Οι ισορροπίες της νέας γερμανικής κυβέρνησης

Πριν από το εσωκομματικό δημοψήφισμα των Σοσιαλδημοκρατών δεν πρόκειται να δημοσιοποιηθεί η στελέχωση της κυβέρνησης συνασπισμού. Μια συζήτηση για ονόματα θα προκαλούσε μεγαλύτερη αναταραχή στις οργανώσεις του αρχαιότερου κόμματος της Γερμανίας, το οποίο περνά τη μεγαλύτερη –ίσως- κρίση της ιστορίας του. Η κομματική βάση αντιμετωπίζει με δυσπιστία την συγκυβέρνηση με τους Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ. Εκτιμάται ότι η δημοσιοποίηση των ονομάτων θα μπορούσε να επηρεάσει τις ούτως ή άλλως εύθραυστες σοσιαλδημοκρατικές ισορροπίες. Κι αυτό γιατί παραδοσιακά στη Γερμανία, όπως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, η ανάθεση υπουργείων συνιστά το αποτέλεσμα ισορροπιών και ποσοστώσεων.

Αναλογικότητα και ως προς την εσωκομματική πτέρυγα

Το βασικό κριτήριο για την επιλογή ενός υπουργού δεν αποτελεί η ικανότητά του σε κάποιο πολιτικό πεδίο. Τα κριτήρια είναι περισσότερα και σχετίζονται με πολλούς παράγοντες. Κατ` αρχήν είναι η αναλογία των φύλων. Ένα μέρος των υπουργών θα πρέπει να είναι γυναίκες. Είναι επίσης το θρησκευτικό δόγμα στο οποίο ανήκουν οι υπουργοί. Θα πρέπει να υπάρχει μια αναλογική εκπροσώπηση καθολικών και προτεσταντών. Είναι ο τόπος καταγωγής των υπουργών. Θα πρέπει και εδώ να υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ Δυτικογερμανών και Ανατολικογερμανών. Ιδιαίτερη, ωστόσο, σημασία έχει η κομματική οργάνωση, στην οποία ανήκει ένας υπουργός. Όσο πιο ισχυρή και πολυμελής η οργάνωση τόσο πιο μεγάλες οι πιθανότητες να «βγάλει» υπουργό.
Και όχι μόνο. Όπως εξηγεί ο Βέρνερ Πάτσελτ, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πολυτεχνείο της Δρέσδης: «Θα πρέπει να υπάρχει αναλογικότητα και ως προς την εσωκομματική πτέρυγα που ανήκουν οι υπουργοί. Απαιτείται μια ισορροπία μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών στο υπουργικό συμβούλιο. Υπάρχει επίσης ένας άγραφος νόμος που θέλει τον καγκελάριο να εντάσσει στην κυβέρνησή του και τους κυριότερους εσωκομματικούς του αντιπάλους προκειμένου οι τελευταίοι να μην λύνουν και δένουν στην κοινοβουλευτική ομάδα».

Ο ρόλος των πολιτικών παραδόσεων

Οι ποσοστώσεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη ισορροπιών, εκτιμά και ο Χένρικ Γκαστ, Πολιτικός Επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ, υποστηρίζοντας ότι οι ισορροπίες διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία μιας κυβέρνησης. Πέραν όμως του φύλου, του θρησκευτικού δόγματος, της γεωγραφικής προέλευσης και των κομματικών πτερύγων, σημαντικό ρόλο παίζουν και οι πολιτικές παραδόσεις. Ο Βέρνερ Πάτσελτ τις υπενθυμίζει: «Οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας διεκδικούν πάντα το υπουργείο Γεωργίας, επειδή το πεδίο αυτό είναι σημαντικό για τους εσωκομματικούς συσχετισμούς. Οι Σοσιαλδημοκράτες διεκδικούν παραδοσιακά το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η στελέχωση του υπουργείου Εσωτερικών και Δημοσίας Τάξεως, το οποίο δεν παραχωρείται ποτέ σε στελέχη που διακρίνονται για τον φιλελεύθερο τρόπο σκέψης τους. Το αντίθετο ακριβώς ισχύει για τους υπουργούς Δικαιοσύνης».

Τέλος υπάρχει και η ισορροπία μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και του υπουργείου Οικονομίας. Και τα δύο αυτά υπουργεία σπάνια δίνονται στο ίδιο κόμμα.
Για τους λόγους αυτούς, τα κόμματα του μελλοντικού κυβερνητικού συνασπισμού αποφεύγουν την ονοματολογία που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη σοσιαλδημοκρατική βάση κατά το δεκαπενθήμερο των εσωκομματικών ψηφοφοριών. Θεωρείται, ωστόσο, πολύ πιθανό ότι το υπουργείο Οικονομικών θα το αναλάβει εκ νέου ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Όπως θεωρείται δεδομένο ότι το υπουργείο Εξωτερικών θα παραχωρηθεί στους Σοσιαλδημοκράτες, ενώ οι φήμες θέλουν και την σύσταση ενός «υπερυπουργείου» για τον πρόεδρο του SPD, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.

Janine Albrecht/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου