Ο Έλληνας Ρέιμοντ Κάρβερ

Πριν από δύο χρόνια και κάτι, με αφορμή την εαρινή Έκθεση Βιβλίου στη Λειψία, λέγαμε ότι η μελαγχολική και χαμηλόφωνη πρόζα του Χρήστου Οικονόμου φαίνεται να υπομνηματίζει τη σημερινή κρίση στην Ελλάδα, να της δίνει φωνή. Πρόκειται για ιστορίες άσημων ηρώων, απλών ανθρώπων από τις φτωχογειτονιές του Πειραιά. Ήταν η περίοδος που ο Κώστας Κοσμάς, στέλεχος τότε ακόμα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο Βερολίνο, προσπαθούσε να προωθήσει τη συλλογή διηγημάτων του Οικονόμου «Κάτι θα γίνει, θα δεις» σε κάποιο γερμανικό εκδοτικό οίκο. Και όντως ο σημαντικός οίκος του Μονάχου Beck κυκλοφόρησε φέτος στα γερμανικά τη συλλογή του Οικονόμου.

Ευρύτερη υπαρξιακή διάσταση

Αλλά η έκδοση μόνο δεν αρκεί, η επίγεια ζωή ενός βιβλίου κρίνεται από τις πωλήσεις και η επουράνια από τη λογοτεχνική κριτική. Αυτή η δεύτερη εντόπισε τον Οικονόμου τους τελευταίους μήνες και αποφάνθηκε με σαφήνεια για το έργο του. Ο Έλληνας πεζογράφος Οικονόμου είναι μια ανακάλυψη αυτής της άνοιξης, έγραψε η κριτικός της Βορειογερμανικής Ραδιοφωνίας NDR. Ο κριτικός του περιοδικού Spiegel επισημαίνει: «Ο Οικονόμου γράφει για τους χαμένους της οικονομικής κρίσης με γλώσσα λιτή και ρυθμική. Στα διηγήματά του ελπίζει κανείς κάθε φορά ότι κάτι θα γίνει στη ζωή των ηρώων αλλά κάθε φορά διαψεύδεται. Ούτε καμπές, ούτε ανατάσεις, ούτε αίσιο τέλος. Σπάνια ανάμεσα στη θλίψη, τα οικονομικά προβλήματα και την κοινωνική παγωνιά αχνοφέγγει κάτι σαν χαρά και αισιοδοξία.» Η κριτικός της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας BR γράφει μεταξύ άλλων: «Ο συγγραφέας δίνει στις εμπειρίες των πρωταγωνιστών του μια ευρύτερη υπαρξιακή διάσταση. Ο άνθρωπος είναι ένα πλάσμα χαμένο και τρωτό, αυτό το πράγμα γίνεται απτό στα διηγήματα του Οικονόμου. Όπως απτή γίνεται και η στωικότητα, με την οποία μερικές φορές ο άνθρωπος αντιμετωπίζει τα παράλογα στοιχήματα της ζωής όπου εμπλέκεται. Ο τίτλος της συλλογής μπορεί να διαβαστεί κάλλιστα και σαν αναφορά στον Μπέκετ.»

Επιτυχημένοι Έλληνες συγγραφείς

Τέλος, για να κλείσουμε το μικρό αυτό απάνθισμα, και ο κριτικός της Badische Zeitung εντυπωσιάζεται από τις πειραιώτικες ιστορίες του Οικονόμου που αποδεσμεύονται από το συγκεκριμένο περιβάλλον τους και γίνονται αρχετυπικές και καταλήγει: «Το βιβλίο αυτό είναι οι αναρίθμητες παραλλαγές της ελεγείας ενός Έλληνα Ρέιμοντ Κάρβερ. Δράση και γλώσσα απέριττες, συμβολικές, στην επικράτεια του συναισθήματος.» Η τόσο ευπροσήγορη υποδοχή του Χρήστου Οικονόμου από τη γερμανική λογοτεχνική κριτική δημιουργεί μια ελπίδα. Ότι αν συναινέσουν κάποια στιγμή και οι αριθμοί της αγοράς μπορεί να έχουμε τον τρίτο επιτυχημένο συγγραφέα από την Ελλάδα στο γερμανόφωνο χώρο την τελευταία δεκαετία. Μετά τον Πέτρο Μάρκαρη και την Ιωάννα Καρυστιάνη.

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθυνος σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος