Οι πιο επικίνδυνες δηλητηριώδεις ουσίες

Από τις 4 μέχρι τις 15 Μαΐου συζητείται στη Γενεύη ποιες επικίνδυνες δηλητηριώδεις ουσίες ενδέχεται να αποσυρθούν από την κυκλοφορία. Στις διαπραγματεύσεις παίρνουν μέρος οι εκπρόσωποι 150 χωρών και θα συζητήσουν πάνω στη βάση τριών συμφωνιών.

Οι συμβάσεις του Ρότερνταμ και της Βασιλείας ρυθμίζουν την εμπορία και την απόσυρση των επικίνδυνων χημικών. Η σύμβαση της Στοκχόλμης αποσκοπεί στον περιορισμό της ρύπανσης που οφείλεται στους έμμονους οργανικούς ρύπους (POP, από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Persistent Organic Pollutants). Tα πρώτα κράτη την υπέγραψαν το 2001. Το 2004 τέθηκε σε ισχύ. Οι έμμονοι οργανικοί ρύποι (ΡΟΡ) είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον. Σε αυτούς συμπεριελήφθησαν δώδεκα ρύποι: οι aldrin, chlordane, διχλωροδιφαινυλοτριχλωροαιθάνιο (DDT), dieldrin, endrin, heptachlor, mirex, toxaphene, πολυχλωροδιφαινύλια (PCB), εξαχλωροβενζόλιο, διοξίνες και φουράνια.

Στις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη συζητείται εάν θα μπορούσαν στη λίστα απαγόρευσης να συμπεριληφθούν το ζιζανιοκτόνο paraquat-dichlorid και το εντομοκτόνο fenthion.

Τα καρκινογόνα DDT και PCB

Το γνωστό διχλωροδιφαινυλοτριχλωροαιθάνιο (DDT) απαγορεύθηκε ήδη στη δεκαετία του 1970. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιούνταν σε μεγάλες ποσότητες στη γεωργία. Μέσω όμως της διατροφικής αλυσίδας κατέληγε στο μητρικό γάλα και προκαλούσε σοβαρές βλάβες στην υγεία, όπως ναυτία, πονοκεφάλους ακόμα και καρκίνο. Σοβαρές ήταν όμως και οι επιπτώσεις στη φύση και κυρίως για κάποια άγρια πουλιά, όπως οι αετοί και τα γεράκια, αλλά και για τους πελεκάνους.

Τα πολυχλωροδιφαινύλια (PCB) είναι οι πιο γνωστή ομάδα δηλητηριωδών χημικών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία. Στις ΗΠΑ απαγορεύθηκαν ήδη την δεκαετία του 1970, ωστόσο πολλές χώρες συνέχισαν να χρησιμοποιούν αυτές τις ουσίες μέχρι και το 2001 σε πολλά ηλεκτρονικά προϊόντα.

Οι συνέπειες τους για την ανθρώπινη υγεία ήταν ιδιαίτερα επιβλαβείς. Τα PCB προκαλούν τριχόπτωση και δερματικές ασθένειες. Ακόμα θεωρούνται καρκινογόνα, βλαβερά για το νευρικό σύστημα και έχουν αρνητικές συνέπειες στη γονιμότητα.

Συζήτηση όχι μόνο για οργανικές ενώσεις

Στις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη η συζήτηση δεν θα περιστραφεί όμως μόνο γύρω από οργανικές ενώσεις. Στην ατζέντα έχει τεθεί και το θέμα του αμιάντου, που έχει απαγορευθεί σε πολλές χώρες. Ο αμίαντος χρησιμοποιήθηκε για πολλά χρόνια στον κατασκευαστικό τομέα και κυρίως στις μονώσεις.

Στη Γερμανία ο αμίαντος απαγορεύεται από το 1993. Όταν κατεδαφίζονται κτίρια με αμίαντο τα οικοδομικά μπάζα πρέπει να υφίστανται ειδική επεξεργασία, η οποία είναι ιδιαίτερα δαπανηρή.

Στην Ινδία αντίθετα η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Η χώρα επιτρέπει τις εισαγωγές αμιάντου, οι οποίες μάλιστα τα τελευταία χρόνια έχουν τετραπλασιαστεί. Η κυβέρνηση μάλιστα στηρίζει τις εισαγωγές αμιάντου επιβάλλοντας χαμηλούς δασμούς.

Για τον υδράργυρο υπάρχει μόνο μια σύμβαση. Η σύμβαση με την επωνυμία Minimata, που υπογράφηκε το 2013. Η σύμβαση πήρε το όνομά της από ένα γιαπωνέζικο ψαροχώρι, όπου τη δεκαετία του 1950 χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του αμιάντου.

Τhomas Kohlmann / Μαρία Ρηγούτσου