«Οι κυρώσεις πλήττουν το λαό και όχι το καθεστώς»

Οι συναλλαγές με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι η κυριότερη πηγή εσόδων για την Τεχεράνη. Με τη διεύρυνση των κυρώσεων που αποφάσισε στις 15 Οκτωβρίου η ΕΕ, αναμένεται να αποδυναμωθεί περαιτέρω ο ενεργειακός τομέας. Το ίδιο ισχύει για τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές μεταξύ ιρανικών και ευρωπαϊκών τραπεζών, οι οποίες επιτρέπονται μόνο κάτω από αυστηρούς όρους. Ουσιαστικά επιτρέποντα μόνο συναλλαγές που αφορούν τρόφιμα και φάρμακα.

«Η Ισλαμική Δημοκρατία θα υπερβεί το πρόβλημα»

Μέχρι τώρα οι κυρώσεις άφηναν μάλλον αδιάφορους του ιρανούς ηγέτες, οι οποίοι επαναλαμβάνουν σε όλους τους τόνους ότι «ο εμπλουτισμός ουρανίου» συνιστά αδιαπραγμάτευτο στοιχείο της ιρανικής πολιτικής. Η Δύση πάντως και το Ισραήλ δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αποσκοπεί στην ανάπτυξη πυρηνικού οπλοστασίου. Η Τεχεράνη διαψεύδει, χωρίς ωστόσο να πείθει.
Ο ισχυρός άνδρας της χώρας Αγιατολάχ Χαμενεΐ διακηρύσσει σε όλους τους τόνους ότι δεν τον τρομάζουν οι κυρώσεις και ότι «η Ισλαμική Δημοκρατία θα υπερβεί το πρόβλημα».

Διαφορετικά αντιμετωπίζουν, ωστόσο, οι πολίτες το πρόβλημα. «Ο λαός υποφέρει», εκτιμά ο οικονομολόγος Χασάν Μανσούρ, ειδικός σε θέματα του Ιράν. Ο Μανσούρ εκτιμά ότι οι κυρώσεις δεν πετυχαίνουν τον στόχο που είναι η αύξηση της λαϊκής πίεσης προς το καθεστώς. «Πρόκειται για μια εσφαλμένη εκτίμηση», με δεδομένο ότι «τα δικτατορικά καθεστώτα (ως τέτοιο αντιμετωπίζει ο Μανσούρ το Ιράν) δεν ακούν τη φωνή του λαού». Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, ο λαός συνθλίβεται εξαιτίας των κυρώσεων. «Οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να διασφαλίσουν ένα στοιχειώδες επίπεδο διαβίωσης», τονίζει, προσθέτοντας ότι αυτό αφήνει το καθεστώς αδιάφορο.

Φταίει η οικονομική διαχείριση

Παρόμοιες είναι οι εκτιμήσεις του Μερντάντ Εμαντί, ο οποίος είναι σύμβουλος της ΕΕ σε θέματα Ιράν. Και εκείνος πιστεύει ότι ο ιρανικός λαός υποφέρει, αποδίδει ωστόσο, περισσότερο στο καθεστώς την ευθύνη και όχι στις κυρώσεις. «Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και η απουσία ελέγχου έχουν προκαλέσει ολέθρια αποτελέσματα», λέει ο κ. Εμαντί.
Ο ιρανικής καταγωγής οικονομολόγος αναφέρει ως παράδειγμα την κατάργηση της κρατικής Αρχής Διαχείρισης και Σχεδιασμού το 2007, η οποία οδήγησε στην κρατική ασυδοσία στο πεδίο των δημοσίων δαπανών.
Παρά ταύτα, εκτιμάται ότι η επιβολή του πετρελαϊκού εμπάργκο στο Ιράν έχει μειώσει τα κρατικά έσοδα κατά 35-45%. Η απουσία των δυτικών κεφαλαίων είναι αισθητή παντού.
Σε αντίθεση με τον Μανσούρ, ο Εμαντί πιστεύει ότι η Τεχεράνη θα εγκαταλείψει σύντομα την άκαμπτη στάση της. Ήδη έχει εκφραστεί προσεκτικά η βούληση της ιρανικής κυβέρνησης για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Η επόμενη, ωστόσο, κίνηση θα πρέπει να γίνει από την Τεχεράνη, καθώς η ΕΕ είναι αποφασισμένη να σταματήσει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Farhad Payar/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθυνος Σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος