1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Νταν Σέχτμαν: Νόμπελ Χημείας και …επιμονής.

6 Οκτωβρίου 2011

Ο Ισραηλινός Ντανιελ Σέχτμαν βραβεύεται με το Νόμπελ Χημείας για την έρευνα στους ημικρυστάλλους. Ηχηρή δικαίωση για έναν επιστήμονα, ο οποίος παλαιότερα αντιμετώπιζε την χλεύη των συναδέλφων του.

https://p.dw.com/p/12mjK
Εικόνα: Department of Materials Engineering/Haifa
Η σύζυγός του, Τζίπι,  θυμάται σήμερα ότι, όταν ο Νταν Σέχτμαν πρωτοανακάλυψε τους ημυκριστάλλους δεν έβρισκε καν τον δόκιμο επιστημονικό όρο για να αποδώσει την ανακάλυψή του. Και η επιστημονική κοινότητα υποστήριζε ότι η ανακάλυψη αυτή ήταν αδύνατη, με βάση τους φυσικούς νόμους που θεωρούνταν δεδομένοι εκείνη την εποχή.
 
«Οι αρχή έγινε το 1982, όταν ανακάλυψε τους παράξενους κρυστάλλους. Κανείς δεν τον πίστευε, αντιμετώπισε αντιστάσεις και ειρωνείες για πολλά χρόνια. Είμαι πολύ υπερήφανη γι αυτόν» δήλωσε συγκινημένη η Τζίπι Σέχτμαν.       
 
Αντιμέτωπος με προκαταλήψεις και ειρωνείες
 
Chemie Nobelpreis Quasikristalle
Η έρευνα στους ημικρυστάλλους οδηγεί σε σύγχρονες εφαρμογές...Εικόνα: public domain
Στο πρόσωπο του Σέχτμαν η Σουηδική Ακαδημία δεν βραβεύει μόνο την επιστημονική καινοτομία, αλλά και το θάρρος του ερευνητή, να επιμείνει μέχρι τέλους στην ανακάλυψή του. Και αυτό παρότι στις αρχές της δεκαετίας του ’80, οι συνάδελφοί του του είχαν ζητήσει να εγκαταλείψει την ερευνητική τους ομάδα. Φυσικά όλα αυτά ανήκουν πλέον στο παρελθόν, όπως επισημαίνει και ο ίδιος ο Σέχτμαν σε συνέντευξη Τύπου αμέσως μετά την ανακοίνωση της επιτροπής του βραβείου.
 
«Σήμερα, χιλιάδες ερευνητές ασχολούνται με το θέμα που είχα πρωτοδιατυπώσει, κάνουν έρευνες και είμαι σίγουρος ότι βλέπουν το βραβείο αυτό και ως δική τους βράβευση. Και καλά κάνουν, γιατί χωρίς αυτούς η έρευνα δεν θα είχε φτάσει στα επίπεδα που βρίσκεται σήμερα», επισημαίνει ο Νταν Σέχτμαν.
 
Ο 70χρονος Σέχτμαν εργάζεται στο Ισραήλ, αλλά και στις ΗΠΑ. Εκεί είδε για πρώτη φορά τους ημικρυστάλλους, στη διάρκεια ερευνητικής αποστολής στο πανεπιστήμιο Τζων Χόπκινς της Βαλτιμόρης. Η κεντρική ιδέα της ανακάλυψής του: Αυτός ο νέος τύπος κρυστάλλου αποτελεί εξαίρεση στην μέχρι πρότινος διαδεδομένη αντίληψη ότι οι κρύσταλλοι σχηματίζουν περιοδική συμμετρία στη διάταξη των ατόμων τους. Τα μοτίβα που ανακάλυψε ο Σέχτμαν έμοιαζαν με αραβουργήματα, με ψηφίδες μωσαϊκών που δεν επαναλαμβάνονται.
 
Ο πρόεδρος του Ισραήλ Σιμόν Πέρες συνεχάρη τον Νταν Σέχτμαν, αλλά και τη χώρα του:
 
«Εσείς, ο καθηγητής Ντάνιελ Σέχτμαν, κάνατε σήμερα ένα πολύτιμο δώρο στο κράτος του Ισραήλ. Είστε ο δέκατος επιστήμων στη χώρα μας που βραβεύεται με Νόμπελ. Δεν υπάρχουν πολλές χώρες στον κόσμο που έχουν συγκεντρώσει περισσότερα βραβεία» 
 
Στέψη μίας ξεχωριστής επιστημονικής σταδιοδρομίας
 
Chemie Nobelpreis Quasikristalle
...σε εξειδικευμένα εργαλεία, μηχανολογικό εξοπλισμό, ακόμα και σκεύη μαγειρικής.Εικόνα: public domain
Σήμερα ο Σέχτμαν είναι καθηγητής στο ερευνητικό ίδρυμα «Τέκνιον», μία πανεπιστημιακή σχολή με διεθνή φήμη στη Χάϊφα του Ισραήλ, ενώ διατηρεί και μία πανεπιστημιακή έδρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Χαρακτηρίζει το βραβείο «στέψη της επιστημονικής του σταδιοδρομίας».
 
«Είναι μία μεγάλη μέρα, φυσικά και για μένα προσωπικά, αλλά όταν κοιτάω γύρω μου, πιστεύω ότι πρέπει να δω λίγο πιο χαλαρά την όλη υπόθεση. Είναι μία μεγάλη μέρα για την επιστημονική έρευνα».
 
Ο Σέχτμαν παραμένει ταγμένος στην επιστήμη του. Την πρακτική και εμπορική αξιοποίηση της ιδέας του έχουν αναλάβει άλλοι – για παράδειγμα μία σουηδική εταιρία που κατασκευάζει ενισχυμένο ατσάλι με ημικρυστάλλους, πρώτη ύλη για εξειδικευμένα εργαλεία όπως λαβές, που χρησιμοποιούνται σε εγχειρήσεις με λέϊζερ. Άλλοι πειραματίζονται με ημικρυστάλλους σε μονωτικά υλικά, σε μηχανολογικό εξοπλισμό ή ακόμα και σε επιστρώσεις για μαγειρικά σκεύη.
 
 Torsten Teichman/Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθυνος Σϋνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος