1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Πέθανε ο Νικολάους Αρνονκούρ

6 Μαρτίου 2016

Ο αυστριακός μαέστρος και πρωτοπόρος της «παλαιάς μουσικής» έφυγε χθες σε ηλικία 86 ετών. Το όνομά του είναι συνδεδεμένο με την «ιστορικά τεκμηριωμένη μουσική εκτέλεση». Τον Δεκέμβριο είχε αποχαιρετήσει δημόσια το κοινό.

https://p.dw.com/p/1I8Bc
Εικόνα: picture-alliance/dpa

Ήταν ένας από τους διασημότερους μαέστρους του κόσμου. Είχε παίξει ως τσελίστας σε κορυφαίες ορχήστρες, από το Concertgebouw στο Άμστερνταμ έως τη Φιλαρμονική και τη Συμφωνική της Βιέννης. Το 1953 ίδρυσε το ανσάμλπ «παλαιάς μουσικής» Concentuns Musicus, το οποίο διηύθυνε έως το 1987.

Γεννημένος το 1929 ο Νίκολαους Αρνονκούρ ξεκίνησε να μαθαίνει πιάνο και τσέλο σε πολύ μικρή ηλικία, ενώ ανέβηκε για πρώτη φορά στο πόντιουμ μετά τα σαράντα, για να ξεκινήσει μία εξαιρετική καριέρα ως μαέστρος που θα του χάριζε παγκόσμια φήμη. Για 15 χρόνια ήταν τσελίστας στη Συμφωνική της Βιέννης, για ορισμένο διάστημα μάλιστα υπό την καθοδήγηση του μεγάλου μαέστρου Χέρμπερτ φον Κάραγιαν. Δύο φορές διηύθυνε την πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο.

Ο Αρνονκούρ θεωρείται αυθεντία στην «παλαιά μουσική», η οποία εκτελείται με αυθεντικά όργανα εποχής και θέλει να είναι πιστή στην αισθητική της εκάστοτε μουσικής περιόδου που γράφεται. Με την επιμονή του στην λεπτομερή μελέτη των μουσικών πηγών και τη χρήση αυθεντικών μουσικών οργάνων άνοιξε νέους δρόμους στη λεγόμενη «ιστορικά τεκμηριωμένη μουσική εκτέλεση». Με το βιβλίο του «Η μουσική ως ομιλία των ήχων» θεμελίωσε το 1982 και θεωρητικά τις θέσεις του για την μουσική εκτέλεση. «Η ομορφιά των ήχων δεν είναι πάντοτε ο στόχος, αλλά η μετάδοση μιας συγκεκριμένης εκφραστικής ποιότητας» είναι η φράση με την οποία συνόψιζε την προσέγγιση του.

«H αυθεντία του αυθεντικού ήχου»

Σημαντικό ρόλο στην καριέρα του έπαιξε η σύζυγός του Άλις, βιολονίστα και για πολλά χρόνια διευθύντρια του Concentuns Musicus. Το 2011 το ζεύγος τιμήθηκε με το Χρυσό Αριστείο της Βιέννης, με το σκεπτικό ότι «η μουσική επανάσταση» που προκάλεσαν «άλλαξε για πάντα τον ήχο, το βίωμα και την όψη της μουσικής». Το ζεύγος Αρνονκούρ έζησε σε «μία μοναδική καλλιτεχνική συμβίωση».

«Η ομορφιά των ήχων δεν είναι πάντοτε ο στόχος, αλλά η μετάδοση μιας συγκεκριμένης εκφραστικής ποιότητας»
«Η ομορφιά των ήχων δεν είναι πάντοτε ο στόχος, αλλά η μετάδοση μιας συγκεκριμένης εκφραστικής ποιότητας»Εικόνα: DW

Τα τελευταία χρόνια ο αυστριακός μαέστρος ήταν αναγκασμένος για λόγους υγείας να ακυρώνει όλο και περισσότερες συναυλίες. Μία ημέρα πριν από τα ογδοηκοστά έκτα του γενέθλια αποχαιρέτησε με ένα δημόσιο γράμμα του το κοινό. «Οι σωματικές μου δυνάμεις» εξηγούσε «με αναγκάζουν να ακυρώσω τα σχέδιά μου. Και τώρα έρχονται στο νου μου μεγάλες σκέψεις: ανάμεσα σε εμένα στο πόντιουμ και σε εσάς στην πλατεία χτίστηκε μία ασυνήθιστα βαθιά σχέση – φτιάξαμε μια ευτυχισμένη κοινότητα εμπειρίας και ανακάλυψης». «Μία ολόκληρη εποχή έφτασε στο τέλος της» σχολίασε ο διευθυντής του Συλλόγου Μουσικής της Βιέννης. Ο Αρνονκούρ ήταν «η αυθεντία του αυθεντικού ήχου».

οrf/ Δημήτρης Ελευθεράκης