Παιδοφιλία: «Δεν γίνομαι δράστης»

Το να βλέπει απλώς κανείς φωτογραφίες με γυμνά παιδιά δε συνιστά από μόνο του ποινικό αδίκημα στη Γερμανία. Τα όρια μεταξύ ελευθερίας και παρανομίας, ωστόσο, είναι δυσδιάκριτα. Παιδόφιλοι θεωρούνται οι άνθρωποι που έλκονται σεξουαλικά από παιδιά. Σύμφωνα με την εμπειρία πολλών ψυχοθεραπευτών πρόκειται ως επί το πλείστον για άνδρες, οι οποίοι έχουν ερωτικές φαντασιώσεις με ανήλικα παιδιά, αγόρια ή κορίτσια. Σήμερα πολλοί παιδόφιλοι αναζητούν φωτογραφικό και κινηματογραφημένο πορνογραφικό υλικό με παιδιά μέσω διαδικτύου. Το 2013 οι αστυνομικές αρχές του Καναδά εντόπισαν περίπου 33.000 ταινίες με παιδικό πορνογραφικό υλικό που διακινούνταν παράνομα στο διαδίκτυο, καταφέροντας ισχυρό πλήγμα στη βιομηχανία παιδικής πορνογραφίας.

Νομικά ζητήματα

Σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία, η κατοχή και διάδοση παιδικού πορνογραφικού υλικού διώκεται ποινικά. Αυτό προβλέπει το άρθρο 184 του γερμανικού Ποινικού Κώδικα. Επίσης απαγορεύονται οι σεξουαλικές πράξεις με παιδιά, από παιδιά ή μπροστά σε παιδιά. Ωστόσο υπάρχει μία «γκρίζα ζώνη». Για παράδειγμα μια γυμνή φωτογραφία ενός παιδιού στην παραλία, θεωρείται, δίχως άλλο, παράνομο πορνογραφικό υλικό;

Οι αστυνομικοί βασίζουν συχνά την αξιολόγηση της βαρύτητας των εκάστοτε φωτογραφιών στη λεγόμενη «κλίμακα Κοπίν» (Copine Scale). Η κλίμακα αυτή, που χρησιμοποιείται ευρέως από τις αστυνομικές αρχές αγγλοσαξονικών χωρών, παρέχει κριτήρια για τον ποινικό χαρακτηρισμό εικόνων παιδιών ως πορνογραφικών ή μη. Η κλίμακα ξεκινά, για παράδειγμα, με φωτογραφίες παιδιών σε φωτογραφήσεις μόδας. «Στη συνέχεια υπάρχει ένα είδος κλιμάκωσης, περνώντας από στάδιο σε στάδιο», εξηγεί η ποινικολόγος Αρντ Χούνεκε από το Αμβούργο. Προβλήματα προκύπτουν στην αξιολόγηση «στημένων» ή «σκηνοθετημένων» φωτογραφιών ή φιλμ με γυμνά παιδιά. Βάσει της κλίμακας, αξιόποινες θεωρούνται οι πράξεις που βρίσκονται από την έβδομη θέση και πάνω.

Η ψυχολογία στο επίκεντρο

Αλλά ποια είναι η σχέση μεταξύ παιδοφιλίας και κακοποίησης παιδιών; «Δεν είναι αναγκαίο ότι όποιος βλέπει υλικό παιδικής πορνογραφίας έχει κακοποιήσει σεξουαλικά παιδιά», αναφέρει η ψυχολόγος Πέτια Σούμαν από το Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ. Δεν αμφισβητείται σε καμία περίπτωση ότι παιδιά που εξαναγκάζονται να εκτελέσουν σεξουαλικές πράξεις ή να επιδείξουν τα γεννητικά τους όργανα πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης καθώς και ότι πρέπει να προστατεύονται βάσει νόμου. Από την άλλη πλευρά, σημαντική είναι και η ψυχολογική αποτίμηση των περιστατικών παιδοφιλίας. Από το 2005 λειτουργεί στη Γερμανία ένα πρόγραμμα ψυχολογικής βοήθειας για παιδόφιλους με μότο «Δεν γίνομαι δράστης». Η γερμανίδα ψυχολόγος εξηγεί ότι πολλοί συμμετέχοντες «δεν επιλέγουν να είναι παιδόφιλοι». Είναι άτομα «ψυχικά τραυματισμένα» από τις ίδιες τους τις σεξουαλικές φαντασιώσεις, ενώ πολλοί νιώθουν ενοχές και ντροπή για αυτή την επιλογή τους, αν και δεν έχουν κατ' ανάγκη κακοποιήσει παιδιά.

Στο πλαίσιο του προγράμματος δεν έχει σημασία αν οι συμμετέχοντες έχουν δει νόμιμο ή παράνομο παιδικό πορνογραφικό υλικό. Στόχος δεν είναι φυσικά η ενθάρρυνση της σεξουαλικής προσέγγισης παιδιών, ούτε και η απενοχοποίηση του παιδικού πορνογραφικού υλικού. Στόχος είναι η αναζήτηση της σεξουαλικής ταυτότητας του καθενός. Οι συμμετέχοντες ανταλλάσουν απόψεις και μιλούν για την περίπτωσή τους με ειδικούς και άλλους συμμετέχοντες. Ο έτερος και κρίσιμος στόχος του προγράμματος είναι οι ίδιοι οι παιδόφιλοι να καταλάβουν τα τραύματα που δημιουργούνται στα παιδιά-θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Η συνειδητοποίηση των τραυματικών εμπειριών των κακοποιημένων παιδιών είναι ίσως το μεγαλύτερο στοίχημα.

Vera Kern / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος