ανακόπτεται χθες, με το σημαντικότερο χρηματιστήριο της χώρας στη Σαγκάη να σημειώνει τελικά ελαφρά πτώση της τάξης του 1,3%. Ως ανάχωμα εκτιμάται ότι λειτούργησε η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας να μειώσει χθες για πέμπτη φορά σε διάστημα εννιά μηνών τα βασικά επιτόκια.

Ο γερμανικός Τύπος επιχειρεί να εκτιμήσει τους κινδύνους που απορρέουν από τις εξελίξεις στις κινεζικές χρηματαγορές για τη γερμανική αλλά και την παγκόσμια οικονομία. Σύμφωνα με την οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt, «μία σύγκριση με την ασιατική κρίση του 1997/98 δείχνει ότι η γερμανική οικονομία ενδέχεται να υποστεί κατάρρευση μόνο εφόσον η κρίση στην Κίνα απειλήσει τη σταθερότητα του δυτικού χρηματοοικονομικού συστήματος. Τότε η ασιατική κρίση είχε επεκταθεί στην Ευρώπη όταν μεταδόθηκε στο δυτικό χρηματοοικονομικό σύστημα με τη στάση πληρωμών στη Ρωσία και τη χρεοκοπία του hedge fund LTCM».

Η Handelsblatt εκτιμά ότι «τη συστημική διάσταση καταρρίπτει σήμερα το γεγονός ότι οι τράπεζες ρισκάρουν λιγότερο μετά τις κρίσεις των προηγούμενων ετών. Και το ενδεχόμενο να καταρρεύσει η Κίνα φαίνεται σχεδόν απίθανο, δεδομένων των τεράστιων χρηματικών αποθεμάτων της κεντρικής κυβέρνησης. Η μείωση των επιτοκίων την Τρίτη δείχνει ότι το Πεκίνο έχει ακόμη μερικά βέλη στη φαρέτρα του ώστε να στηρίξει την οικονομία του».

Πιο επιφυλακτική εμφανίζεται η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά, «κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια πόσο σκληρή θα αποβεί η προσγείωση στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και τι συνέπειες θα έχει αυτή για τη Γερμανία και την παγκόσμια οικονομία».

Άρης Καλτιριμτζής