Ο Νούρι αλ Μαλίκι συμπληρώνει ένα χρόνο στο αξίωμα του πρωθυπουργού του Ιράκ

Κάποτε ήταν ορκισμένος εχθρός και πολέμιος του Σαντάμ Χουσείν. Σήμερα κρατά τα ηνία διακυβέρνησης του Ιράκ. Ήθελε να κάνει τη χώρα του πιο ασφαλή και πιο δίκαια. Ωστόσο μετά από ένα χρόνο στην εξουσία δείχνει σημάδια κόπωσης. Όπως έχει επαναλάβει σε πολλές συνεντεύξεις του, πολύ θα ήθελε να εγκατέλειπε την εξουσία πριν από την λήξη της θητείας του το 2010. Ο Νούρι αλ Μαλίκι συμπληρώνει σήμερα ένα χρόνο στον πρωθυπουργικό θώκο, που ανέλαβε όχι επειδή ο ίδιος το ήθελε, αλλά από αίσθημα ευθύνης απέναντι στη χώρα του, ένα λάθος που δεν πρόκειται να ξανακάνει, όπως ο ίδιος δηλώνει. Τι όμως έκανε αυτόν τον χρόνο για το καλό του Ιράκ; Είναι βέβαιο ότι η επιλογή του δεν ήταν μια πολλά υποσχόμενη πολιτική κίνηση, αλλά το αποτέλεσμα μαραθώνιων και δύσκολων διαπραγματεύσεων μεταξύ των αντιμαχόμενων ιρακινών κόμμάτων. Ο Νούρι αλ Μαλίκι έγινε πρωθυπουργός, γιατί κανείς άλλος από τη συμμαχία των σιιτών δεν είχε τη δύναμη να επιβάλει το δικό της υποψήφιο. Ο αλ Μαλίκι ήταν ο ελάχιστον κοινός παρανομαστής, ένα πρόσωπο που συγκέντρωσε τη συναίνεση, τίποτα άλλο. Έξι μήνες αργότερα, τα πρώτα σημάδια κόπωσης φάνηκαν στον ορίζοντα, όταν ο ιρακινός πρωθυπουργός σε συνέντευξη σε μιαν εφημερίδα, παραδέχθηκε ότι δεν ήθελε αυτό το πόστο και ότι πολύ θα ήθελε να είχε τελειώσει τη θητεία του.

Δεν είναι απορίας άξιο που ο αλ Μαλίκι σκέπτεται έτσι, υποστηρίζει ο Γιόστ Χιτλερμαν, από τη Διεθνή Ομάδα Crisis Group, ένα φημισμένο think tank.

«Δεν είναι να τον ζηλεύει κανείς. Βρίσκεται σε μια δύσκολη κατάσταση. Αν ήταν ο αρχηγός ενός ισχυρού κόμματος με δικές του στρατιωτικές δυνάμεις θα μπορούσε να παίξει έναν πιο αυτοδύναμο ρόλο. Όμως τώρα είναι αναγκασμένος να υποκύπτει στις πιέσεις των άλλων κόμμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού. Ο Αλ Μαλίκι δεν είναι ο σωστό άνθρωπος στη σωστή θέση. Δεν έχει χάρισμα. Δεν αναπτύσσει πρωτοβουλίες. Αντιδρά μόνο κατόπιν πιέσεων από όποια πλευρά κι αν αυτή ασκείται. Μέχρι στιγμής δεν απέκτησε τον έλεγχο της κατάστασης, δεν δημιούργησε το δικό του προφίλ και το δικό του πρόγραμμα».

Παλαιότερα ο ιρακινός πρωθυπουργός ανήκει στους σιίτες σκληροπυρηνικούς, στους σφαγείς των σουνιτών. Στη διαδικασία εκκαθάρισης της κρατικής μηχανής από το κόμμα Μπαθ του Σανταμ Χουσείν κράτησε σκληρή γραμμή. Τελευταία έβαλε νερό στο κρασί του, όμως αυτό δεν διόρθωσε την εικόνα του. Μεγάλα τμήματα της κοινής γνώμης σε αραβικές χώρες με μετριοπαθή καθεστώτα δεν υπολήπτονται τον αλ Μαλίκι θεωρώντας ότι δεν κατάφερε να συμφιλιώσει τους σουνίτες με τους σιίτες παρά το γεγονός ότι ήταν επιθυμία και των ΗΠΑ. Ο Γιόστ Χίτλερμαν υπογράμμισε: «Η άσκηση πιέσεων θα είχε αποτέλεσμα, μόνο όταν γινόταν προς την κατεύθυνση των σωστών ανθρώπων για να κάνουν τις σωστές κινήσεις. Αυτό όμως που ζητούν οι αμερικανοί δεν μπορεί να το εκπληρώσει αυτή η κυβέρνηση. Διότι, αφενός πρόκειται για μια αδύναμη κυβέρνηση, που δυσλειτουργεί και είναι αναποτελεσματική και αφετέρου, αυτός ο εμφύλιος πόλεμος έχει και διαστάσεις θρησκευτικής διένεξης».

Άρα ο αλ Μαλίκι και η κυβέρνησή του δεν αποτελούν μέρος της λύσης, αλλά τμήμα του προβλήματος. Εκείνο που χρειάζεται τώρα, κατά τον γερμανό εμπειρογνώμονα, είναι να καθίσουν όλες οι αντιμαχόμενες πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να μιλήσουν υπό διεθνή διαμεσολάβηση κατά τον πρότυπο της Διεθνούς Διάσκεψης για το Αφγανιστάν που έγινε το 2001 στο Πέτερεσμπεργκ της Γερμανίας. Θα παραμείνει ο ιρακινός πρωθυπουργός για άλλο ένα χρόνο στην εξουσία; Ο Γιοστ Χιτλερμαν κουνά το κεφάλι. Η παραμονή του μόνο δυσάρεστα προοιωνίζεται.