Οι φοιτητικές διαμαρτυρίες στη Γερμανία

Το σχέδιο των τοπικών κυβερνήσεων προβλέπει μέχρι το 2010 την επιβολή διδάκτρων στα πανεπιστήμια, το ύψος των οποίων δεν ξεπερνά στα περισσότερα τα 500 ευρώ το εξάμηνο.

Την Τετάρτη 21 Ιουλίου, στην Φραγκφούρτη, οι φοιτητές διαδήλωσαν με σύνθημα ‘όχι στην καταδάφιση του εκπαιδευτικού συστήματος - όχι στην επιβολή διδάκτρων’ και για πρώτη φορά, τουλάχιστον τα τελευταία πέντε χρόνια, φάνηκε ότι δεν φοβούνται τη βία. Μόλις εμφανίστηκε η αστυνομία στη φοιτητική συνοικία του Μποκενχάιμ έστησαν οδοφράγματα, η αστυνομία επιτέθηκε με δακρυγόνα και συνέλαβε 47 φοιτητές. Η εικόνα της Φραγκφούρτης θύμιζε σε πολλούς το Παρίσι ή την Λυών κατά τις πρόσφατες κινητοποιήσεις στη Γαλλία, ενώ οι παγγερμανικές διαδηλώσεις της περασμένης Πέμπτης στο Βισμπάντεν και το Αμβούργο, που συσπείρωσαν γύρω στους 15.000 φοιτητές, ήταν γενικά ήσυχες, αλλά στο τέλος ξέσπασαν πάλι μικροεπεισόδια μεταξύ αστυνομίας και φοιτητών με αποτέλεσμα τη σύλληψη 21 ατόμων.

Τις κινητοποιήσεις οργανώνει ο παγγερμανικός ‘Σύνδεσμος Δράσης κατά των Διδάκτρων’ (Aktionsbündnis gegen Gebühren / abs-bund.de), ο οποίος υπάρχει από το 1999, αλλά από το 2003 έχει κηρύξει ανοιχτά τον πόλεμο κατά της επιβολής διδάκτρων, τα οποία οι φοιτητές της κίνησης θεωρούν ως «κερκόπορτα για την ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων, για ξεπούλημα της παιδείας ως δημοσίου και κοινωνικού αγαθού».

Την κίνηση στηρίζουν σήμερα οι περισσότερες πανεπιστημιακές σχολές του κρατιδίου της Έσσης, της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας, του Αμβούργου, του κρατιδίου του Βερολίνου, καθώς και πολλοί πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, συνδικαλιστές, επιστήμονες και κοινωνικοί φορείς.

Ο εκπρόσωπος τύπου της κίνησης Γιόχεμ Νταμ εξέφρασε στο μικρόφωνό μας την άποψη ότι επιβολή διδάκτρων «σημαίνει περαιτέρω επιδείνωση της κοινωνικής σύνθεσης των φοιτητών» και επεσήμανε πως «ήδη εδώ και χρόνια είναι πολύ λίγοι οι φοιτητές, που προέρχονται από τα κοινωνικά ασθενέστερα στρώματα, γύρω στο ένα δέκατο.» Να διευκρινίσουμε ότι μόνο το 2% των Γερμανών φοιτητών παίρνει κάποια υποτροφία, ενώ το κρατικό φοιτητικό επίδομα BAFÖG δεν το δικαιούνται πια ούτε οι φοιτητές που προέρχονται από τα μεσαία στρώματα. Το χειρότερο: το 30% των Γερμανών φοιτητών ζει με λιγότερα από 600 ευρώ το μήνα.

Οι πολιτικοί, αλλά και τα γερμανικά ΜΜΕ διακηρύσσουν συχνά ότι υπάρχει η δυνατότητα επιβολής διδάκτρων «κοινωνικά αποδεκτών» δηλαδή διδάκτρων που μπορούν να πληρωθούν. Οι φοιτητές καταγγέλλουν αυτές τις απόψεις ως υποβολιμαίες γιατί όπως μας δήλωσε ο Γιόχεμ Νταμ: «Ο όρος ‘δίδακτρα κοινωνικά αποδεκτά’, που χρησιμοποιούν οι θιασώτες του μέτρου, στοχεύει στο να διαμορφώσει ευνοϊκή εικόνα για τα δίδακτρα. Στην ουσία με αυτό εννοούν τα δάνεια που θα πρέπει να πληρώσει αμέσως μετά την αποφοίτησή του κάθε πτυχιούχος. Δηλαδή στην αποφασιστικότερη και δυσκολότερη φάση της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας οι πτυχιούχοι θα πρέπει να εξοφλήσουν τεράστια χρέη».

Οι φοιτητές κατηγορούν τους πολιτικούς για υπεροψία και αγνόηση των προτάσεων και των αιτημάτων τους: «Οι πολιτικοί διακηρύσσουν πως διαπραγματεύονται μαζί μας για εξεύρεση λύσεων, ότι προτείνουν δήθεν νέα μοντέλα» υποστηρίζει ο Γιόχεμ Νταμ και προσθέτει: «στην πραγματικότητα όμως δεν αποδέχονται καμία πρόταση της φοιτητικής κοινότητας υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει ‘εναλλακτική λύση’, είναι μονόδρομος, πως πρέπει να επιβληθούν τα δίδακτρα. Αγνοούν δηλαδή τη διαμαρτυρία μας. Πρόκειται για ένα μείγμα αγνόησης και υπεροψίας.»

Αυτό ακριβώς επέκρινε την προηγούμενη Πέμπτη στον τύπο (Süddeutsche Zeitung) ο Γερμανός κοινωνιολόγος και ειδικός για τις μεταρρυθμίσεις στα γερμανικά ΑΕΙ Μίχαελ Χάρτμαν λέγοντας ότι έτσι «η οργή των φοιτητών οξύνεται και γι’ αυτό αψηφούν τη βία.» Ποιος προκαλεί όμως τις ταραχές; Οι φοιτητές απαντούν: «Λυπούμαστε για τις ταραχές, εμείς πιστεύουμε όμως ότι η βία δεν προέρχεται από τους φοιτητές, αλλά προκαλείται από τη στάση και τον τρόπο παρέμβασης της αστυνομίας. Γι’ αυτό καλούμε την τοπική κυβέρνηση του κρατιδίου της Έσσης να σταματήσει τις προκλήσεις και να αναλογιστεί ως υπεύθυνη για τη δημόσια τάξη ότι πρέπει να αποδεχθεί τις δημοκρατικές μας διαμαρτυρίες εναντίον της.»

Βιβή Παπαναγιώτου