Ντιγιάρμπακιρ: Πρόσφυγες στην ίδια τους την πόλη

Η Φάτμα, ο Αμπντουλκαντίρ και τα πέντε παιδιά τους γευμάτιζαν μαζί με συγγενείς εκείνο το μοιραίο Σάββατο που έπεσε μια βόμβα στη Σουρ. Ένα θραύσμα από την οβίδα διαπέρασε τον τοίχο του σπιτιού τους και σκότωσε την ανιψιά του Αμπντουλκαντίρ. Μετά το τραγικό συμβάν η Φάτμα και η οικογένειά της εγκατέλειψαν την εστία τους και έγιναν πρόσφυγες για άλλη μια φορά μέσα στην ίδια τους την πόλη. Όπως η οικογένεια της Φάτμας, έτσι και άλλοι 24.000 άνθρωποι εκδιώχθηκαν από τη Σουρ, μια συνοικία του Ντιγιάρμπακιρ στη νοτιοανατολική Τουρκία.

Σφοδρές μάχες στην καρδιά του Ντιγιάρμπακιρ

Τον Ιούλιο του 2015, όταν κατέρρευσε η εκεχειρία μεταξύ του κουρδικού εργατικού κόμματος ΡΚΚ και της τουρκικής κυβέρνησης, κλιμακώθηκε ο πόλεμος στην καρδιά του Ντιγιάρμπακιρ, στη Σουρ. Σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 368 πολίτες στην περιοχή. Το Σεπτέμβριο του 2015 απαγορεύτηκε η έξοδος από τη συνοικία. Αρκετοί κάτοικοι αποκόπηκαν από τον ανεφοδιασμό με τρόφιμα και νερό και γι' αυτό εγκατέλειψαν τα σπίτια τους.

Τον Μάρτιο του 2016 τελείωσαν επισήμως οι ένοπλες συγκρούσεις στη Σουρ. Ένα χρόνο μετά το τέλος των συγκρούσεων ωστόσο κυριαρχούν ακόμα εικόνες δυστυχίας στην πόλη, τα σημάδια του εμφυλίου είναι εμφανή μέχρι σήμερα. Όπως η οικογένεια της Φάτμας, έτσι και πολλοί άλλοι έχασαν τα σπίτια τους, τους συγγενείς τους και όλα τα υπάρχοντά τους. Η Φάτμα άνοιξε στην DW την πόρτα του καινούργιου σπιτιού της στη Σουρ, όπου διαμένει προσωρινά με την οικογένειά της. Παρακάλεσε τη ρεπόρτερ να καθίσει και να πάρει πρωινό μαζί με όλη την οικογένεια. Η Φάτμα και η οικογένειά της έζησαν 10 χρόνια στο παλιό τους σπίτι στη Σουρ, μέχρι που ο πόλεμος έφτασε πια έξω από τις πόρτες τους και αναγκάστηκαν να μετακομίσουν σε μια άλλη συνοικία της πόλης. Εκεί έμειναν μόνο δύο μήνες, μέχρι που έπεσε η βόμβα που σκότωσε την ανιψιά τους. Αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν πάλι το σπίτι τους και να βρουν καταφύγιο σε ένα ξενοδοχείο.

Η κρατική στήριξη αποδεικνύεται ανεπαρκής

Η κυβέρνηση είχε αναλάβει να καλύψει τα έξοδα του ξενοδοχείου όπου διέμενε η οικογένεια της Φάτμας, τα οποία ανέρχονταν σε 2.000 τουρκικές λίρες (περίπου 500 ευρώ) το μήνα. Μετά από έξι μήνες όμως τους είπαν ότι «τώρα ήρθε η ώρα να φύγετε από εδώ, έξω από εδώ», διηγείται η Φάτμα αποκλειστικά στη DW. Η τουρκική κυβέρνηση στηρίζει οικονομικά την οικογένειά της τώρα με 1.000 λίρες το μήνα, αλλά δυστυχώς δεν αρκούν. «Βρήκαμε πολλά πράγματα στα σκουπίδια. Τίποτα δεν απέμεινε από το σπίτι μας, μόνο ερείπια», λέει χαρακτηριστικά. «Τα χρήματα που μας παρέχει το κράτος δεν φτάνουν για να μπορέσουμε να αντικαταστήσουμε όλα όσα χάσαμε και να ταΐσουμε τα πέντε μας παιδιά. Προσπαθούμε να τρώμε λιγότερο. Δεν μπορούμε να αγοράσουμε κάποια τρόφιμα» αναφέρει στη συνέχεια.

Ο Άντριου Γκάρντνε, ο ειδικός της Διεθνούς Αμνηστίας για την Τουρκία, πιστεύει ότι το επίδομα ενοικίου είναι πολύ σημαντικό για την επιβίωση κάθε οικογένειας. Αποδοκιμάζει το γεγονός ότι από τη στιγμή που κάποιο μέλος της οικογένειας βρει δουλειά, τα χρήματα κόβονται. «Κάποιες οικογένειες αποτελούνται από δέκα ή παραπάνω άτομα. Αν ένα μέλος της οικογένειας βρει μία δουλειά στα όρια του κατώτερου μισθού, τα χρήματα δεν φτάνουν ούτε καν για το ενοίκιο», επισημαίνει στη DW.

Απομόνωση στην άκρη της πόλης

Η Ζεϊτίν ζει σε ένα απρόσωπο διαμέρισμα μιας πολυκατοικίας στα προάστια του Ντιγιάρμπακιρ. Πριν από τον πόλεμο ζούσε για 22 ολόκληρα χρόνια με την οικογένειά της στη Σουρ, σε ένα σπίτι με κήπο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου η Ζεϊτίν με τον άντρα της και τα οχτώ τους παιδιά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους. Όταν τελείωσε ο πόλεμος και επέστρεψαν στη Σουρ το μόνο που βρήκαν ήταν ερείπια. Τώρα μένουν στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας, σε ένα χώρο συνεδριάσεων. «Ευτυχώς που υπάρχουν οι γείτονες, είμαι τόσο ευγνώμων για τη βοήθεια που μου προσφέρουν» αναφέρει η Ζεϊτίν.

Η Ζεϊτίν και η οικογένεια της πληρώνουν 650 λίρες για το ενοίκιο. Όταν όμως τελειώσει το σχολικό έτος, θέλουν να μετακομίσουν σε μια πιο φτηνή περιοχή. Η Ζεϊτίν δεν μπορεί να δουλέψει. «Αρρώστησα μετά τον πόλεμο, έχω προβλήματα με την καρδιά μου» αναφέρει και εξηγεί ότι μία αρτηρία της έχει κλείσει και έχει πρόβλημα με τη βαλβίδα της καρδιάς. Τα παιδιά της, όπως και τα παιδιά της Φάτμας, έχουν ακόμη ψυχολογικά προβλήματα και δυσκολίες συγκέντρωσης στο σχολείο. «Δεν θέλω να ζήσω εδώ, δεν το αισθάνομαι σπίτι μου», λέει εμφανώς ταραγμένη. Θλίβεται όταν σκέφτεται πόσοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο.

Αποστολή στο Ντιγιάρμπακιρ, Τέσα Φοξ

(Νατάσα Κουκουγιάννη)