Παγκόσμια ημέρα του βιβλίου

Παλαιότερα η αντιγραφή και διάδοση μουσικής ή και λογοτεχνικών έργων δεν συνιστούσε τόσο μεγάλο πρόβλημα. Με την έλευση της ψηφιακής εποχής όμως όλα έχουν αλλάξει. Με το copy & paste και το διαδίκτυο δόθηκε η δυνατότητα μαζικής αναπαραγωγής και διάδοσης τέτοιων υλικών.

Ουτοπία…ο απόλυτος έλεγχος

Κάθε τόσο παρατηρείται σε διάφορες χώρες το φαινόμενο να τιμωρούνται παραδειγματικά οι υπεύθυνοι ιστοσελίδων που παραβιάζουν συστηματικά τα πνευματικά δικαιώματα δημιουργών. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η ποινή φυλάκισης και το πρόστιμο εκατομμυρίων που επιβλήθηκε στους διαχειριστές του Pirate Bay. «‘Ετσι δεν λύνεται το πρόβλημα», θα πει ο Ματίας Σπίλκαμπ, από τον διαδικτυακό τόπο irights, ειδικό σε θέματα που αφορούν στα πνευματικά δικαιώματα στο διαδίκτυο:

«Είναι ουτοπικό να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να ελέγξει το ίντερνετ και την αντιγραφή ψηφιακών δεδομένων. Το ερώτημα λοιπόν είναι πώς μπορούν να επωφεληθούν και οι δημιουργοί των έργων αυτών, δηλαδή οι συγγραφείς, οι μουσικοί, οι σκηνοθέτες. Πρέπει να βρεθεί μια λύση. Το γεγονός και μόνο ότι στο μεταξύ συζητείται το θέμα είναι μεγάλη πρόοδος».

Η ψηφιακή βιβλιοθήκη της google

Το έναυσμα για την ουσιαστική έναρξη της δημόσιας συζήτησης είχαν προκαλέσει to 2005 τα σχέδια της google για τη δημιουργία μιας μεγάλης διαδικτυακή βιβλιοθήκης μέσω ψηφιοποίησης εκατομμυρίων βιβλίων. Ο Κρίστιαν Σπρανγκ, από τον Γερμανικό Σύνδεσμο Βιβλιοπωλών:

«Το πρόβλημα είναι ότι με τον τρόπο αυτό η google θα αποκτούσε σε μια αγορά που μόλις δημιουργείται ένα πλεονέκτημα το οποίο κανείς δεν θα μπορούσε πλέον να υπερκεράσει. Πρόκειται για εμπορευματοποίηση ενός μεγάλου αριθμού έργων από μια ιδιωτική επιχείρηση η οποία δεν έχει αμιγώς πολιτιστικό ενδιαφέρον, αλλά η οποία κινείται στη βάση μιας επιχειρηματικής στρατηγικής που έχει στόχο να αποκτήσει εκ των προτέρων τον έλεγχο μιας αναδυόμενη αγοράς».

Και στις ίδιες τι ΗΠΑ το θέμα προκάλεσε πολλές αντιδράσεις κυρίως εκ μέρους εκδοτών και συγγραφέων. Το θέμα δεν έχει ακόμη λυθεί, παρότι η google κατέληξε με ορισμένους σε συμφωνία.

Ειδικό τέλος…πνευματικών δικαιωμάτων;

Το σημαντικότερο στην παρούσα φάση είναι ότι ο κόσμος έχει ευαισθητοποιηθεί, λένε οι ειδικοί. Είναι όμως και έτοιμοι να πληρώσουν, στη βάση για παράδειγμα της πρότασης των Πρασίνων που προτείνουν ένα ειδικό πολιτιστικό τέλος;

«Η πρόταση», εξηγεί ο κ. Σπίλκαμπ, «προβλέπει όποιος έχει ευρυζωνική σύνδεση να πληρώνει ένα συγκεκριμένο πάγιο , όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τα τέλη για την κρατική τηλερόταση. Αυτό που πρέπει να συζητηθεί είναι το ακριβές ποσό».

Γεγονός είναι πάντως ότι στη σημερινή εποχή δεν υπάρχει πλέον τρόπος να ελέγξει κανείς αποτελεσματικά την αντιγραφή και διάδοση μουσικής, βιβλίων ή ταινιών μέσω του ίνετρνετ. Έτσι κάθε χώρα προσπαθεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τον δικό της τρόπο. Στη Γαλλία και στην Αγγλία για παράδειγμα οι παραβάτες τιμωρούνται με διακοπή της σύνδεσής τους στο διαδίκτυο. Στη Γερμανία εκφράζονται φόβοι ότι αντίστοιχες ρυθμίσεις μπορεί να σημάνουν παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων. Το ερώτημα είναι όμως πώς μπορούν να προστατευθούν στον ίδιο βαθμό και τα πνευματικά δικαιώματα;

Günther Birkenstock/Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου