«Οι μανάδες μας, οι πατεράδες μας»

Μια ταινία στην οποία ακόμα και απροστάτευτα παιδιά σκοτώνονται με απίστευτη σκληρότητα, στρατιώτες που ανατινάζονται στον αέρα πατώντας πάνω σε καλά κρυμμένες νάρκες, και η Βέρμαχτ μια απίστευτη δολοφονική μηχανή. Στην τηλεοπτική τριλογία «Οι μανάδες μας, οι πατεράδες μας» του συγγραφέα Στέφαν Κόλντιτς σε σκηνοθεσία Φίλιπ Κάντελμπαχ και παραγωγή Νίκο Χόφμαν, τίποτα δεν ωραιοποιείται. Το φιλμ σηματοδοτεί σύμφωνα με τους κριτικούς, μια νέα εποχή στο ιστορικό φιλμ στη Γερμανία και κυρίως όσον αφορά την εποχή του Εθνικοσοσιαλισμού. Το δεύτερο γερμανικό πρόγραμμα ZDF γνώρισε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του των τελευταίων χρόνων συγκεντρώνοντας πάνω από εφτά εκατομμύρια τηλεθεατές, ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου στο 20%.

«Οι μανάδες μας, οι πατεράδες μας» είναι μια καλοδιηγημένη ιστορική αναδρομή. Πρόκειται για την ιστορία γύρω στο 1941 μιας παρέας πέντε νεαρών φίλων. Είναι όλοι τους κάτω από είκοσι χρόνων και οραματίζονται έναν καλύτερο κόσμο. Οι ίδιοι θέλουν να κατακτήσουν αυτόν τον κόσμο, όχι όμως με την έννοια της κατάκτησης ξένων χωρών. Κάνουν όνειρα πηγαίνοντας στον πόλεμο. Όμως οι εποχές δεν είναι κατάλληλες για όνειρα. Οι αδελφοί Βίλχελμ και Φρίνχελμ θα καταταγούν ως στρατιώτες. Η Σαρλότ θα πάει εθελόντρια νοσηλεύτρια. Η Γκρέτα θα μείνει στο Βερολίνο για να συνεχίσει την καριέρα της ως τραγουδίστρια ενώ την φλερτάρει ένας ανώτερος αξιωματικός. Και ο Βίκτορ είναι ο μόνος Εβραίος της παρέας. Θα ήθελε να εγκαταλείψει τη χώρα αλλά δεν παίρνει την απαραίτητη άδεια.

Η ωμή πραγματικότητα

Πολύ γρήγορα τα όνειρα θα γκρεμιστούν. Δεν υπάρχει χώρος για ιδέες και δημιουργία. Οι ονειροπόλοι νέοι θα μετατραπούν σε εκτελεστές παιδιών, γυναικών, ηλικιωμένων, θα καίνε σπίτια και βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Θα καταστρέφουν. Ο παραγωγός Νίκο Χόφμαν λέει: «Ο πατέρας μου είναι τώρα 88 χρονών και αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία να επικοινωνήσω μαζί του».

Παρόλα αυτά η τηλεταινία «Οι μανάδες μας, οι πατεράδες μας» είναι μια αντιιπολεμική ταινία. Ακριβής, ρεαλιστική και σε αντίθεση με άλλες παρόμοιες στο παρελθόν, περιγράφει σε βάθος τους χαρακτήρες, αναδεικνύοντας τα συναισθήματα τους, αναδεικνύοντας την πραγματικότητα. Μέχρι σήμερα οι πρωταγωνιστές με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ήταν θύματα, τώρα είναι και δράστες.

Ο 54χρονος Νίκο Χόφμαν διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε ιστορικά, μεγάλης διάρκειας φιλμ. Ταινίες με καλούς ή πολύ καλούς ηθοποιούς και έναν καλό προϋπολογισμό. Και σε αυτή την περίπτωση, η παραγωγή ήταν ακριβή. Οκτώ χρόνια διήρκησε σχεδόν η προετοιμασία και η υλοποίηση.

Αποδοχή και ενδιαφέρον

To ZDF έβαλε βαθιά το χέρι στην τσέπη και συνόδευσε την ταινία με μια μεγάλη διαφημιστική εκστρατεία. Καταρχάς το έργο προβλήθηκε στον κινηματογράφο Astor στο Βερολίνο ενώ ακολούθησε σειρά συζητήσεων και εκδηλώσεων καθώς και μεγάλη προβολή μέσα από ενημερωτικές τηλεοπτικές εκπομπές.

Η ταινία εντυπωσίασε. Ο Ευρωβουλευτής των Πρασίνων Ντανιέλ Κον Μπεντίτ δήλωσε πως κατά κάποιο τρόπο, όλοι οι πρωταγωνιστές ήταν θύματα αλλά έχει σημασία με τίνος το μέρος πολεμάς, εάν κάποιος είναι με την πλευρά του δικτάτορα ή του κατακτημένου. Ο ιστορικός Άρνοτλφ Μπάρινγκ δήλωσε καταγοητευμένος, επισημαίνοντας πως κανένας από τους χαρακτήρες δεν ήταν «μαύρος» ή «άσπρος».

Αυτό όμως που φάνηκε πάνω από όλα ήταν πως τόσα χρόνια μετά τον πόλεμο και το ενδιαφέρον των Γερμανών για το πρόσφατο παρελθόν τους παραμένει τεράστιο.

Bernd Sobolla / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθυνος σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος