Παιγνίδια εξουσίας του Νετανιάχου με τα ΜΜΕ

Τα ισραηλινά ΜΜΕ θεωρούνται μαχητικά. Μπορούν να ασκήσουν κριτική στην κυβέρνηση άφοβα. Παρ' όλα αυτά η αμερικανική MKO Freedom House, στην ετήσια έκθεσή της για την ελευθερία του τύπου, υποβάθμισε την ελευθεροτυπία στη χώρα. ΄Ενας από τους λόγους είναι η αυξανόμενη επιρροή της δωρεάν εφημερίδας Istrael Hajom, που θεωρείται όργανο του δεξιού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Tη χρηματοδότηση προσφέρει ο αμερικανός ο πολυεκατομμυριούχος Σελντόν Άντελσον, που στηρίζει και την καμπάνια του Τραμπ. Η εφημερίδα έχει τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στη χώρα.

Πισωγύρισμα Νετανιάχου

Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη διαμάχη για τη λειτουργία ενός νέου ραδιοφωνικού σταθμού, μια προσπάθεια που ο Νετανιάχου επιχειρεί να υπονομεύσει. Ο σταθμός λέγεται «Κan», επρόκειτο  να αντικαταστήσει το παλαιό ραδιοφωνικό ίδρυμα IBA (Israeli Broadcasting Authority), που χρηματοδοτείται από εισφορές, και θα λειτουργούσε ανεξάρτητα. Πίσω από την πρωτοβουλία κρύβεται ο προκάτοχος του Νετανιάχου στο υπουργείο Επικοινωνίας και κομματικός του φίλος, Γκιλαντ Ερντάν. Μάλιστα το ισραηλινό κοινοβούλιο ψήφισε κατά την τελευταία κοινοβουλευτική περίοδο και σχετικό νόμο. Τώρα όμως ο ισραηλινός πρωθυπουργός άλλαξε γνώμη, θέλει να εμποδίσει την έναρξη λειτουργίας του νέου σταθμού και μάχεται για τη διατήρηση του παλαιού καθεστώτος με το IBA, το οποίο βέβαια μετά από μαζικές απολύσεις και περικοπές έχει σημαντικά αποδυναμωθεί.

Ως εξήγηση για αυτό το πισωγύρισμα αναφέρονται οικονομικοί λόγοι, η αλήθεια ωστόσο είναι η ανησυχία του Νετανιάχου ότι ο «Κan» θα μπορούσε να ασκήσει αντικυβερνητική πολιτική. Ο Νταβίντ Μπιτάν, επικεφαλής του κυβερνητικού συνασπισμού, επεξεργάστηκε μάλιστα ένα νέο νομοσχέδιο στο πνεύμα του πρωθυπουργού για να σταματήσει τη λειτουργία του «Κan». Η αντιπολίτευση του καταλογίζει τώρα ότι θέλει να περικόψει την ελευθεροτυπία και να καθυποτάξει τα ισραηλινά ΜΜΕ. 

Αγανακτισμένοι και στο Ισραήλ

Οι μεθοδεύσεις του Νετανιάχου ξεσήκωσαν κύματα αγανάκτησης. Στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης κυκλοφόρησαν selfies με σήμα ένα STOP και με τη φράση «Αd Kan», δηλαδή «φτάνει», ένα λογοπαίγνιο με το όνομα του σταθμού «Κan».  Η πολιτικός της αντιπολίτευσης Κάριν Ελχαράν από το κόμμα «Υπάρχει Μέλλον» έκανε λόγο για μια αντιδημοκρατική προσπάθεια κυβερνητικής επιρροής στο περιεχόμενο των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών. Σε περίπτωση που η κυβέρνηση το επιτύχει, θα είναι πλήγμα για τη ισραηλινή δημοκρατία, προειδοποίησε. Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται μάχη μέσα στη κυβέρνηση συνασπισμού, γιατί και εκεί εκδηλώθηκαν αντιδράσεις στα πρωθυπουργικά σχέδια.

Οι σχέσεις του Νετανιάχου με τα ΜΜΕ ήταν πάντοτε δύσκολες. Στο τέλος της πρώτης πρωθυπουργικής του θητείας κατηγόρησε τον τύπο ότι στην προεκλογική εκστρατεία του 1999 κρατησε εχθρική στάση απέναντί του. Μάλιστα ενθάρρυνε τους οπαδούς του να φωνάζουν το σύνθημα «φοβάστε», απευθυνόμενος στους δημοσιογράφους. Σήμερα αποφεύγει τις συνεντεύξεις και προτιμά ομιλίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο δημοσιογράφος Μπεν Κάσπιτ έλεγε τις προάλλες ότι ο Νετανιάχου πολεμά τον τύπο όπως τον εχθρό. «Όλοι φοβούνται, οι λιγότεροι γράφουν αυτό που πραγματικά σκέφτονται», υποστήριξε. Οι έμπιστοι του πρωθυπουργού δεν κρατούν πλέον ούτε τα προσχήματα. Ο υπουργός Πολιτισμού Μίρι Ραγκέφ δήλωνε το καλοκαίρι: «Γιατί να κάνουμε ένα νέο ραδιοφωνικό σταθμό, όταν δεν μπορούμε να τον ελέγξουμε»;

Σάρα Λεμέλ, dpa/Ειρήνη Αναστασοπούλου