Οδηγούν στην αυτοκτονία τα αντικαταθλιπτικά;

«Θα το κάνω»! «Δεν βλέπω άλλη διέξοδο» γράφουν ορισμένοι ασθενείς σε διαδικτυακά φόρα ζητώντας βοήθεια. Πολλοί από αυτούς έχουν αντιμετωπίσει χρόνιες παθήσεις και έχουν καταφύγει σε μακροχρόνιες θεραπείες, νοσηλείες, ή φαρμακευτικές αγωγές, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων και αντικαταθλιπτικά χάπια. Από το 2005 τα αντικαταθλιπτικά σκευάσματα σε ΗΠΑ, Καναδά, και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αναγράφουν στη συσκευασία τους προειδοποιήσεις όπως «πιθανός κίνδυνος αυτοκτονίας». Ο ασθενής ενδέχεται να εμφανίσει αυτοκτονικές τάσεις ιδίως στα πρώτα στάδια της φαρμακευτικής αγωγής, πριν αρχίσει να βελτιώνεται η διάθεσή του. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένοι από εκείνους που σκέπτονται να αυτοκτονήσουν, ίσως και να το πράξουν τελικά ως συνέπεια της χρήσης αντικαταθλιπτικών.

Μάλιστα από τότε που τα αντικαταθλιπτικά κυκλοφορούν με προειδοποιήσεις στη συσκευασία τους «έχουν αυξηθεί οι αυτοκτονίες», λέει στην DW ο Αντρέας Μένκε από τον Ψυχιατρικό Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ του Μονάχου. «Το γεγονός αυτό όμως δεν σχετίζεται με τις παρενέργειες των φαρμάκων, αλλά με τη μειωμένη συνταγολόγηση και τη μειωμένη χρήση αντικαταθλιπτικών», λέει ο γερμανός γιατρός.

Μετρήσιμος ο κίνδυνος αυτοκτονίας

Ο Αντρέας Μένκε και οι συνάδελφοί του έθεσαν το ερώτημα, εάν είναι μετρήσιμη στον οργανισμό του ασθενούς η πιθανότητα αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Στο πλαίσιο έρευνας εξέτασαν για ένα τρίμηνο σχεδόν 400 καταθλιπτικούς, χωρισμένους σε δύο ομάδες, που λάμβαναν καταθλιπτικά, καταγράφοντας τόσο την ένταση της κατάθλιψης, όσο και τον κίνδυνο αυτοκτονίας. Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι ορισμένοι ασθενείς δεν είχαν κατά τη διάρκεια της θεραπείας αυτοκτονικές τάσεις, ενώ σε άλλους οι τάσεις παρουσιάστηκαν ξαφνικά. Με μια εξέταση αίματος οι γιατροί κατέγραψαν τις διαφοροποιήσεις στο DΝΑ των ασθενών και τις συνέκριναν μεταξύ τους. «Εντοπίσαμε περίπου 100 διαφοροποιήσεις, ο οποίες δεν ήταν οι ίδιες σε κάθε ομάδα και σχετίζονταν με τις παρενέργειες», τονίζει ο Αντρέας Μένκε.

Μια δεύτερη έρευνα σε άλλους ασθενείς έδειξε ότι «μπορούμε να πούμε με πιθανότητα που ξεπερνά το 90% αν κάποιος που παίρνει καταθλιπτικά κινδυνεύει με αυτοκτονία», ισχυρίζεται ο γερμανός γιατρός. Σύμφωνα με ειδικούς του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ είναι, θεωρητικά τουλάχιστον, εφικτό να διαπιστωθεί ο κίνδυνος αυτοκτονίας που σχετίζεται με φάρμακα.

Ήδη η αμερικανική φαρμακευτική εταιρία Sundance Diagnostics εξετάζει την κυκλοφορία ενός τεστ με τη βοήθεια του οποίου θα διαπιστώνεται ο κίνδυνος αυτοκτονίας του ασθενούς. «Προς το παρόν θα μοιραστούν τα σκευάσματα σε ψυχιάτρους», λέει ο Αντρέας Μένκε. Αν και αυτή η έρευνα αποδειχθεί επιτυχής, τότε το φάρμακο θα κυκλοφορήσει στην αγορά και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε «κάθε εν δυνάμει καταθλιπτικό», καταλήγει ο γερμανός επιστήμονας.

Hannah Fuchs / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπεύθ. σύνταξης: Γιάννης Παπαδημητρίου