Ο χρόνος πιέζει

Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU) και Σοσιαλδημοκράτες (SPD) εγκαινιάζουν σήμερα το βράδυ σε ευρεία σύσκεψη τον τέταρτο γύρο των διαπραγματεύσεών τους για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Ο χρόνος πιέζει και σε πολλά από τα ακανθώδη ζητήματα, οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι διαφωνούν με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων. Παράδειγμα: η ευρωπαϊκή πολιτική. Μερικές ημέρες πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup, οι δύο πλευρές δεν έχουν ακόμη καταλήξει επισήμως σε μια κοινή στάση όσον αφορά την εκκαθάριση των προβληματικών τραπεζών, ένα θέμα που θα πρέπει να διευθετήσει η ευρωζώνη μέχρι το τέλος του χρόνου. Μετά από διαφωνίες στην υποομάδα για ευρωπαϊκά θέματα, το θέμα μάλλον θα παραπεμφθεί στη συνεδρίαση των προέδρων των κομμάτων.

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε απορρίπτει την πρόταση της Κομισιόν, η οποία διεκδικεί για τον εαυτό της την κεντρική αρμοδιότητα για το ζήτημα. Έχει ταχθεί υπέρ της σύστασης ενός δικτύου εθνικών οργανισμών για την εκκαθάριση των τραπεζών, τουλάχιστον προσωρινά και μέχρι να τροποποιηθούν οι ευρωπαϊκές συνθήκες. Ωστόσο, οι διαφωνίες δεν περιορίζονται μόνο μεταξύ των εταίρων στην ευρωζώνη, αλλά σημειώνονται και μεταξύ του Σόιμπλε και της ΕΚΤ καθώς και μεταξύ των μελλοντικών κυβερνητικών εταίρων της Γερμανίας. Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες δεν έχουν γεφυρώσει ακόμη τις διαφορές τους. Σήμερα το βράδυ η υποομάδα εργασίας για ευρωπαϊκά θέματα, την οποία διευθύνουν ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς και ο χριστιανοδημοκράτης βουλευτής Χέρμπερτ Ρόιλ θα καταθέσει ένα κείμενο θέσεων, για το οποίο θα πρέπει να δώσει το πράσινο φως και η ευρεία σύσκεψη των κομμάτων που θα απαρτίσουν τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Συγκλίσεις στο ζήτημα της εκκαθάρισης προβληματικών τραπεζών;

Ένα από τα βασικά θέματα, επί των οποίων σημειώνονται διαφωνίες είναι οι απευθείας ενισχύσεις των προβληματικών τραπεζών από τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης, ESM. Οι Σοσιαλδημοκράτες απορρίπτουν την πρόταση και μαζί τους συμφωνεί και ο Σόιμπλε. Ωστόσο, το Βερολίνο έχει ήδη υποχωρήσει στο ζήτημα αυτό. Η καγκελάριος Μέρκελ έχει συμφωνήσει με τους εταίρους στην απευθείας πρόσβαση των προβληματικών τραπεζών στον ESM, μολονότι γνωρίζει ότι δεν έχει διασφαλίσει το πράσινο φως για αυτό από το γερμανικό κοινοβούλιο.

Οι επαφές μεταξύ των δύο κομμάτων για το ζήτημα της τραπεζικής ενοποίησης είναι εντατικές και σύμφωνα με το reuters οι βασικές γραμμές στις οποίες φαίνεται να καταλήγουν ο χριστιανοδημοκράτης υπουργός Οικονομικών και οι συνομιλητές του από το SPD είναι οι εξής: 1) υιοθετείται η πρόταση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος θέλει την κεντρική αρμοδιότητα για τις προβληματικές τράπεζες, όχι στην Κομισιόν αλλά – προσωρινά τουλάχιστον – στα εθνικά ινστιτούτα διακανονισμών. 2) γίνεται αποδεκτή η πρόταση των Σοσιαλδημοκρατών, ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) δεν θα παρέχει άμεση στήριξη στις τράπεζες. Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται, ωστόσο, να ληφθούν σε επίπεδο κορυφής.

Οι προτεραιότητες των Σοσιαλδημοκρατών και τα επιμέρους αποτελέσματα

Όσον αφορά την συνολική διαχείριση της «ευρωκρίσης» οι δύο πλευρές δεν έχουν καταλήξει ακόμη σε συμφωνία, μολονότι δεν διαφωνούν στις γενικές γραμμές. Οι Σοσιαλδημοκράτες δίνουν περισσότερη έμφαση στην ανάπτυξη, χωρίς ωστόσο να διαφωνούν στην ανάγκη των περικοπών. Αρχικά πρότειναν την συγκρότηση Ταμείου απόσβεσης χρέους προκειμένου να ανακουφιστούν οι χώρες της κρίσης, αλλά συνάντησαν την άρνηση των Χριστιανοδημοκρατών και απέσυραν την πρότασή τους, όπως ανέφεραν σήμερα οι εκπρόσωποι των δύο κομμάτων Μίχαελ Στίμπγκεν (CDU) και Άξελ Σέφερ (SPD). Υπενθυμίζεται ότι οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν ήδη απεμπολήσει επίσης την πρόταση της έκδοσης «ευρωομολόγων», όπως παραδέχθηκε ο Μάρτιν Σουλτς, μετά την πρώτη συνεδρίαση της υποομάδας για ευρωπαϊκά θέματα. Σύμφωνα με το reuters, οι Χριστιανοδημοκράτες δέχθηκαν την γενικόλογη πρόταση των Σοσιαλδημοκρατών για την ανάγκη "επίτευξης μιας ισορροπίας μεταξύ της οικονομικής και της κοινωνικής πολιτικής στο πεδίο της Ευρώπης". Στο πλαίσιο αυτό εκφράζεται και από τις δύο πλευρές η ανάγκη της αποτελεσματικής αντιμετώπισης της νεανικής ανεργίας και της καταπολέμησης του "διασυνοριακού ντάμπινγκ". Προτείνεται επίσης μια στενότερη συνεργασία Ελλάδας και Γερμανίας, η οποία -όπως δήλωσε ο Άξελ Σέφερ- θα μπορούσε να καταλήξει στη σύσταση ενός κοινού οργανισμού νεολαίας.

Όλα δείχνουν ότι το SPD δεν είναι διατεθειμένο στη φάση αυτή και μόλις έξι μήνες πριν από τις ευρωεκλογές να δώσει μάχη για την αλλαγή της ευρωπαϊκής πολιτικής του Βερολίνου. Σύμφωνα με κύκλους της γερμανικής πρωτεύουσας, οι Σοσιαλδημοκράτες προτιμούν να αποσπάσουν παραχωρήσεις από τους Χριστιανοδημοκράτες στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής (καθιέρωση κατώτατου μισθού, μείωση ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης για κάποιες κατηγορίες εργαζομένων, πλαφόν στα ενοίκια), στο ζήτημα της φορολόγησης των υψηλών εισοδημάτων και στο ζήτημα της «διπλής υπηκοότητας» για παιδιά μεταναστών παρά να επικεντρωθούν στις μη δημοφιλείς προτάσεις για την ανακούφιση των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου.

Ο λόγος είναι ότι η ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών θα θέσει σε εσωκομματικό δημοψήφισμα το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τους Χριστιανοδημοκράτες. Και έχει δεσμευθεί να αποδεχθεί την ετυμηγορία των 470 χιλιάδων μελών του κόμματος. Χρειάζεται λοιπόν «χειροπιαστές επιτυχίες» για να πεισθεί η βάση. Για τον ίδιο λόγο η ηγεσία του SPD δεν πρόκειται να επιμείνει στην ανάληψη του υπουργείου Οικονομικών, αλλά θα αποδεχθεί πιθανότατα την παραμονή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο αξίωμα, με αντάλλαγμα περισσότερους πόρους για την έρευνα και την εκπαίδευση. Με αυτά τα δεδομένα, οι όποιες αλλαγές στο πεδίο της διαχείρισης της «ευρωκρίσης» και μαζί με αυτές η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους θα πρέπει να αναμένονται μετά τις ευρωεκλογές, εκτός εάν προκύψουν απρόοπτα.

Σταμάτης Ασημένιος, dpa, reuters

Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη