Οι φυλές και τα πετροδόλαρα θα καθορίσουν το μέλλον της Λιβύης

Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι οι κύριοι πυλώνες της λιβυκής οικονομίας. Κάτω από κανονικές συνθήκες η Λιβύη παράγει 1,6 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και κατέχει την 17η θέση στην παγκόσμια κατάταξη των εξαγωγικών χωρών. Ενδεχόμενη συνέχιση των ταραχών στην χώρα αυτή δεν συνεπάγεται μεγάλες απώλειες για την παγκόσμια οικονομία, καθώς η Λιβύη και η Αλγερία μαζί συνεισφέρουν μόνο το 2% της παγκόσμιας παραγωγής.

Για την Λιβύη ωστόσο τα πετροδόλαρα έχουν μεγάλη σημασία, αυτά και οι φυλετικές κάστες ήταν το στήριγμα του καθεστώτος.

«Οι οικογένειες και η ελίτ που είναι σε τρομακτικό βαθμό διεφθαρμένες»

Το 85% του λιβυκού πετρελαίου διοχετεύεται στην Ευρώπη. Περίπου 22% εισάγει η Ιταλία και 8% η Γερμανία. Πέραν του πετρελαίου και του φυσικού αερίου η Γερμανία εισήγαγε πέρσι από την Λιβύη άλλα προϊόντα αξίας ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Αλλά και ως χώρα εισαγωγής γερμανικών αγαθών η Λιβύη δεν είναι ασήμαντη. Πέρυσι οι γερμανικές εξαγωγές αυτοκινήτων, μηχανημάτων, τροφίμων, φαρμάκων και χημικών προϊόντων ήταν της τάξεως του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.

Δεκάδες ξένες εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Λιβύη, μεταξύ αυτών η χημική BASF οι πετρελαϊκές BP, RWE-DEA και φυσικά η ιταλική ΕΝΙ. Επίσης oι γερμανικές Siemens και Ferrostaal και άλλες.

Η Λιβύη είναι η πλούσια χώρα της βόρειας Αφρικής. Πλούτος υπάρχει, αλλά είναι άνισα κατανεμημένος. Και αυτό εξαιτίας κυρίως της εκτεταμένης διαφθοράς, όπως αναφέρει στην έκθεσή της η οργάνωση «Διεθνής Διαφάνεια», και υπογραμμίζει μιλώντας στην Ντόιτσε Βέλε η Ιζαμπέλ Βέρενφελς, ειδική επιστήμονας στο ερευνητικό ίδρυμα του Βερολίνου Επιστήμη και Πολιτική: «Οι οικογένειες και η ελίτ που είναι σε τρομακτικό βαθμό διεφθαρμένες, κατάφεραν τα προηγούμενα χρόνια να πλουτίσουν. Αυτό σημαίνει ότι τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου δεν αξιοποιήθηκαν για την ανάπτυξη της χώρας. Ας μην ξεχνούμε επίσης ότι η Λιβύη διέθεσε πολλά χρήματα στην Αφρική προκειμένου να ενισχύσει ανταρτικά κινήματα. Έχει παίξει έναν απίστευτα αρνητικό ρόλο».

Η LIA είναι παντού

Το πετρέλαιο έχει μεγάλη συμβολή στον πλούτο της Λιβύης. Και μπορεί τη μερίδα του λέοντος να μην την καρπώνεται ο λαός, όμως πολλές κρατικές εταιρείες κολυμπούν στο χρήμα. Πολλές από τις επιχειρήσεις αυτές έχουν επενδύσει στο εξωτερικό. Για παράδειγμα η LIA (Libyan Investment Authority), κρατική επενδυτική εταιρεία που έχει πραγματοποιήσει τεράστιες επενδύσεις στην Ιταλία. Η LIA κατέχει το 7,5% της ιταλικής τράπεζας UniCredit, είναι δηλαδή ο μεγαλύτερος ξένος μέτοχος της χρηματοπιστωτικού γίγαντα. Ακόμη και μετοχές στην Γιουβέντους έχει η LIA. Και όχι μόνο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου συμμετέχει και στην αυτοκινητοβιομηχανία FIAT με περίπου 2% των μετοχών. Η LIA επενδύει στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ και σε ρωσικές εταιρείες, ακόμη και σε τουρκικά ακίνητα.

Ποια θα είναι η τύχη αυτών των επενδύσεων εάν συνεχιστούν οι ταραχές; Θα υπάρξει στη Λιβύη μια ομαλή διάδοχος κατάσταση που θα αναμορφώσει το πολιτικό και οικονομικό σύστημα της χώρας;

Η διαίρεση της λιβυκής κοινωνίας σε φυλές δεν θεωρείται ανασταλτικός παράγοντας θα πει Ιζαμπέλ Βέρενφελς που θα μας υπενθυμίσει ότι σήμερα επαναστατούν οι μη προνομιούχες φυλές της ανατολής.

«Η κουλτούρα των φυλών δεν συνιστά αντίθεση προς το μοντέρνο κράτος. Οι φυλές μπορούν να συνενωθούν για την συγκρότηση μιας κρατικής οντότητας. Όλα τα αραβικά κράτη στηρίζονται σε συμφωνίες μεταξύ φυλάρχων και των αστικών ελίτ. Μέχρι τη δεκαετία του 50` τα κοινοβούλια αποτελούνταν από επικεφαλής φυλών που εκπροσωπούσαν τους ανθρώπους τους και εγγυούνταν με τον τρόπο αυτόν την εθνική ενότητα», καταλήγει η Γερμανίδα ερευνήτρια.

Matthias Hein/Insa Wrede/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου