Οργή για τη «βλάσφημη» ταινία

Σε όλες αυτές τις χώρες οι διαδηλωτές αποτελούν μία ελάχιστη μειοψηφία του πληθυσμού, αλλά πρόκειται για μία ιδιαίτερα βίαιη μειοψηφία, που αγνοεί όλες τις εκκλήσεις για μετριοπάθεια. Ήδη το βράδυ της Πέμπτης αγανακτισμένοι διαδηλωτές επιτέθηκαν στο αμερικανικό προξενείο στη Βεγγάζη της Λιβύης και σκότωσαν τέσσερις ανθρώπους, μεταξύ αυτών και τον Αμερικανό πρεσβευτή. Ακολούθησαν διαδηλώσεις με νεκρούς ή τραυματίες στην Υεμένη, στο Σουδάν, στην Αίγυπτο, στον Λίβανο, στο Μπαγκλαντές και αλλού.

Στην Αίγυπτο η πανίσχυρη «μουσουλμανική αδελφότητα», στην οποία ανήκει και ο σημερινός πρόεδρος της χώρας Μωχάμεντ Μούρσι, είχε καλέσει τον λαό σε νέες κινητοποιήσεις μετά την προσευχή της Παρασκευής. Ο ίδιος ο Μούρσι δηλώνει ότι οι κινητοποιήσεις είναι κατ΄αρχήν θεμιτές, αρκεί να παραμείνουν ειρηνικές.

Έκρηξη αντιαμερικανισμού

Η Μπετίνα Γκρεφ, επιστήμων ειδικευμένη στις ισλαμικές σπουδές και συνεργάτις του «Κέντρου σύγχρονων ανατολικών σπουδών» στο Βερολίνο πιστεύει ότι υπάρχει ένας ιδιαίτερος λόγος για την έκρηξη βίας που παρατηρείται σε χώρες του αραβικού κόσμου και της Ασίας με αφορμή την ταινία: «Υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες που προσπαθούν να ενισχύσουν την επιρροή τους επενδύοντας στο αντιαμερικανικό αίσθημα. Χρησιμοποιούν την όποια υπαρκτή αντίθεση ανάμεσα στη Δύση και στο Ισλάμ για να ενισχύσουν τον δικό τους ρόλο και να διευρύνουν τον κύκλο των υποστηρικτών τους».

Η Μπετίνα Γκρεφ υποστηρίζει ότι αυτή η λογική λειτουργεί τόσο στο πολιτικό επίπεδο, δεδομένου ότι από το 1948 οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το Ισραήλ, όσο και στον τομέα της οικονομίας, όπου πολλές χώρες παραμένουν εξαρτημένες από την Αμερική. Με αποτέλεσμα «οι ΗΠΑ να προβάλλονται ως το σύμβολο των καπιταλιστικών δομών και της κοινωνικής αδικίας», γεγονός που εκμεταλλεύονται συγκεκριμένοι κύκλοι για εσωτερική κατανάλωση, επισημαίνει η Γερμανίδα ειδική στις ισλαμικές σπουδές.

Όμως η οργή του πλήθους πολλές φορές ξεσπάει και σε άλλες χώρες. Στο Σουδάν εξαγριωμένοι διαδηλωτές επιτέθηκαν στη γερμανική πρεσβεία, ύψωσαν μία ισλαμική σημαία στη θέση κρατικών συμβόλων της Γερμανίας, έσπασαν τζάμια και έβαλαν φωτιά στην είσοδο του κτιρίου. «Εδώ και έντεκα χρόνια και ιδιαίτερα μετά την 11η Σεπτεμβρίου η Γερμανία συμμετέχει πιο ενεργά στη δυτική συμμαχία, για παράδειγμα σε στρατιωτικές αποστολές στο Αφγανιστάν ή στη Σομαλία, οπότε στα μάτια πολλών διαδηλωτών αρχίζει να εξισώνεται με τις ΗΠΑ» υποστηρίζει ο Μάρκο Σέλερ, καθηγητής της Ιστορίας του Ισλάμ στο πανεπιστήμιο του Μύνστερ.

Οργή και αγανάκτηση

«Η οργή και η αγανάκτηση στον ισλαμικό κόσμο ανάγονται σε μία σειρά κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών παραγόντων» εκτιμά ο Σέλερ. «Πολλοί άνθρωποι στις χώρες αυτές αισθάνονται ότι είναι υποδεέστεροι γιατί έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης και καταπίεσης από τη Δύση, η οποία δεν τους αντιμετωπίζει καν με σοβαρότητα».

Δεν είναι η πρώτη φορά που μία προσβολή του προφήτη Μωάμεθ, η απεικόνιση του οποίου απαγορεύεται κατά την ισλαμική παράδοση, οδηγεί σε έκρηξη βίας. Ήδη το 2006 η δημοσίευση γελοιογραφιών που απεικόνιζαν τον Μωάμεθ σε μία εφημερίδα της Δανίας είχε δώσει την αφορμή για βίαιες διαδηλώσεις σε όλον τον κόσμο, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον πενήντα άνθρωποι στη Μέση Ανατολή, στην Ασία και στην Αφρική.

Anne Allmeling / Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ.σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου