Ο Χρήστος Οικονόμου στη Λειψία

Απόλυτη ηλιοφάνεια και διαπεραστικό κρύο. Μέσα σ’ αυτές τις καιρικές συνθήκες άνοιξε χθες το πρωί τις πύλες της η Έκθεση Βιβλίου της Λειψίας, η εαρινή έκθεση του γερμανικού βιβλίου με το βλέμμα στραμμένο παραδοσιακά και στη βιβλιοπαραγωγή της Ανατολικής και ΝΑ Ευρώπης. Και το θαύμα, προ των πυλών περίμεναν χιλιάδες νέοι να μπουν στον κόσμο του βιβλίου που δεν είναι άλλος από τον κόσμο της ζωής, είναι μάλλον μια πιο διερευνητική και ουσιαστικότερη ματιά στη ζωή από την καθημερινή, επιφανειακή της πρόσληψη. Το χαρακτηριστικό της Λειψίας είναι ότι πρόκειται για μια έκθεση φτιαγμένη για το μεγάλο κοινό, για την απτή επαφή με το βιβλίο. 100.000 τίτλοι περιμένουν αυτό το κοινό μέχρι την Κυριακή, 20.000 είναι νέες εκδόσεις, παρόντες πάνω από 2.000 εκθέτες από 43 χώρες.

Θεσμοί και πρόσωπα

Την τελευταία δεκαετία η ελληνική λογοτεχνία ήταν κι αυτή παρούσα στη Λειψία, ενταγμένη στο πρόγραμμα "Μικρές γλώσσες, μεγάλες λογοτεχνίες", μια ωραία πρωτοβουλία που έδινε την ευκαιρία σε μικρές γλωσσικές και λογοτεχνικές επικράτειες να παρουσιάσουν τα πνευματικά προϊόντα τους. Επειδή όμως στην Ελλάδα οι θεσμοί είναι άρρηκτα δεμένοι με πρόσωπα και χωρίς αυτά καταρρέουν, έτσι κατέρρευσε φέτος και η ελληνική παρουσία στη Λειψία. Το περασμένο καλοκαίρι απολύθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού ο Κώστας Κοσμάς, ένας αθόρυβος εργάτης της λογοτεχνίας, και μαζί του εξανεμίστηκε ολόκληρο το πρόγραμμα των μικρών λογοτεχνιών. Παρ’ όλα αυτά για την τιμή των όπλων, όπως λένε, στη Λειψία είναι φέτος παρών ο πεζογράφος Χρήστος Οικονόμου, προσκεκλημένος από το γερμανικό εκδοτικό του οίκο, τις εκδόσεις Beck του Μονάχου, που μόλις κυκλοφόρησαν στα γερμανικά τον τόμο διηγημάτων του με τίτλο "Κάτι θα γίνει, θα δεις". Η χαμηλόφωνη πρόζα του Οικονόμου ακούγεται στα γερμανικά ώτα σαν διακριτικός υπομνηματισμός της κρίσης, ταπεινές ιστορίες από τις φτωχογειτονιές του Πειραιά.

Μια αλλόκοτη φωνή

Μια ελληνική πινελιά δίνει φέτος και ο εκλεκτός οίκος Wallstein που εκδίδει ένα από τα μακροβιότερα λογοτεχνικά περιοδικά της Γερμανίας, τις "Ώρες". Το τελευταίο τεύχος είναι αφιερωμένο στην Ελλάδα με ένα εντυπωσιακό καλειδοσκόπιο της λογοτεχνικής παραγωγής εκατό και πλέον ετών, ένα πρωτότυπο μίγμα κλασσικών και νεώτερων Ελλήνων συγγραφέων. Ναι στον Καβάφη, ναι στον Ρίτσο, ναι στον Σεφέρη, ναι στον Μάρκαρη, αλλά αυτές οι "Ώρες" υπ’ αριθμόν 249 ξεκινούν με μια αλλόκοτη, τραχιά και τρυφερή ποιητική φωνή εν λόγω ελληνικώ που φέρει την υπογραφή Jazra Khaleed. Αυτός ο τσετσενικής καταγωγής Έλλην ποιητής, μεταφρασμένος τώρα στα γερμανικά από τη Michaela Prinzinger, τη μεταφράστρια της Καρυστιάνη και του Μάρκαρη, έχει γοητεύσει επανειλημμένα το γερμανικό κοινό με τον κρουστό παλμό της γλώσσας του που διηγείται την εξέγερση των ταπεινωμένων και καταφρονεμένων της ελληνικής κοινωνίας. Κατά τα άλλα, να μην ξεχάσουμε ότι το Βραβείο Ευρωπαϊκής Συνεννόησης που απονέμεται στην έκθεση της Λειψίας πήρε φέτος ο Γερμανός συγγραφέας Klaus Michael Bogdal για το βιβλίο του "Η Ευρώπη εφευρίσκει τους τσιγγάνους. Μια ιστορία σαγήνης και περιφρόνησης", μια μελέτη για την προαιώνια καταδίωξη των Ρομά στις ευρωπαϊκές χώρες.

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης